07 Июл, 2025, 12 Муҳаррам, 1447
07 Июл, 2025, 12 Муҳаррам, 1447
Бу саҳобийнинг исмлари Абдураҳмон ибн Авф бўлиб, Бану Зуҳра уруғидан бўлганлар. Кунялари Абу Муҳаммад эди. Маккада пешқадамлардан бўлиб Ислом динига кирганлар. Ривоятларда фил йилидан ўн йил кейин туғилганлари айтилади. Икки марта ҳижрат қилганлар. Биринчиси Ҳабашистонга, иккинчиси Мадинага. Бадр ва бошқа барча жангларда иштирок этганлар. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинада у кишини аснорлардан Саъд ибн Рабийъ розияллоҳу анҳу билан биродар қилиб қўйганлар. Қаҳрамонимиз Ибн Авф розияллоҳу анҳу “Ашараи мубашшара” (тириклигида жаннатга киришини эшитган)лардан эдилар.
Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу баланд бўйли, оппоқ чеҳраларига бироз қизил аралашган, гўзал юзли, кенг елкали бўлганлар.
Саъд ибн Робийъ розияллоҳу анҳу у киши билан ака-ука тутинганларидан сўнг “Мен ансорларнинг орасида моли кўп одамман. Молимнинг ярмини сизга бераман...” деганлар. Шунда Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу “Аллоҳ таоло сизнинг молингизга ва аҳлингизга барака берсин! Менга бозорни кўрсатиб қўйинг!” дейдилар. Саъд розияллоҳу анҳу у кишига бозорни кўрсатиб қўядилар. Кейин қаҳрамонимиз бозорда савдо ишларини йўлга қўйиб, тез орада бойиб кетганлар.
Бойликлари жуда кўп эди. Ҳатто ривоятларда келишича, Шомдан Мадинага етти юз туядан иборат карвон кириб келар, ўша карвон Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳуга тегишли бўларди.
Имом Бухорий раҳимаҳуллоҳ “Тарих” китобларида келтиришларича, Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу Бадрда қатнашиб, ўша пайтда ҳаёт бўлиб турган саҳобаларнинг ҳар бирларига тўрт юз динор, мўминларнинг оналарининг ҳар бирларига кўп миқдорда мол беришни васият қилган эканлар. Ҳатто Оиша онамиз розияллоҳу анҳо “Аллоҳ уни салсабил булоғидан суғорсин” деб дуо қилган эканлар.
У киши вафот этганларида, қолдирган бойликлари 3 103 000 000 (уч миллиард бир юз уч миллион) динор бўлган экан. 1 динор — 4.365 грамм олтиндир. Мазкур динорларни долларга айлантирсак, 528.2 млрд.$ бўлар экан.
Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу қуллари билан бирга овқатланардилар. Танимаган одам у кишини қуллари орасидан ажрата олмасди.
Шунча бойликлари бўлса ҳам у киши ўта камтар эдилар. Кеккайиш, ўзини катта олиш, моли билан, обрўси билан мақтаниш уларга ёт эди.
Саҳобаи киромлар Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам мадрасаларининг пешқадам талабаларидир.
Пулнинг кўп ёки озлиги уларнинг фазилатларига соя солмаган. Доим инсонийликнинг юксак намунасини кўрсатиб бораверишган.
Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу ҳижрий 32-йилда, Усмон розияллоҳу анҳунинг халифалик пайтларида вафот этганлар. Тахминан етмиш беш йил умр кўрганлар.
Аллоҳ таоло у кишидан ва барча саҳобалардан рози бўлсин!
Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
Фарзанд учун ота-онага хизмат қилиб, уларнинг розилигини олишдан ҳам улуғроқ саодат йўқ. Боиси Аллоҳ таоло ризоси ота-она розилигига боғланган.
Меҳрибон Роббимиз ота-она розилигини топиш учун бизларга унинг йўллари ва воситаларини осон қилиб қўйган. Нафақат ҳаётликларида, балки дунёдан кўз юмганларидан кейин ҳам уларга яхшилик қилиш шулардан биридир.
Шариатимизда ота-она нафақат ҳаётлик чоғларида, балки улар бу дунёдан ўтиб кетганларидан кейин ҳам ҳақларини адо этмоқлик фарзанд зиммасидаги вазифалардан саналади. Ана шулардан бири ота-она яқинлари ва дўстларига яхшилик қилишдир.
Ибн Динордан ривоят қилинади: “Абдуллоҳ ибн Умарнинг эшаги ва салласи бўлар эди. Бир куни ўша эшагини миниб кетаётган эди, олдидан бир аъробий ўтиб қолди. Шунда “Сен фалончининг ўғли эмасмисан?” деди. У: “Ҳа, шундай”, деди. Ибн Умар унга эшакни бериб, “Бунга миниб ол”, деди ва салласини бериб: “Буни бошингга ўраб ол”, деди.
Шерикларидан бири унга: “Аллоҳ сизни мағфират қилсин! Чарчаганда миниб турадиган эшагингизни, бошингизга ўрайдиган саллангизни мана шу аъробийга бердингиз-а?” деди. Ибн Умар: “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг “Яхшиликларнинг энг яхшиси – киши отаси кетганидан (вафот этганидан) сўнг унинг яхши кўрганларига яхшилик қилишидир”, деганларини эшитганман. Унинг отаси (отам) Умарнинг дўсти эди”, деди” (Имом Муслим ривояти).
Абу Усайд Молик ибн Рабиъа Соъидий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларида эдик, Бани Салималик бир киши келиб, “Ё Аллоҳнинг Расули, ота-онамнинг вафотидан кейин уларга қилишим мумкин бўлган яхшиликлардан бирор нарса қолдими?” деди. У зот: “Ҳа. Уларнинг ҳаққига дуо қилиш, улар учун истиғфор айтиш, улардан кейин аҳдларига вафо қилиш, улар орқалигина боғланадиган силаи раҳмни боғлаш ва уларнинг дўстларини икром қилиш”, дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).
Ҳадиси шарифда фарзанд ўз ота-онасига қиладиган яхшилик уларнинг вафотларидан кейин ҳам давом этиши лозимлиги баён қилинмоқда. Яъни, фарзанд ота-онаси ҳаққига уларнинг вафотидан кейин ҳам мағфират сўраб дуо қилиб турса, улар учун Аллоҳ таолога истиғфор айтишни канда қилмаса, иншоАллоҳ ота-онасининг савобига савоб қўшилиб бораверади, даражаси эса кўтарилади. Яна бир муҳим жиҳат шуки, фарзандлар ота-онасининг яқинларига ҳамиша сила раҳм қилиши, уларнинг ҳолларидан хабар олиб туришлари лозим.
Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Отангнинг дўстлигига риоя қил, шунда Аллоҳ таоло нурингни сўндирмайди”, деганлар.
Демак, ота билан дўстлашган ҳар қандай одамлардан алоқани узмаслик керак.
Илёсхон АҲМЕДОВ
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа