13 Июн, 2025, 17 Зулҳижжа, 1446
13 Июн, 2025, 17 Зулҳижжа, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ким вазифасини бажара олмай қолса...
Ҳазрати Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким вазифасидан ёки унинг баъзисидан ухлаб қолса-ю, уни бомдод билан пешин орасида ўқиб олса, унга худди кечаси ўқигандек ёзилади”, дедилар.
Кимки ҳар куни ёки кечаси ўқишни вазифа қилиб олган намоз, Қуръон тиловати ёки зикрини бирор сабабга кўра бажара олмай ухлаб қолса ё баъзи қисмини адо этмаган бўлса, бомдод ва пешин намозлари орасида ўқиб олса, худди вақтида ўқигандек савобга эга бўлади. Гўё вақт ортга қайтгандек.
Қалбинг ўлик экан
Бундай вазифалар – “вирд” дейилади. Вирд банданинг тарк қилмай доимо бажариб юрадиган зикр, салавот, тиловат каби кундалик вазифасидир.
Уламолар айтадилар: "Агар Қуръондан, илмдан, зикрлардан ҳар кунги вирдинг бўлмаса, у ҳолда қалбингга тўрт такбир ила жаноза ўқиб қўявер. Чунки сенинг қалбинг ўлик экан".
Умар розияллоҳу анҳунинг вирди
Ўтган солиҳлар нафақат фарз балки нафл вазифаларининг ҳам қазосини адо этишарди. Уларни қолдириб юборишдан хавфда бўлиб, ҳаттоки каффоротига қул озод қилардилар, садақа берадилар. Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу ҳам вирдлари бир кун кам бўлиб қолса, иккинчи куни қазосини адо этардилар.
Қуръондан 10 пора ўқирди
Имом Таҳовий Муҳаммад ибн Ҳасандан ривоят қиладилар: "Имом Муҳаммаднинг Қуръондан бир кеча-кундуздаги вирди (вазифаси) ўн пора эди".
Қаердасиз?
Шайх Муҳаммад Саид Рамазон Бутий раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Қуръони каримдан тиловат қилишни, истиғфор, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтишни ўзларига вирд қилиб олганлар қаерда қолишди?! Эртаю кечда вирдларни вазифа тутиб олган кишилар қаерда қолишди?
Вирд (дуо, зикрлар) билан машғул бўлиш учун ўқиладиган дуо:
“Робби ишроҳ лий содрий ва йассир лий амрий ваҳлул ъуқдатан мин лисааний йафқоҳу қовлий. Саддид лисааний ваҳди қолбий биҳаққи саййидина Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам”.
Маъноси: “Роббим, қалбимни кенг қил. Ишимни осон қил. Тилимдаги тугунни ечгин. Сўзимни англасинлар. Тилимни мустаҳкам қил ва саййидимиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаққи қалбимни ҳидоят қилгин”.
Вирддан узоқлаштиради
"Бугун ишларим кўпайиб кетди, чарчаб қолдим, эртадан, кейинги ойдан, шу ҳафтанинг бошидан қолдирмасдан бошлайман", деб кундалик вазифа (вирд)ларингизни ортга сураверишингиз вирдлардан узоқлашиб бораётганингизга далолат қилади.
Оз бўлсада, бардавом бўлсин
Вирдларни озгинадан бўлса ҳам, давомли равишда бажаришга ҳаракат қилинг. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан "Қайси амал Аллоҳ учун энг маҳбуб?" деб сўрашганда, у зот алайҳиссалом: "Оз бўлса ҳам, давомлиси", дедилар.
Масалан...
Ҳар кун учун алоҳида бир зикрни айтишни ўзингизга вазифа қилиб олинг. Масалан, бир кун фақат эртаю кеч “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи”ни, эртасига “Лаа илаҳа иллаллоҳ”ни, бошқа куни салавот айтинг. Кун давомида бекорчи-гап сўзларнинг ўрнига ўша зикрни кўп қилишга одатланинг, ададини ҳам аста-секин ошириб боринг. Оиша онамиз розияллоҳу анҳо айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Аллоҳ таолони ҳар он, ҳар дам, ҳар лаҳзада зикр қилар эдилар” (Имом Муслим, Имом Абу Довуд, Имом Термизий ривояти).
Шунингдек, энг афзал зикр – Қуръондан ҳам вазифалар белгилаб олинг. Масалан, энг камида бомдод намозидан кейин "Ёсин", пешинда "Фатҳ", асрда "Набаь", шомдан сўнг "Воқеа", хуфтонда "Мулк" сурасини ўқишга одатланинг.
Дуо
Аллоҳ таоло барчамизни Ўзининг зокир ва қалби зикр ила ором топувчи бандаларидан қилсин!
Даврон НУРМУҲАММАД
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар, Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин!
Қалбим сурури, кўзим қувончи бўлган азиз фарзандим! Сиз дунёга келганингизда менданда бахтли инсон йўқ эди. Илк бор мустақил қадам босганингиз, “дадажон” деб, эркаланганингиз, телефон қилиб “дада уйга қачон келасиз?” деганингиз кечагидек ёдимда.
Кўз очиб юмгунча бир зумда улғайдингиз... Мактабда тенгқурларингиз орасида тарбиянгиз билан ажралиб турардингиз.
Ёшлигингиздан орзу қилган Тошкент Ислом институтининг талабаси бўлиш бахтига эришсин дея кечалари онангизнинг йиғлаб қилган дуолари, “Аллоҳим фарзандимга манфаатли илм бергин” деб қилган илтижоларим ижобат бўлганини эшитганимда кўз ёшларимни тиёлмагандим. Юзлаб қоракўзлар ичидан талаба бўлиш бахти сизга насиб бўлгани учун Роббимга ҳамдлар айтдим.
Мана орадан 4 йил ўтди. Бугун бу файзли ва муборак даргоҳни тарк этмоқдасиз.
Эй Фарзандим! Бугун фурсатдан фойдаланиб, Сизга кичик бир насиҳатни қилмоқчиман. Унга умрингизнинг охирги лаҳзаларигача амал қилишингизга Аллоҳ тавфиқ беришини сўраб қоламан.
Азиз дилбандим! Сиз эндигина 4 баҳорни кўрган болакай эдингиз. Жажжи қўлларингиздан тутиб сизни боғчага олиб кетардим. Шунда дўкондаги машина ўйинчоғини кўриб қолиб, олиб беринг деб роса хархаша қилгандингиз. Олиб беришни жуда истардимку, аммо афсуски олдимда шу кичкинагина ўвинчоқни олиб беришга ҳам пулим йўқ эди....Жонимни сўрашса сизга беришга тайёрман болам... ўзимдан афзал инсон бўлишингиз учун бор имкониятимни ишга солиб ҳаракат қиламан. Баъзан дуода ўзимни унутсамда, сизни асло унутмайман.
Орадан йиллар ўтиб, Расулимиз алайҳиссаломнинг суннатларига мувофиқ никоҳ тўйингизни ўтказдик. Шу куни сизни муборак этгани сўзга чиққанимда сизга мендан аразлаб, ҳатто гаплашмай қўйишингизга сабабчи ўша кичкина машинани топширганимда жуда уялиб, юзларингиз қизариб кетганди...
Жоним болам, ниятим сизни уялтириш эмас... Сизга фақат яхшиликларни тилайман. Сизга бутун умрингиз ва охиратингиз учун керак бўладиган муҳим бир сабоқни амалий тарзда етказгим келди, холос...
Унутмангки, кунлар ўтиб Аллоҳнинг ҳузурига қайтариласиз. Бир кун аниқ Роббимизнинг олдида турамиз. Аллоҳ таоло ҳар биримизнинг қилган амалимизни бирма-бир ҳисоб-китоб қилади. Шундай кунда уммати Муҳаммад бўлган сиз дилбандим амалларингизнинг жуда оз ва кичкиналиги билан бутун халойиқнинг олдида уялиб қолманг! Бунинг учун ҳар бир амалингизни холис Аллоҳ таоло учун қилинг! Ҳеч кимни ғийбат қилманг, бошқаларга ҳасад қилманг!
Унутмангки, сиз Аллоҳ таолонинг динини етказишдаги омонатдорсиз. Улуғ зотларга илм бешиги бўлган маъҳаднинг вакилисиз. Сиз уларга сўзсиз муносиб бўлишингиз керак. Зеро, халқимиз муборак Ислом динимизни – имом тимсолида кўради.
Бизни залолатдан ҳидоятга, зулматдан ёруғликка, жаҳолатдан маърифатга, бахтсизликдан саодатга олиб чиққан, бу йўлда молларини ҳам, жонларини ҳам аямаган, ҳамиша фақат биз бевафо умматнинг ғамида бўлган севикли Пайғамбаримиз Муҳаммад Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам нимага буюрган бўлсалар шуни маҳкам тутинг, нимадан қайтарган бўлсалар ундан тийилинг. Ҳадисларини ёдлашга ҳарис бўлинг, ҳаётлари, сифатлари, хулқлари ва йўлларини кўпроқ ўрганинг ва уларга амал қилинг.
Асло эришган ютуғингиз билан чекланиб қолманг. Кимдир ёки нимадир учун илм олманг. Энг муҳими – илм ибодат эканини унутманг!
Қуръонни қўлингиздан қўйманг. Қуръонга муҳаббатли бўлинг!
Жигарпорам, мусофирчилик, ота-онадан узоқда юриш, уларга бўлган меҳрни ҳам узоқлаштирмасин. Унутмангки, биз сизни яхши кўрамиз, сиз бизнинг ҳамиша қалбимизда, дуоларимиздасиз.
Сизни кўришимиз болалигингизни, бахтли онларингизни, қувонч билан югуриб қучоғимизга ўзингизни отишингизни ёдимизга солади.
Сиз келмай қўйсангиз бизнинг юраклар сиқилиб, соғинчдан ва хавотирдан жам бўлмайди.
Сиздан ягона илтимосимиз шуки, дуоларингизда доимо эслаб, Аллоҳ таолодан бизга раҳм-шафқат сўранг. Қанийди, Жаннатда барча ота-оналар қаторида турганимизда исмларимиз билан чақирилиб, “фарзандингиз Қуръон ёдлаб, қилган солиҳ амаллари учун сизга мукофот – иззат тожи кийдирилади” деганини эшитсак эди... Бу бизнинг энг буюк орзуимиз.
Аллоҳ таоло барчамизни жаннатда бирга қилсин! Иззат тожини киядиган зотлардан қилсин! Омийн.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа