Ҳазрат Абу Бакр
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Менга имон, сидқидиллик, соғлиқ, офият ва соғлом бир ният бер.
Ё Аллоҳ! Умримнинг охирини энг хайрлиси, амалимнинг ниҳоясининг хайрлиси ва Сенинг жамолингни кўрадиган кунимни кунларимнинг энг хайрлиси қил!
Ҳазрат Умар
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Мени ногаҳон ўлимдан ё ғафлатда қолдиришинг ёки ғофиллардан қилишингдан асрашингни сўрайман.
Ё Аллоҳ! Мени яхшилар орасида ўлдир, ёмонлардан қилма, оташ азобидан асра ва яхшилар қаторига қўшгин.
Ҳазрат Али
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Бало ва мусибатлардан, омадсизликдан, душманлар билан тортишишдан, ҳибс этилишдан, кишанланишдан ва калтакланишдан мени асра.
Ё Аллоҳ! Менинг гуноҳларим Сенга зарар қилмайди. Сенинг менга марҳамат қилишинг Сенинг марҳаматингни камайтирмайди.
Абдуллоҳ ибн Масъуд
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Сендан ўзгармас кучли имон, туганмас неъмат ва хулд жаннатининг энг юқори даражасида Пайғамбаринг билан бирга қилишингни сўрайман.
Эй Раббимиз! Келишолмаганларимизни яраштир, бизни Ислом йўлига ҳидоят айла, бизни зулматдан ёруғликка чиқар. Биздан ошкор ва яширин барча ёмонликларни кетказ. Кўзларимизга, қулоқларимизга, қалбларимизга, ишларимизга, аёлларимизга ва фарзандларимизга барака ато айла, гуноҳларимизни кечир. Шубҳасиз, Сен марҳаматли ва гуноҳларни кечиргувчисан. Бизни неъматингга шукр этувчи, ҳамд айтувчи қил ва неъматингни биздан аяма! («Ал-Канз», «Ал-Мунтаҳаб»дан.)
Абдураҳмон ибн Авф
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Абу Ҳайёж Асадий (розияллоҳу анҳу)дан: «Бир куни Байтуллоҳни тавоф қилаётган бир одамнинг тинимсиз: «Ё Аллоҳ! Мени нафсимнинг очкўзлиги (тамагирлиги)дан асра!» дея дуо қилаётганини кўрдим. Унга яқинлашиб дедим:
Аллоҳдан шундан бошқа сўрайдиган нарсанг йўқми? Фақат бир дуони қайтаряпсан?
Агар нафсимнинг очкўзлигидан (тамагирлигидан) сақлансам, на ўғрилик, на зино ва на бирор гуноҳ қиламан, – деди.
Қарасам, у одам Абдураҳмон ибн Авф (розияллоҳу анҳу) экан (Тафсири Ибн Касирдан).
Ҳазрат Билол
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Менинг ёмонликларим ва нуқсонларимни кечиргин.
Абу Дардо
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Билол ибн Саъд (розияллоҳу анҳу)дан: Абу Дардо (розияллоҳу анҳу) дер эди:
Ё Аллоҳ! Хаёл тарқоқлигидан асрашингни сўрайман.
“Хаёл тарқоқлиги нима?”, дея сўрашди.
“Кишининг ҳар бир дарада бир мулки бўлишидир”, дея жавоб берди у.
Ё Аллоҳ! Олимларнинг қалблари менга лаънат ўқишидан паноҳ сўрайман, дея дуо қилган Абу Дардодан сўрашди:
“Олимларнинг қалбларининг лаънат ўқиши қандай бўлади?”
“Менга нисбатан нафрат этишларидир”, деди Абу Дардо.
Зайд ибн Собит
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Сендан бола-чақам ва қўл остимда менга қараб қолган қулларимни боқишга етгулик бойлик сўрайман. Ва бирор қариндошимнинг қариндошлик ҳақини адо этолмаганим учун мени баддуо қилишидан паноҳ тилайман.
Саъд ибн Убода
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Сенга ҳамд айтишни менга насиб эт.
Ибн Аббос
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Мени берган ризқингга қаноат этгувчилардан айла, менга берган ризқни баракотли қил ва орқада қолдирган ҳар нарсамни Ўзинг асра.
Анас
(розияллоҳу анҳу) дуоси
Ё Аллоҳ! Уни (мусулмон биродаримни) кечалари ибодат қилувчи ва кундузлари рўзадор кишилар дуосининг баракотидан маҳрум этма.
ЎМИ матбуот хизмати
Бу мавзуда салафларимиздан келган бир қанча таъсирли ривоятлар бор. Қуйида уларнинг айримларини келтираман:
1. Шақиқ Балхий раҳимаҳуллоҳ айтади:
"Мен хушуъни Исроил ибн Юнусдан ўргандим. Биз унинг атрофида эдик, у ўнг томонида ким бор, чап томонида ким борлигини билмасди — охират ҳақида тафаккур қиларди".
2. Юсуф ибн Асбат раҳимаҳуллоҳ айтади:
"Суфён ибн Уяйна раҳимаҳуллоҳ менга хуфтон намозидан сўнг: "Таҳорат идишини (обдаста) бергин", деди. Унга бердим. У ўнг қўли билан олиб, чап қўлини ўнг қўлининг устига қўйди ва тафаккурга чўмди. Мен ухлаб қолдим, сўнг саҳарда турдим — қарасам, идиш ҳали ҳам қўлида. "Тонг отди", дедим. У эса бундай деди: "Сен идишни берган пайтингдан буён шу ҳолда охират ҳақида тафаккур қилдим".
3. Абдуллоҳ ибн Муборак раҳимаҳуллоҳдан ривоят:
У Суҳайл ибн Адийни сукунатда, тафаккурда кўриб:
"Қайси нуқтага етдинг?" деб сўради.
У: "Сирот кўпригидаман", деб жавоб берди.
4. Муҳаммад ибн Васеъ раҳимаҳуллоҳдан ривоят:
Басралик бир киши Абу Зарр вафотидан кейин унинг хотини Умму Заррга бориб, унинг ибодатини сўради. У бундай деди: "Абу Зарр кун бўйи уйнинг бир четида тафаккур қилиб ўтирарди".
5. Умму Дардо (Абу Дардонинг хотини) айтади:
"Абу Дардо розияллоҳу анҳунинг энг афзал ибодати — тафаккур ва ибрат олиш эди".
6. Сиррий Сақатий раҳимаҳуллоҳ айтади:
"Ҳар куни бурнимга қарайман — юзим қорайганми, деб. Таниш жойда ўлишни ёқтирмайман — ер мени қабул қилмай қўйса, шарманда бўлишдан қўрқаман".
7. Абу Шурайҳ раҳимаҳуллоҳ ҳақида:
Бир куни у юриб кетаётган эди, тўхтаб, кўйлагини бошига ташлаб, йиғлашга тушди.
Уни кўриб: "Нима учун йиғлаяпсан?" деб сўрашди.
У бундай жавоб берди: "Ўтган умримни, кам амалимни, яқинлашган ажалимни тафаккур қилдим".
8. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу бир куни йиғлади. Сабабини сўрашди. У бундай деди: "Дунё ва унинг шаҳватлари ҳақида ўйладим. Улар тугамай туриб, аччиқ алам билан алмашади. Агар бунинг ўзида ибрат бўлмаса ҳам, ақлли киши учун унда панд насиҳат бор. Энди ўз ҳолингизга қаранг, аҳли оилангиз, яхши кўрган кишиларингиз билан бугун жам бўлиб турибсиз, эртагачи? Эртага эса, албатта улардан ажралиш бор".
9. Довуд Тоий раҳимаҳуллоҳнинг ҳолати:
У тўлин ой кечаси уйнинг томига чиқди. Осмонга қараб Осмон ва ернинг яратилиши ҳақида тафаккурга чўмди ва йиғлай бошлади. Шунчалик қаттиқ таъсирландики, томдан қўшнисининг ҳовлисига йиқилиб тушганини сезмай қолди. Қўшни уни ўғри деб ўйлаб, қиличига ёпишди. Аммо келиб қараса — Довуд экан. "Қандай қилиб томдан тушиб кетдинг?" - деб сўради. Довуд: "Қандай йиқилганимни сезганим йўқ", деб жавоб берди.
10. Суфён Саврий раҳимаҳуллоҳ ҳақида:
У дўстлари билан ўтирган эди, чироқ ўчиб қолди. Ҳамма ёқни зулмат қоплади. Кейин чироқни ёқишди. Қарасалар, Суфённинг кўзларидан оқаётган ёши юзи ювяпти. Ундан: "Сенга нима бўлди, нега йиғлаяпсан?" деб сўрашди.
У: "Шу онда қабр зулматини эсладим…", деб жавоб берди.
Хулоса:
Салафи солиҳлар ҳар бир ҳолатда тафаккур қилганлар — таом еганда, юрганда, ётганда, ҳатто сув идишини ушлаб турган пайтда ҳам охиратни эслаб йиғлардилар. Улар учун тафаккур — ибодатнинг қалби эди.
Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ