04 Июл, 2025, 9 Муҳаррам, 1447
04 Июл, 2025, 9 Муҳаррам, 1447
Шимолий минтақаларда майда туёқли, кийиксимонлар оиласига мансуб кичик жуссали ҳайвон яшайди. Бу кийикнинг лотинча номи Moschus moschiferus бўлиб, у “миск чиқарувчи кийиклар” турига киради.
Танасининг узунлиги 1 метр, думи 4-6 сантиметр, ердан баландлиги 70 сантиметр, вазни 11-18 килограмм келади. Орқа оёқлари олд оёқларидан бироз узунроқдир. Эркагининг юқори лаблари остидан 7-9 сантиметр узунликдаги тишлари чиқиб туради. Ушбу жонзотлар Шарқий Сибир, Шарқий Ҳимолай, Тибет, Сахалин ороли ва Кореяда тарқалган бўлиб, асосан тоғлардаги қояларда яшайди. Шунингдек, уларда миск ишлаб чиқарадиган безлар мавжуд. Ушбу без жигарранг тук билан қопланган тери халтачаларда жойлашган.
Миск кийикнинг қорин (киндик) қисмида шаклланади. Кейин ўша ердаги қўнғирранг тери халтачаларга тўлгач, кийик харсангтошга қорнини ишқайди. Ишқаланиш натижасида киндик атрофидаги халтачалар ичи тўла миск билан ерга тўкилади. Унинг ранги қора бўлади. Миск изловчилар тоғлардан ана шу халтачаларни териб келадилар.
Вояга етган эркак кийикнинг битта безида 10-20 грамм табиий миск мавжуд бўлиб, қимматбаҳо маҳсулот ҳисобланади. Мискнинг кимёвий таркиби жуда мураккаб: ёғ кислоталари, мум, ароматик ва стероид бирикмалар ва холестерин эстерлари. Миск ҳидининг асосий ташувчиси макроциклли миск кетонидир.
Ушбу мискни халқ тилида мушк ҳам дейилиб, парфюмерия саноатида ҳамда тиббиётда ишлатилади. Қадимда араблар ва тибетликлар мискдан эркаклик жинсий қувватини оширишда фойдаланишган.
“Миск” калимаси Қуръони Каримнинг Мутоффифин сурасининг 25-оятида Аброрларнинг васфида келган.
Ибн Шиҳоб раҳимаҳуллоҳ Анас розияллоҳу анҳудан қилган ривоятида: “…Сўнг жаннатга киргизилдим, қарасам унда маржондан бўлган қуббалар бор экан. Ва тупроғи миск экан…”, – деб айтилади. Муттафақун алайҳ.
Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Иминжонов тайёрлади
1. Аллоҳга тақво қилишни тижорат деб бил, шунда у сенга молсиз фойда келтиради.
2. Ўзингни сенга муҳтож бўлмаган, лекин сен унга муҳтож бўлган кишининг ўрнига қўй.
3. Харсанг тошларни жойидан кўчириш, онгсиз одамга англатишдан осонроқдир.
4. Жаннатни талаб қилишда олий ҳимматли бўл.
5. Аллоҳдан шундай умид қилки, у билан Унинг макридан омонда бўлма ва Аллоҳдан шундай қўрқки, у билан Унинг раҳматидан умидсиз бўлма.
6. Мен ҳеч қачон сукутдан афсусланмадим. Агар гап кумуш бўлса, сукут — олтин.
7. Ҳикмат камбағалларни подшоларнинг мажлисларида ўтказган.
8. “Ё Роббим, мени мағфират қил” — деб кўп такрорла, зеро Аллоҳнинг бир соати борки, у вақтда сўровчи рад этилмайди.
9. Ким ёлғон гапирса, юзининг сувини (обрўйи) кетади, кимнинг хулқи ёмон бўлса, ғам-ташвиши кўпаяди.
10. Аллоҳдан қўрқ, лекин қалбинг фожир бўлатуриб, одамлар сени ҳурмат қилишлари учун ўзингни уларга Аллоҳдан қўрқадиган қилиб кўрсатма.
11. Амал фақат яқиний ишонч (эътиқод) билангина мукаммал бўлади, кимнинг эътиқоди заиф бўлса, амали ҳам заиф бўлади.
12. Ёлғон гапиришдан эҳтиёт бўл, зеро у пиширилган чумчуқ гўшти каби иштаҳалидир, лекин кўп ўтмай эгасини ичини ёндиради.
13. Мажлисни кўзинг билан кўриб танла, агар Аллоҳ зикр қилинадиган мажлис бўлса, у ерда ўтир. Агар олим бўлсанг, илминг наф беради, агар жоҳил бўлсанг, сенга ўргатишади, агар Аллоҳ у мажлисга раҳматини нозил қилса, сен ҳам шу раҳматдан баҳраманд бўласан.
14. Қарздорликдан эҳтиёт бўл, чунки у кундузи хорлик ва тунда ғамдир.
15. Тўқлик устига овқат емагин — чунки ундай таомни егандан кўра итга ташлаган яхшироқ.
16. Агар шайтон сенга шубҳа ва гумон орқали келса, уни яқиний ишонч ва насиҳат билан енг, агар у танбаллик ва зерикиш томонидан келса, қабр ва қиёматни эслаб енг, агар у хоҳиш ва қўрқув томонидан келса, унга дунё тарк этиладиган ва қолдириладиган нарсадир, деб айт.
17. Тилингдан чиққан гапларга эҳтиёт бўл, сукут қилган киши омонда бўлади, фақат фойдаси бор гапларни гапир.
18. Юзингни ниқоблашдан (яъни шубҳали қиёфадан) сақлан — чунки, у кечаси одамларни қўрқитади, кундузи эса хўрлик келтиради.
19. Мен тош, темир ва оғир юкларни кўтардим, аммо ёмон қўшнидан оғирроқ нарсани кўрмадим.
Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа