Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
25 Ноябр, 2024   |   24 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:00
Қуёш
07:23
Пешин
12:15
Аср
15:16
Шом
17:00
Хуфтон
18:18
Bismillah
25 Ноябр, 2024, 24 Жумадул аввал, 1446

Ўзбекистонда диний туйғулар ва муқаддас манбалар таҳқирланишига йўл қўйилмайди

6.02.2020   2900   4 min.
Ўзбекистонда диний туйғулар ва муқаддас манбалар таҳқирланишига йўл қўйилмайди

Сўнги вақтларда ижтимоий тармоқ саҳифаларида динга оид мавзуларда турли чиқишлар кўпайиб бормоқда.

Аввало диний таълимот ўта нозик ва ҳассос бўлгани туфайли муайян дин номидан ва унинг моҳияти ҳақида фақатгина мутахассислар муносабат билдиришлари мақсадга мувофиқ, деб ҳисоблаймиз.

Шуни қайд этиш лозимки, Ўзбекистон фуқароси (у ким бўлишидан қатъий назар) Конституция ва қонунларга риоя этиши, бошқа кишиларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари, шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилишга мажбурдир.

Юртимиз ҳудудида диний манбалар, қадриятлар, муқаддас туйғулар ҳурмат қилиниши шарт. Уларга нисбатан ҳақоратли сўз ишлатиш, ёмон муносабатда бўлишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ.

Таъкидлаш жоизки, Ўзбекистон аҳолисининг 90 фоизидан ортиғи Ислом динига эътиқод қилади. Юртимизда мўмин-мусулмонлар учун диний аҳкомларни адо этиш учун кенг имконият яратилган. Сўнги йилларда ушбу соҳада амалга оширилаётган ишлар нафақат юртимиз аҳолиси, балки бутун мусулмон дунёси томонидан эътироф этилмоқда.

Таассуфки, мўмин-мусулмонларнинг ҳақ-ҳуқуқларига катта эътибор берилаётган бир даврда уларнинг эътиқодларига тааллуқли масалаларда кенг жамоатчилик орасида салбий руҳдаги, кескин баҳс ва мунозараларга сабаб бўладиган фикр-мулоҳазаларнинг ифода этилиши ташвишланарли ҳол.

“Фейсбук” ижтимоий тармоғидаги “Сафар Каттабоев” номли профил эгаси томонидан Ўзбекистонда Қуръони каримнинг айрим оят ва сураларни тақиқлаш кераклиги юзасидан билдирган қарашлари оммавий муҳокамага сабаб бўлмоқда.

Қуръони карим – Аллоҳ таолонинг муқаддас китоби. Ундаги сура ва оятларни инсонлар томонидан таъқиқлашга уриниш, Қуръони каримга нисбатан бундай фикр айтиш мантиқсизлик. Жамият мавжуд устувор ғояга қарши фикрлар ташлаш оқибатида, норозиликлар келиб чиқиши, ихтилофлар юзага келиши мумкинлиги воқеъликда маълумдир. Тарихда эса шундай ишларнинг якуни қандай аянчли якун топгани кўпчиликка маълум.

Бугунги Ўзбекистон бутун дунёга ўзининг ҳақли равишда бебаҳо тарихи ва маданиятини тақдим этар экан, албатта ислом таълимотига ўзининг беқиёс ҳиссасини қўшган аллома аждодлари ва уларнинг асарлари билан фахрланади. Дунёни ўзига жалб этаётган ислом меъморчилиги ва санъати билан зиёрат туризмини кучайтирмоқда. Сўнги йилларда айнан ислом дини билан боғлиқ бўлган диний-маърифий муассасалар – Ислом цивилизацияси маркази, Имом Бухорий ва Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказлари, Абул Муъин Насафий илмий маркази, Халқаро ислом академияси ташкил этилгани халқимиз ва халқаро ҳамжамият томонидан эътироф этилмоқда. Буларнинг барчаси халқимиз тарихини тўғри англатиш ва эътиқодини тўғри шакллантиришга қаратилган.

Яна бир муҳим жиҳатни ёдда сақлаш зарур. Интернет тармоқларидаги воқеа-ҳодисаларга фикр-мулоҳаза билдириш асносида эҳтиросларга берилмасдан, донишмандларча вазмин ва оғир-босиқ бўлиш лозим. Соф эътиқодли, кенг дунёқарашли киши бундай вазиятда қалб ва ақл амри билан иш тутади. Ҳиссиёт ва фитнага солмоқчи бўлганларга имкон бериш ақлдан эмас. Шу ўринда, муқаддас Қуръони каримни ўзгаришсиз сақланиши ҳақидаги Ҳижр сурасидаги: «Албатта, бу зикрни (яъни Қуръонни) Биз ўзимиз нозил қилдик ва уни Ўзимиз сақлагувчимиз» оятини эслаган ҳолда, ҳадиси шарифда айтилганидек “Мўмин киши оқил, фаросатли, зийрак ва ҳушёр бўлади”.

Сўзимиз якунида “Сафар Каттабоев” номли профил эгаси ва Интернет фойдаланувчиларини Ислом динининг мўътабар манбалари ва қадриятларига тааллуқли мавзуларда салбий баҳс-мунозаралар келтириб чиқарадиган фикрларни тарқатишдан сақланишга қатъий чақирамиз.

Зеро, Ўзбекистон Республикасининг “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги қонунида фуқароларнинг диний эътиқоди билан боғлиқ ҳис-туйғуларини ҳақоратлаш, диний қадриятларни оёқ ости қилиш, амалдаги қонун ҳужжатларида миллатлараро адоват уйғотиш, ахлоқий негизларни ва фуқаровий тотувликни бузишда, вазиятни беқарорлаштирувчи уйдирмаларни тарқатиш ифодаланган хатти-ҳаракатларни содир этганлик учун ҳам жавобгарлик белгиланганлигини сира унутмаслик кераклиги тўғрисида огоҳлантириб ўтамиз.

 

Дин ишлари бўйича қўмита

Матбуот хизмати

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Аллоҳ таолонинг гўзал исмлари (1 қисм)

21.11.2024   2295   8 min.
Аллоҳ таолонинг гўзал исмлари (1 қисм)

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

ЭН ГЎЗАЛ ИСМЛАР АЛЛОҲНИКИДИР
 

Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Аллоҳнинг чиройли исмлари бор. У билан дуо қилинглар” (Аъроф сураси, 180-оят).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг тўқсон тўққизта – бир кам юзта исми бор. Ким уларни ихсо қилса (ёд олса), жаннатга киради. Аллоҳ тоқдир, тоқни яхши кўради”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).

Уламоларимиз ушбу хадисда келган “ихсо” калимасини факатгина ёдлаш эмас, балки “унинг маъноларини билиб, тафаккур килиш ва унга мувофиқ гўзал хулқ билан хулқланиш лозим”, деганлар.

Лекин бу исм-сифатлар араб тилида бўлгани учун маъноларини англаб, тафаккур килиш бизга кийинчилик туғдиради. Шунинг учун хам уларнинг маъноларини билиш ва уни сиз азизларга етказиш максадида маърифат гулшанига сафар килишга карор килдик.

 

АЛЛОҲ ТАОЛОНИНГ ГЎЗАЛ ИСМЛАРИ:

اللهُ

1. Аллоҳ.

Бутун оламларни яратган Холиқ, барча махлуқот ва мавжудот сиғинадиган ягона маъбуд Исми Зотидир. У Зотдан бошқага нисбатан бу исм ишлатилмайди.


الرَّحْمَنُ

2. Ар-Раҳмон.

Бу сифат фақат Аллоҳга хос бўлиб, барчага кофирга ҳам, мўминга ҳам меҳрибон ва неъмат берувчи маъносини англатади. Раҳмон сифатини Аллоҳ таолодан бошқа ҳеч кимга нисбатан ишлатиб бўлмайди.

 

الرَّحِيمُ

3. Ар-Раҳийм.

Бу сифат хосроқ бўлиб, қиёмат куни фақат мўминларга раҳм қилувчи маъносини англатади.

 

المَلِكُ

4. Ал-Малик.

Мулк (ҳақиқий подшолик) Уникидир. Ундан ўзга эга йўқ. Шунинг учун бандалар фақат Унга ибодат қилишлари лозим.

 

القُدُّوسُ

5. Ал-Қуддус.

Барча айблардан холи, нолойиқ сифатлардан пок. Мутлақ поклик Аллоҳнинг ўзигагина хосдир.

 

السَّلَامُ

6. Ас-Салом

Барча нуқсонлардан саломат. Шунингдек, тинчлик, хотиржамлик ва роҳат берувчи.

 

المُؤْمِنُ

7. Ал-Мўмин.

Иймон ва омонлик берувчи.

 

المُهَيمِنُ

8. Ал-Муҳаймин.

Ҳамма нарсани қамраб олувчи. Аллоҳ бандаларнинг барча ҳолатларига гувоҳ бўлиб туради. Ундан ҳеч нарса махфий қолмайди.

 

العَزِيز

9. Ал-Азиз.

Барчанинг устидан ғолиб. Ундан бирор нарса ғолиб келолмайди.

 

الْجَبَّارُ

10. Ал-Жаббор.

Яратганларининг ишларини ислоҳ этувчи, нуқсонларини тузатувчи.

 

المُتَكَبِّرُ

11. Ал-Мутакаббир.

Кибриёси ва улуғлиги беҳад. Ҳамма нарсадан улуғ.

 

الخَالِقُ

12. Ал-Холиқ.

Оламдаги ҳамма нарсани ўз хоҳишига кўра яратувчи, мутлақ вужудга келтирувчи.


الْبَارِئُ

13. Ал-Бориъ.

Йўқдан пайдо қилувчи, вужудга келтирувчи.

 

المُصَوِّرُ

14. Ал-Мусаввир.

Маҳлуқотларнинг сувратини шакллантирувчи, ҳар бир нарсага ўзига хос суврат берувчи.

 

الغَفَّارُ

15. Ал-Ғаффор.

Бандаларининг айбини ўз фазли ила кечиб юборувчи, мағфират қилувчи.


القَهَّارُ

16. Ал-Қаҳҳор.

Барча махлуқотларини ўз ҳукмига юритиб ва қудрати ила бўйсундириб турувчи.


الوَهَّابُ

17. Ал-Ваҳҳоб.

Неъматларни беҳисоб берувчи.

 

الرَزَّاقُ

18. Ар-Раззоқ.

Кўплаб ризқ берувчи.


الفَتَّاحُ

19. Ал-Фаттоҳ.

Кўплаб нарсаларни очувчи. Ўз раҳмати хазинасини бандаларга очувчи.
 

العَلِيمُ

20. Ал-Алийм.

Ҳар бир нарсани билувчи. Бўлган ва бўладиган, аввалги ва охирги, зоҳир ва ботин нарсаларнинг барчасини билувчи.

 

القَابِض

21. Ал-Қобиз.

Руҳларни қабз қилувчи. Хоҳлаган кишисининг ризқини қабз қилувчи. Қалбларни қабз қилувчи.


البَاسِط

22. Ал-Босит.

Хоҳлаган бандасининг ризқини, (руҳини) қалбини кенг қилувчи.


الخَافِض

23. Ал-Хофиз.

Пасайтирувчи. Кофир ва фосиқларнинг мартабасини хор-зор қилиб пасайтиради.

 

الرَافِع

24. Ар-Рофиъ.

Кўтарувчи. Мўмин ва тақводорларнинг мартабасини азизу мукаррам қилиб кўтаради.


المُعِزُّ

25. Ал-Муъизз.

Азиз қилувчи. Кимни хоҳласа тўғри йўлга солиб азиз қилади.

 

المُذِلُّ

26. Ал-Музилл.

Хор қилувчи. Кимни хоҳласа хор қилади.


السَّمِيعُ

27. Ас-Самийъ.

Ҳар бир нарсани эшитувчи.
 

البَصِيرُ

28. Ал-Басийр.

Ҳар бир нарсани кўрувчи.

 

الحَكَم

29. Ал-Ҳакам.

Адолатли ҳукм қилувчи.


العَدْل

30. Ал-Адл.

Мутлақ адолат қилувчи.

 

اللَّطِيفُ

31. Ал-Латийф.

Ўта лутф кўрсатувчи. Барча нарсаларнинг нозик ва дақиқ жойларигача билувчи.

 

الخَبِيرُ

32. Ал-Хобийр.

Ҳамма нарсадан ўта хабардор.

 

الحَلِيمُ

33. Ҳалийм.

Ғазаби қўзимайдиган ва иқоб қилишга шошилмайдиган.
 

Даврон НУРМУҲАММАД