Aтоқли турк олими Фуат Сезгин Aфрика, Осиё ва Европа хариталари дастлаб мусулмонлар томонидан тузилгани, уларнинг муаллифлари европаликлар деган фикр нотўғри эканини таъкидлади, деб ёзади “Aнадолу” агентлиги.
26 йил давомида бу масалани ўрганган олим шундай деди: “Мен тадқиқотни бошлаганимда, биздаги барча хариталарни европаликлар яратган деб ўйладим... Бу фикр Европада ҳам, ислом оламида ҳам кенг тарқалган. Бироқ, биз бу қанчалик қийинлигини унутдик. Географик координаталарни акс эттирувчи аниқ харитани яратиш жуда узоқ ишдир. Масалан, инглизлар 18-19-асрларда Aвстралия харитасини чизишни бошладилар.
Улар ўз флотининг барча имкониятларидан фойдаланган, аммо бу ишни бажариш учун уларга тахминан 200 йил керак бўлган. Ушбу муаммоларни муҳокама қилаётган тадқиқотчилар ҳеч қачон бундай қийинчиликларни ҳисобга олишмаган. Бироқ, улар Ўрта ер денгизи ёки Қора денгизнинг хариталарини тузиш жуда жиддий билим талаб қилишини таъкидламайдилар, бунинг учун кенглик ва узунликни билиш керак эди ва буни ҳисоблаш жуда қийин”.
Олим Aмерикага айнан мусулмонлар биринчи ташриф буюрганига ишонч ҳосил қилди: “География, кенглик ва узунлик тарихчиси сифатида мен учун хариталар муҳим, мен уларга таянаман. Aмерикага мусулмонлар етиб келганига тўлиқ аминман. Улар бир неча юз йил давомида дунёнинг бу қисмини хариталаш устида ишлаганлар”.
Васко да Гама мусулмон хариталари туфайли Ҳиндистонга ҳам етиб бора олганини таъкидлаган Фуат Сезгин буни ўзи ҳам исботлаши мумкинлигини таъкидлади: “Васко да Гама Португалияга қайтганидан сўнг Aфрика ва Ҳинд океанининг замонавий харитаси чоп этилди. Энди уни Васко да Гама маълумотларига асосланиб 2-3 ой ичида португал географлари чизган деб даъво қилинмоқда... Буни айтадиган одамларнинг картографиядан билимлари йўқ. Бундай хариталарни 500 йилдан кейин ҳам яратиб бўлмайди. Ва бу нотўғри маълумот бутун дунёга тарқалди”.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Кеча, 28 апрель куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари иштирокларида “Ҳаж – 2025” мавсумини юқори даражада ўтказиш бўйича видеоселектор йиғилиши бўлиб ўтди. Унда ҳаж делегацияси вакиллари, ишчи гуруҳи аъзолари, мингбошилар ва шифокорлар жамоаси иштирок этди.
Мажлис аввалида Муфтий ҳазратлари ҳаж қилувчи инсон Ҳақ таолонинг меҳмони экани, шу боис ҳаж амалини бажараётган кишига кўмак берган, унинг оғирини енгил қилган инсон улуғ ажру савобларга ноил бўлиши ҳақида сўзладилар. Шунингдек, ҳар бир ишчи гуруҳи аъзоси ана шундай улуғ даражаларни мақсад қилиб, Раҳмоннинг меҳмонларига Ўзи рози бўладиган даражада сидқидилдан хизмат қилиши лозимлигини алоҳида қайд этдилар.
Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари йиғилиш давомида муборак сафарга қадар зиёратчилар билан мунтазам суҳбатлар ташкил этиш ва уларда ҳажнинг тартиб-қоидалари, фарз, вожиб ва суннатлари, ўзига хос машаққатларини тушунтириш ва зикру дуолар қилиш ва юртдошларимизнинг барча саволларига батафсил жавоб бериш зарурлигини таъкидладилар. Шунингдек, муборак заминларда ҳар бир дақиқани ғанимат билиш, тоату ибодат ила ўтказиш масалаларига алоҳида эътибор қилишга урғу қаратдилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Обиджон Қодиров, Дин ишлари бўйича қўмита Зиёрат туризмини ривожлантириш бўлими бошлиғи Бобомурод Рустамов ва Шифокорлар гуруҳи раҳбари Алишер Саатов кабилар сўзга чиқиб, ташкилий ишлар, тиббий жиҳатлар, хат-ҳужжатлар, жамоавий тартиб-интизомга риоя этиш, қонун-қоидаларга амал қилиш, ҳожилар хавфсизлини таъминлаш ва огоҳликга оид муҳим тавсияларни бердилар.
Шунингдек, жорий мавсумда “Ҳаж – 2025” ишчи гуруҳи ва шифокорлар зиммасига жуда катта масъулият юклангани, шу боис ҳар ким ўз вазифасини виждонан тўла бажариши зарурлиги таъкидланди.
Тадбир якунида Ҳақ таолодан бу йилги ҳаж мавсуми муваффақиятли ўтишини сўраб хайрли дуолар қилинди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати