Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
09 Апрел, 2025   |   11 Шаввол, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:31
Қуёш
05:53
Пешин
12:30
Аср
17:02
Шом
19:00
Хуфтон
20:16
Bismillah
09 Апрел, 2025, 11 Шаввол, 1446

Интернетда тарқалган хабарларга МУНОСАБАТ

16.07.2020   9785   6 min.
Интернетда тарқалган хабарларга  МУНОСАБАТ

 

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.

Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту саломлар йўллаймиз.

 

Ўтган куни “азон.уз” сайтида “Шамсиддинхон Бобохонов” босмахонаси ва “Мовароуннаҳр” нашриёти фаолияти тўғрисида эълон қилинган мақолага Ўзбекистон мусулмонлари идораси ўз муносабатини билдиради.

Хабарингиз бор, жорий йилнинг бошида Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан “Шамсиддинхон Бобохонов” номли босмахона таъсис этилган эди. Уни ташкил қилингани тўғрисида қарийб икки йилдан буён матбуотда хабар бериб келинади. Жумладан, 2019 йил 19 сентябрда “Муфтий ҳазрат янги қурилиш ишига дуо берди”, 28 октябрда “Муфтий ҳазрат бунёдкорлик ишлари билан танишди” номли мақолалар эълон қилинган. Жорий йили эса босмахона томонидан чоп этилаётган “Вабо инсонлар учун бир синов” каби китоблар тақдимоти орқали мазкур босмахона ҳақида телевидения ва босма нашрларда бир неча бор хабар бериб келинмоқда.

Мазкур босмахонани қуришдан мақсад, биринчидан, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг даврий нашрлари, шунингдек тизимда фаолият юритаётган диний соҳа ходимларининг ижодига мансуб асарлар, китоблар, қўлланмаларни чоп этишни осонлаштириш, иккинчи томондан эса, Диний идоранинг иқтисодий салоҳиятини мустаҳкамлаш эди. Соҳа вакиллари нашр ишларидан тушадиган фойданинг салмоқли қисми босмахоналар ҳиссасига тўғри келишини яхши тушунишади.

Ушбу босмахонани қуриш, зарур техника ва ускуналар сотиб олиш учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан инвестиция маблағлари йўналтирилди. Натижада, мазкур корхона жорий йил бошидан шу кунгача сарфланган харажатларнинг қарийб учдан бир қисмини қоплади. Шунингдек, маблағлар мақсадли сарфланиши орқали молиявий тежамкорликка ҳам эришилди.

Таъкидлаш жоизки, жорий йилнинг баҳор фаслида Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг даврий нашрларини чоп этиш ўз вақтидан бироз кечикди. Бу ҳолат республикада пандемия сабаб эълон қилинган форс-мажор ҳолати билан боғлиқ бўлиб, босмахона ходимлари ҳам бошқа фуқаролар сингари карантинга риоя этган ҳолда уйда қолдилар. Ҳозирги кунда карантин талаблари асосида иш-фаолият жорий этилган. Газета ва журналларни муштарийларга етказиш чоралари кўрилмоқда.

Қайд этиш керакки, Ўзбекистон мусулмонлари идораси “Мовароуннаҳр” нашриёти ва “Шамсиддинхон Бобохонов” босмахонасининг таъсисчиси сифатида мазкур корхоналарнинг самарали фаолиятини йўлга қўйиш учун истиқболли режаларни амалга ошириш, шу жумладан, хўжалик юритиш шаклини ўзгартириш ва йўналтириш каби ҳуқуқларга эга.

Нашриётни босмахона таркибига қўшиб юбориш орқали “Шамсиддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйини қайта ташкил этишдан асосий мақсадлар қуйидагилар ҳисобланади:

- босма маҳсулотлар тайёрлашнинг тўлиқ мажмуи ва ягона бошқарувини жорий этиш. Бу маҳсулот сифатини туширмаган ҳолда умумий иш жараёнини тезлаштириш ва ишлаб чиқариш унумдорлигини оширади;

- чоп этилаётган маҳсулотларга нашриёт ва босмахона томонидан икки марта устама нарх қўйилишини бартараф этиш;

- доимий ва йирик миқдордаги буюртмачилар билан ишлашда мунтазам ҳамкорликни ўрнатиш ва келишув асосида нархларни белгилаш;

- нашриёт ва босмахонанинг қўшимча харажатларини камайтириш, ортиқча меҳнат сарфини қисқартириш. Жумладан, бухгалтерия, иқтисод, маркетинг ва омбор каби штатларни мақбуллаштириш;

- босма маҳсулотлар тайёрлаш ишини тезлаштириш, жумладан, таҳрирлаш, саҳифалаш, сайқаллаш, безаклаш ва чоп этиш кабиларни  тизимлаштириш;

- маркетинг ва реклама ишларини жадал олиб бориш;

- ҳужжатлар айланмасини соддалаштириш;

- банк хизмат ҳақи ва солиқ юкини қисқартириш (масалан, икки ташкилотдан эмас, балки бир ташкилотдан солиқ тўлаш);

- нашриёт ва босмахона ўртасидаги ўзаро манфаатлар тўқнашуви борасида юзага келадиган салбий омилларни бартараф этиш;

- молия-хўжалик сарфларини тежаш;

- ЎМИ тизимида фаолият юритаётган соҳа вакилларининг ижодига мансуб маҳсулотларни чоп этиш ишини осонлаштиришдир.

Айни кунларда “Мовароуннаҳр” нашриёти “Шамсиддинхон Бобохонов” босмахонаси таркибига қўшиб юбориш орқали қайта ташкил этилаётган “Шамсиддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйини давлат рўйхатидан ўтказиш учун зарур меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқиш босқичлари давом этмоқда. Шунингдек, Фуқаролик кодексининг тегишли моддалари ҳамда Ўзбекистон Республикасининг “Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида”ги қонуни талаблари асосида тўлиқ инвентаризациядан ўтказиш ва мазкур жараённи амалга ошириш учун танланган “Қўшиб юбориш”га тайёргарлик тадбирлари амалга оширилмоқда.

Шунингдек, “Мовароуннаҳр” нашриёти зиммасидаги барча шартномавий бурч ва мажбуриятлар, хусусан, обуначиларга нашрларни ўз вақтида етказиш вазифаси янги ташкил этилаётган корхона зиммасида бўлиши алоҳида белгилаб қўйилган. Мазкур тартиботлар мукаммал тарзда якунига етгандан сўнг янги корхонани давлат рўйхатидан ўтказиш учун ҳужжатлар Давлат хизматлари агентлигига тақдим этилади. Матбаа-ижодий уйи ишлаб чиқарадиган маҳсулотларга “Мовароуннаҳр” МЧЖнинг вориси сифатида “Мовароуннаҳр” савдо белгиси қўйилиши лойиҳа ҳужжатларида мавжуд. Яъни, “Мовароуннаҳр” савдо белгиси (бренди) сақлаб қолинади ва амалиётда қўлланиши давом этади.

Мазкур ўзгаришлар ҳар жиҳатни ҳисобга олиб, иқтисодий билим ва тадбиркорликка оид қонун ҳужжатлари асосида амалга оширилмоқда.

Эълон қилинган мақолаларда изоҳ бериладиган яна икки масалага эътибор қаратамиз. Жумладан, Ўзбекистон мусулмонлари идораси муассислигидаги икки ташкилотни бирлаштиришда “қўшиб юбориш” амалиётини қўллашнинг боиси мазкур шакл муддат ва иқтисодий жиҳатдан (янги ташкилот очиш ҳисоб рақамларни тугатиш, янгиларини очиш, барча шартномаларни ёпиш ва бошқалар билан боғлиқ) мақсадга мувофиқ экани ҳисобланади. Айни вақтда нашриётда ҳам, босмахонада ҳам инвентаризация ўтказилган.

Шунингдек, “Ҳидоят” ва “Мўминалар” журналлари, “Ислом нури” газетаси Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг даврий нашрлари сифатида чоп этиб келинмоқда. Матбаа-ижодий уйини ташкил этиш ушбу таҳририятларнинг ҳозирги фаолиятига ва ижодий эркинликларига ҳеч қандай салбий таъсир кўрсатмайди, аксинча ижобий нуқтаи назардан мувофиқлаштириб борилади.

Шу ўринда, Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфида яхши ниятлар ва йирик лойиҳалар ила хўжалик юритувчи корхона сифатида иш бошлаётган “Шамсиддинхон Бобохонов” нашриёт-матбаа ижодий уйи халқимиз ва динимиз манфаатлари йўлида хизмат қилиши учун айни паллада, муҳтарам журналист, блогер, ижод аҳли ва соҳа мутахассисларининг холис фикрлари, албатта ўз ўрнидаги танқид ва таклифларини самимий қабул қиламиз.

Фурсатдан фойдаланиб, Ўзбекистон мусулмонлари идораси фаолиятини ривожлантириш, соҳадаги мавжуд муаммолар ва уларнинг ечимларини ёритишга доир мақолаларни тайёрлашда Диний идора Матбуот хизмати яқиндан ҳамкорлик қилишга тайёр эканини маълум қиламиз.

Ҳақ таоло барчамизни тўғри йўлда собитқадам айласин.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Ҳимматли иродали шахслар

08.04.2025   2719   3 min.
Ҳимматли иродали шахслар

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Араб ўлкаларида жисмоний жиҳатдан муаммоли шахсларга нисбатан инвалид ёки ногирон сўзлари ишлатилмайди. Шунингдек, ақлий ривожланишдан ортда қолган, аутизмдан азоб чекаётган ёхуд нутқ ёки эшитиш муаммосига эга бўлган кишилар, Даун синдромига чалинган ва ҳоказоларга нисбатан уларни ранжитиши мумкин бўлган сўзлар қўлланмайди. Балки, улар (жисмоний ва ақлий нуқсони борлар) "أصحاب الهمم" «ҳимматлилар» ,«иродали шахслар» деб аталади.

Ушбу истилоҳни илк бора Дубай амири шайх Муҳаммад бин Рошид Оли Мактум 2016 йили таклиф қилган ва шундан бери барча араб давлатларида кенг кўламда қўлланиб келмоқда.

Унга қадар ҳам жисмоний, ақлий, ҳиссий, нутқий, ижтимоий, таълимий қобилиятларида тўлиқ ёки жузъий нуқсонга эга бўлган шахсларга нисбатан умумий тарзда "ذوو الاحتياجات الخاصة" «махсус эҳтиёж соҳиблари» деган чиройли атама қўлланган.

2016 дан бери эса бундай шахслар умумий тарзда «иродалилар», «ҳимматлилар» деб аталмоқда.

Улар аутизмни ҳам «таваҳҳуд», яъни «ёлғизланиш» сўзи билан ифода қиладилар, аутизмга чалинганларни эса «мутаваҳҳид» дейдилар.

Араблар қадимдан эвфемизмга мурожаат қилиб келадилар, қўпол ёхуд руҳий жиҳатдан «юки оғир» бўлган сўзларни гўзалроғига алмаштирадилар. Масалан, тиланчига рад қилмоқчи бўлсалар "الله يفتح عليك" «Аллоҳ сизга барака эшикларини очсин!» деган дуодан иборат гўзал сўз ишлатадилар, «бор, йўқол, кет!» демайдилар.

Қадимда бирор кимсанинг мажнун ва девона бўлиб қолгани ҳақида гапирмоқчи бўлсалар "به لطف الله" яъни, «Аллоҳ лутф қилган одам» деганлар.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам яхши сўздан хушланар, салбий маънога эга бўлган номларни ижобийсига ўзгартирар эдилар. «Ясриб»ни «Тоба»га, ўзгартирганлари, баъзи кимсаларнинг салбий маъно ташиган исмини яхшироғига ўзгартиришлари ва бошқа шу каби кўплаб ҳолатлар сўзимизга далилдир. Сийратда бунга мисоллар кўп.

Қуръони Каримда ҳам бунга мисоллар жуда кўп. Масалан, жинсий алоқа, жимоъ, қўшилиш каби сўзларнинг ўзи ҳам аслида эвфемизм ҳисобланади. Лекин, Қуръони Карим бу сўзлардан ҳам қочиб, мазкур тушунчани "الملامسة", "المباشرة" (тегмоқ, тегинмоқ), "قرب" (яқинлашмоқ), "اتيان" (келмоқ) каби сўзлар билан ифода қилади.

Саҳобалар ҳам сўзни гўзал қилиш ва сўзда одобга риоя қилганлар. Агар кимнингдир касаллиги ҳақида хабар берилса, хаста ёки касал эмас, солим яъни соғлом сўзи ишлатилган. Масалан, фалончи қандай деб сўралганда «солим (соғлом)» деб жавоб берилса, бу унинг хасталигини англатган.

Бир куни ҳазрат Умар розияллоҳу анҳу ҳузурларида бир инсон бошқасига фалон нарса қўлтиғинг тагида турибди, деганда (эҳтимол, чалқанча ётган ёхуд қўлини узатиб ётган бўлиб, мазкур аъзоси остида нимадир бўлган бўлиши мумкин), ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу «сўзларингизни гўзаллаштиринг «қўлтиғинг тагида эмас, қўлинг тагида» денг!», дея сўзларни чиройлироқларига алмаштириб, хунукларидан киноя қилишга буюрганлар.

Хулоса шуки, мусулмон киши имкон қадар қўпол сўзлардан қочиши, каломини гўзаллаштириши матлуб ва бу ислом одоби ҳамдир.

Баъзилар, тилда борку дея ўта хунук ва қўпол сўзларни бемалол ишлатишларига гувоҳ бўламиз ва буни хато деб биламиз. Мусулмон киши имкон қадар хунук ва қўпол, фоҳиш сўзларни очиқ гапирмасдан енгилроғи, чиройлироғи билан ўзгартириб, унга нейтрал сўзлар воситасида ишора қилиши мақсадга мувофиқ.

Алишер Султонходжаев