06 Ноябр, 2024, 05 Жумадул аввал, 1446
06 Ноябр, 2024, 05 Жумадул аввал, 1446
Аллоҳ таолога беадад шукрлар бўлсинки, яқин фурсатларда азиз ватандошларимиз, ота-оналаримиз Исломнинг бешинчи устуни ва фарзи саналмиш Ҳаж амалларини бажариб бағримизга қайтишади. Улардан дуо олиш, Байтуллоҳ, Арафот, Мино ҳақида, шунингдек жаноби Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг масжидлари ҳамда равзалари хусусида эшитиш мақсадида узоқ яқиндан қариндош-уруғ, танишу-нотанишлар, ҳожиларнинг зиёратига чоғланади. Табиийки, урф-одатларимизга кўра ҳожиларни кутиб олиш учун дастурхонлар ёзилади. Аслида, халқимиз "ҳожи тўй" деб атайдиган бундай йиғинлар динимизда мавжуд эмас. Шундай бўлсада сўнгги пайтларда "ҳожи чақирди" ва "ҳожи тўй"лар йил сайин кўпаймоқда. Мазкур зиёфатларнинг эса фойдали жиҳатларидан кўра зарарли оқибатлари кўпроқ. Жумладан, уламолар агар ҳожи ҳажга борганлигини халққа овоза қилиш ва шу орқали шуҳрат топишни кўзлаб меҳмон чақириб йиғин қилса бу албатта РИЁДИР деганлар.
"Ҳожи тўй"ларнинг яна бир салбий жиҳати ундаги исрофгарчилик ва зиёфатда ҳаддан ошишдир.
Динимизда ҳар қандай амалда мўътадилликка риоя этиш тарғиб қилинади, исрофгарлик эса қаттиқ қораланади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилган:
«Қариндошга, мискин ва йўловчига (хайр-эҳсон қилиш билан) ҳақларини адо этинг ва исрофгарчиликка мутлақо йўл қўйманг! Чунки исрофгарлар шайтоннинг биродарларидир. Шайтон эса Парвардигорига ўта ношукр эди» (Исро сураси, 26-27-оятлар).
«Улар (Раҳмоннинг суюкли бандалари) эҳсон қилганларида исроф ҳам, хасислик ҳам қилмаслар, (тутган йўллари) бунинг ўртасида — мўътадилдир» (Фурқон сураси, 67-оят).
Демак, ҳожиларимизни кутиб олар эканмиз, манманлик, кибр ва мақтаниш билан, "одамлар кўриб қўйсин ҳожи бўлганимни" ёки "ота-онамни ҳожи бўлганлигини ҳамма билсин" деган фикрлардан йироқ бўлиб, исроф, такаббурлик ва ғурурдан холи, Аллоҳ таолонинг шариати ва Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг суннатларига мос равишда амалларини кўпайтириш ҳақиқий ҳожиларга хосдир. Чунки, Ҳаж амалини бажариб эсон-омон ватанига қайтган мусулмон ўзгаларга ибрат ўлароқ ҳаёт кечирмоғи, тақводор кишилардек амал қилмоғи лозим.
Саидаброр Умаров
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Ва Аллоҳнинг сизга берган неъматини эсланг: бир вақтлар душман эдингиз, бас, қалбларингизни улфат қилди. Унинг неъмати ила биродар бўлдингиз” (Оли Имрон сураси, 103-оят).
Эй мўминлар, Аллоҳ таоло сизга ошнолик ва бирдамликни инъом этганини эсланг. Зеро, Исломни қабул қилишингиздан олдин бир-бирингизга душман эдингиз. Аллоҳ таоло Ислом орқали қалбингизни бирлаштириб, ўзаро биродар қилди. Шундай экан, биродарингизга нисбатан қалбингизда асло гина, кин-адоват ва нафрат сақламанг!
Имом Саъдий роҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Аллоҳ қалбингизни Ислом сабабли бирлаштирди ва шу боис ўзаро биродар бўлиб, раҳм-шафқатли ҳамда бир-бирингизга ёрдам бердингиз” (“Тафсири Саъдий”).
Бошқа оятда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Ҳамда уларнинг қалбларини бирлаштирган Зотдир. Агар ер юзидаги ҳамма нарсани сарф қилсанг ҳам, уларнинг қалбларини бирлаштира олмас эдинг. Лекин Аллоҳ уларни бирлаштирди. Албатта, У ғолиб ва ҳикматли Зотдир” (Анфол сураси, 63-оят).
Ҳунайн ғазотидаги ғалабадан кейин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам маккаликларга уларнинг қалбларини Исломга янада ошно қилиш мақсадида ўлжаларни орттириб бердилар. Бунга баъзи ансорийлар норози бўлиб: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қурайшга беряптилар, бизни эса тарк қиляптилар”, дейишди.
Бу гап Набий алайҳиссаломга етди. Шунда ансорларни тўплаб: “Эй ансорлар жамоаси, залолатда эдингиз, Аллоҳ таоло сизни мен сабабли ҳидояга бошламадими? Тарқоқ эдингиз, Аллоҳ сизни мен сабабли оға-ини қилмадими? Фақир эдингиз, Аллоҳ мен сабабли сизларни бадавлат қилмадими?”.
Ансорлар у зот алайҳиссаломнинг ҳар бир саволларига: “Ҳа, Аллоҳ ва Расули марҳаматли ва афзалдир”, деб жавоб беришарди.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 