Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
24 Декабр, 2024   |   23 Жумадул сони, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:21
Қуёш
07:47
Пешин
12:28
Аср
15:18
Шом
17:02
Хуфтон
18:22
Bismillah
24 Декабр, 2024, 23 Жумадул сони, 1446

Барча ҳолатларда Аллоҳга ҳамд бўлсин

10.04.2020   2584   4 min.
Барча ҳолатларда Аллоҳга ҳамд бўлсин

ألحمد لله على كل حال

Бу калиманинг маъно-мазмунини энди тушуниб етяпман. Бу калима ҳақида тафаккур қиладиган бўлсак, биз билмаган, тасаввур ҳам қила олмайдиган даражада кўплаб маънолари бор экан. Ҳар қандай ҳолатда Аллоҳ таолога ҳамд айтиш кераклиги, Аллоҳ таоло биз ақлимизга сиғдира олмайдиган даражада бизларга  буюк неъматларни ато этгани, биз эса уларнинг бирортасини англаб етмаганимизни тушуняпман.

Ҳар куни уйимиздан хотиржам чиқишимиз, ташқарига чиққан вақтимизда тоза ҳаводан эркин нафас олишимиз, жамоат жойларида бемалол хавфсирамасдан юра олишимиз бизларга берилган катта неъматлардан экан. Масжидларда беш вақт намоз ўқилиши, жума хутбалари қилиниши, илм толибларининг илм олишлари учун ҳар куни илм даргоҳларига боришлари –барча-барчаси бизларга берилган катта неъматлардан экан. Лекин шунча неъматлар ичра яшаган бўлсакда, шукронасини адо эта олмабмиз. Ҳаётимизда учрайдиган кичкина камчиликлар ва ноқисликлар учун ҳаётимиздан нолибмиз. Уларни ўзимизга етган мусибат деб билдик. Энди англаяпмиз мусибат аслида қанақа бўлишини, биз шунча неъматлар ичида кўмилиб яшаганимизни, бизга берилган неъматлар учун Аллоҳга шукрона айтмаганимизни, ўз вақтида бўлмасада англаб етдик.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда марҳамат қилади:

“Агар Аллоҳнинг неъматларини санасангиз, саноғига ета олмассизлар. Албатта, инсон ўта золим ва ношукрдир”

(“Иброҳим” сураси, 34-оят).

Беш вақт намознинг масжидларда ўқилиши энг буюк неъматлардан эканини, масжидлар жамоатсиз бўшаб қолгандагина англаб етдик.

Ташқарига чиққанимизда, эркин нафас ололмаётганимизда, хотиржам нафас олиш неъмат эканлигини англаб етдик.

Неъматларни санасак адоғига етолмаймиз.

Коронавирусни ҳам биз учун берилган бир синов деб билишимиз керак. Бу синовга чиройли сабр қилишимиз керак.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда марҳамат қилади:

“Бас, сабр қил. Албатта, Аллоҳнинг ваъдаси ҳақдир. Гуноҳинг учун ирстиғфор айт. Эртаю кеч Роббингга ҳамд ила тасбеҳ айт”

(“Ғофир” сураси, 55-оят).

Бу вабо бизларга кўп нарсаларни эслатди. Авваламбор, неьматларга шукр қилиш кераклигини, ҳар қандай ҳолатда Аллоҳ азза ва жаллага ҳамд айтиш кераклигини эслатди.

Биз - барча мусулмонларни бир нуқтада жамлади. Мусулмонларнинг сафи кўпайишига сабабчи бўлди. Орамизда намозни ҳалигача бошламаганларнинг намозхон бўлишига, Қуръоний дуоларни ўрганишимизга ва уларни доимий айтиб юришимизга сабабчи бўлди. Набавий суннат билан ҳаёт кечиришимиз керак эканини бизларга билдирди. Жуда кўплаб Қуръон хатмлари қилишимизга, истиғфорлар ва салавотлар айтишимизга сабабчи бўлди. Барча мусулмонларни гуноҳлардан тўсиб, Аллоҳга юзлантирди, иншаАллоҳ. Аллоҳ таоло бизларга инъом қилган неъматларни эслатди. Аллоҳ таолога қандай банда бўлиш кераклиги, У Зотга қандай ибодат қилиниши кераклигини билдирди. Биз барча ҳолатларда Аллоҳ таолога муҳтож эканимизни, бир лаҳза ҳам унинг зикридан тўсилмаслигимиз кераклигини билдирди. Илм-фан қанча ривожланмасин, Аллоҳ таолонинг Қудрати олдида барча нарса ожиз эканини бутун оламга кўрсатди. Мана шу кичкина вирус орқали Аллоҳ таоло бизларга кўп нарсаларни билдирди.

Эслаб кўрингаа!!! Шу вақтгача мусулмонларнинг барчаси жамланиб, Қуръон хатмлари қилиб, истиғфорлару салавотлар айтишганмиди? Гуноҳлари устида бош қотириб, гуноҳларидан тўсилишганмиди? Қанчадан-қанча суннатларини тарк этганларини ва тўғри йўлдан адашганларини билишармиди?

Йўқ! Ишонч билан айта оламанки, бу нарсалар ҳақида бош қотирган тақдирларида ҳам ҳаётларига тўлалигича татбиқ қилишмасди.

Олдинда таъкидлаб ўтганимиз каби коронавирус ҳам биз учун бир синов. Аллоҳга қайтишимиз учун бир эслатма. Ҳозирги ҳолатимизда ҳам Аллоҳга ҳамд айтишимиз керак. Аллоҳ таоло бизларни бу бало билан балолантирмагани ва бизларни бу балодан сақлаганлиги учун У Зотга чексиз ҳамду санолар айтишимиз керак. Шунинг учун ҳам дуоларда бардавом бўлиб, Аллоҳ таолодан офият сўраймиз. Аллоҳ таоло бутун оламга бу балодан офият берсин. Аллоҳ азза ва жалла барчаларимизни Ўзининг муқарраб бандаларидан қилсин. Амин...

Барча ҳолатларда Аллоҳга ҳамд бўлсин!!!

 

М.Саъдуллаева

Мир Араб олий мадрасаси талабаси

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Имомга етиша олмасам нима қиламан?

24.12.2024   850   2 min.
Имомга етиша олмасам нима қиламан?

Cавол: Мен жамоат намозига боришни энди бошладим. Мен намозни секин ўқийман. Гап шундаки, кўпинча мен салавотни ўқиётганимда имом икки тарафга салом бераётган бўлади. Шу ҳолада мен салавотни тугатиб, кейин дуо ўқиб сўнг салом беришим керакми ёки имом билан баробар салом беришим керакми?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз бу ҳолатда имом билан биргаликда салом берасиз. Зеро, салавот ўқиш суннат, имомга эргашиш эса вожиб амал саналади. Вожиб амал суннат амалдан юқори бўлгани сабабли сиз вожиб бўлган амални бажарасиз. Агар ташаҳҳуд (“Ат-таҳийёт...”) дуосини ўқиётганингизда имом салом бериб қолса, сиз ташаҳҳуд дуосини тугатиб, кейин салом берасиз. Чунки ташаҳҳуд дуосини ўқиш вожиб амал ҳисобланади. 

Бу ҳақда фиқҳий китобларимизда бундай дейилади: “Имомга иқтидо қилган киши салавотни ўқиётган вақтида имом салом берса, у ҳам имомга эргашиб салом беради. Чунки намознинг охирида салавот айтиш суннатдир” (“Фиқҳул ибодат” китоби).

Аллома ибн Обидин раҳимаҳуллоҳ бундай дейдилар: “Фарз ва вожиб амалларда кечиктирмасдан имомга эргашиш вожиб саналади. Аммо имомга эргашиш билан бошқа вожиб амал тенг келиб қолса, “имомга эргашиш керак” деб вожибни тарк қилмайди, балки аввал вожибни бажариб, кейин имомга эргашади. Масалан, имомга иқтидо қилган киши ташаҳҳудни тугатишдан аввал имом учинчи ракатга турса, иқтидо қилган киши аввал ташаҳҳудни тугатиб, кейин ўрнидан туриб, имомга эргашади (Чунки иккиси ҳам вожиб бўлиб, бирини бажараман деб бошқасини тарк қилмайди).

Агар имомга эргашиш билан суннат амал тенг келиб қолса, юқоридагидек қилмайди. Масалан, (сажда ёки рукуда) имомга иқтидо қилган киши тасбиҳни уч марта айтишидан аввал имом бошини кўтарса – фуқаҳоларимиз энг тўғриси дея айтган гапга кўра - имомга эргашади. Чунки суннатни тарк қилиш вожибни кечиктиришдан кўра устундир” (“Раддул муҳтор” китоби).

Хулоса қилиб айтганда, сиз салавот ёки ундан кейингги дуоларни ўқиётган пайтингизда имом салом бериб юборса, сиз имомга эргашиб, салом берасиз. Бу ўринда салавот ёки дуоларни охирига етказмайсиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази

Мақолалар