12 Июн, 2025, 16 Зулҳижжа, 1446
12 Июн, 2025, 16 Зулҳижжа, 1446
Талаба қушларга оид маълумотларни яхши ўқиб-ўзлаштирган эди. Ўқув йили охирлаб, имтиҳон яқинлашганда, у зоология фанидан бўладиган имтиҳонга яхши тайёргарлик кўриб, қушлар ҳақидаги маълумотларни яна такрорлаб чиқди. “Имтиҳондан муваффақиятли ўтсам керак” деб ўйларди ўзича.
Лекин имтиҳон пайтида устоз унга қушлар ҳақидаги саволни умуман бошқача тарзда берди: талабанинг олдига бир сурат қўйди. Суратда бир неча қушларнинг оёқ тасвирлари бор эди. Устоз расмни берар экан, “Бу оёқлар қайси қушларга тегишлилигини, уларнинг номини топишинг керак” деди. Талаба расмларни кўргач, жавобни топа олмаслигига ишонч ҳосил қилиб, бироз хижолат бўлди. Ўрнидан туриб, устознинг ёнига борди ва қўлидаги жавоб варақасини бўш ҳолда узатди. Устознинг бундай услубда савол берганидан хафа эди у. Устоз эса совуққонлик билан “Имтиҳонда йиқилдинг” деди.
Домла жавоб қоғозини олар экан, талабага “Исмингни ёзмабсан-ку! Исминг нима?” деб сўради. (Афтидан устоз дарсга келиб, ўз мавзусини ўтиб кетаверган, талабаларнинг исмлари билан қизиқмаган). Шунда талаба аччиғи келиб, шимининг почасини кўтарди-да, “Оёғимнинг шаклига қараб исмимни, кимлигимни топиб олинг” деди.
Ҳикмат: “Яхши жавоб олиш учун яхши савол беринг!”
“Вазиятларни бошқариш санъати” китоби асосида
Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
1. Арафа куни кечаси, яъни, ҳайит кунига ўтар кечасини бедор ўтказиш.
Ҳайит кунига ўтар кечани Қуръон тиловати, зикр, тасбиҳ ва нафл намозлар билан ўтказиш улкан савобларга сабаб бўлади. Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васаллам: "Ким икки ийд кечаларини Аллоҳдан савоб умидида қоим қилса, қалблар ўладиган кунда унинг қалби ўлмас”, деганлар (Ибн Можа, Табароний ривояти).
2. Ғусл қилиш. “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам фитр, азҳо ва арафа кунлари ғусл қилар эдилар” (Ибн Можа ривояти).
3. Энг яхши, янги ёки тоза кийимларни кийиш.
4. Хушбўйланиш.
5. Қурбон ҳайити намозига чиқишдан олдин ҳеч нарса емаслик. “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ҳайитида таомланмасдан чиқмасдилар, қурбонлик кунида эса намоз ўқигунларича таомланмасдилар” (Имом Термизий ривояти).
Эслатма! Баъзилар қурбон ҳайитида ҳеч нарса емай намозга чиқишни нотўғри тушуниб, куннинг аввалги ярмига қадар рўзани ният қилиш керак, дейишади. Шу билан бирга, ўша куни саҳарликка туришади ва оғизларини ният билан беркитиб намозга чиқишади. Ҳайит намози ўқиб бўлингач эса, худди ифторликдаги каби оғизларини очишади. Бундай қилиш нотўғри. Ҳайит кунларида рўзани ният қилиш ҳаром амал саналади. Қолаверса, ярим кунга рўза ният қилинмайди.
6. Масжидга имкон бўлса пиёда ва эртароқ бориш. “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам икки ҳайит намозига пиёда юриб чиқардилар” (Ибн Можа ривояти).
7. Йўлда таҳлил (Лаа илаҳа иллаллоҳ), такбир (Аллоҳу акбар) ва таҳмид (Алҳамдулиллаҳ) айтиш. "Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, Лаа илаҳа иллаллоҳу Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар ва лиллаҳил ҳамд".
8. Ҳайит намозидан олдин бошқа бирор нафл намоз ўқимаслик. Масжидга боргандан сўнг таҳийятул масжид ёки бошқа бирор нафл намоз ўқимасдан зикр қилиб ўтириш лозим.
9. Намозга бир кўчадан бориб, бошқасидан қайтиш. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай қилар эдилар.
10. Ҳайит билан муборакбод этиш. Саҳобалар: "Тақоббал Аллоҳ минна ва минкум (Аллоҳ биздан ҳам, сиздан ҳам қабул этсин)", деб бир-бирларини байрам билан табриклашарди.
11. Аҳли аёл ва ёш болаларни хурсанд қилиш. Оилада байрам кайфиятини пайдо қилиш, совға-ҳадялар улашиш керак.
12. Қавм-қариндош, ёш улуғларни зиёрат қилиш.
13. Таниш-билиш, ёру дўст, қўни-қўшниларни байрам билан табриклаш.
Қурбон ҳайитингиз муборак бўлсин!
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа