07 Июн, 2025, 11 Зулҳижжа, 1446
07 Июн, 2025, 11 Зулҳижжа, 1446
Journal of Hospital Infection номли тиббий журналда соқолни доим ўткир тиғли асбоб билан қириб олишнинг зарарлари ҳақида янги тадқиқот хулосаси эълон қилинди.
Унда айтилишича, соқолни қириб олиш юзда кўринар-кўринмас жароҳатлар пайдо бўлишига олиб келар экан. Бунга сабаб соқол орасидаги бактерияларнинг олинган тук тешиклари орқали тери остига киришидир.
Соқоллилар ва соқоли олинганлар устида олиб борилган бу тажрибанинг кўрсатишича, доим соқолни ўситириб юрадиган кишилар соқолини олиб юрадиганларга нисбатан бактерия зарарига камроқ рўбарў бўлар эканлар.
Ушбу расмда соқол туклари орасида табиий равишда яшовчи бактерия ва вируслар кўк ва сариқ рангда берилган. Ўткир тиғли устара билан соқолни олиш эса ушбу вирусларнинг тери остига кириб олишига, бу эса сурункали тери яралари, тошмалар, ҳуснбузарлар ва сўгалларнинг кўпайишига олиб келиши мумкин экан. Шу боис шифокорлар соқолни камроқ олишни, агар иложи бўлса, соқолни олмай, қўйиб юришни маслаҳат бермоқдалар.
Тадқиқотчилар яна шундай хулосаларга ҳам келишдики, соқол кишининг жозибали, ҳурматли ва виқорли кўринишига сабаб бўлар экан.
Шунингдек, “Нэйшнл географик” каналида ўтказилган тажрибада соқол кишининг ишончлироқ кўринишига ҳам сабаб бўлиши айтилган.
Баъзилар ўйлаганидек, соқол бактериялар уяси эмас.
Юзини кун давомида бир неча марта ювадиган одамнинг соқоли орасида зарарли бактериялар бўлмайди, қолаверса, юз соқол сабабли вируслар ҳужумидан ҳимояланган ҳолда бўлади.
Биз мусулмонлар кун давомида таҳорат асносида юзимизни бир неча бор ювамиз. Бу эса турли зарарлардан ҳимояланашимизга боис бўлади.
Ҳа, айтгандек, соқол юзни ультрабинафша нурлар таъсиридан ҳам ҳимоя қилиб, тери саратонининг олдини олади.
Бундан ташқари соқол астма, аллергия касалликларининг микроблари оғиз бўшлиғига тушиб, ўпкага етиб боришининг ҳам олдини олади.
Қолаверса, қишнинг қаҳратон совуғида соқол ўзига хос изолятор вазифасини бажариб, юз, жағ ва оғиз бўшлиғини совуқда музлашдан ёки совуқ уришидан ҳимояланишига сабаб бўлади.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:
وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ
“Пайғамбар сизга нимани берса, ўшани олинглар ва нимадан қайтарса, ўшандан қайтинглар. Аллоҳдан қўрқинглар” (Ҳашр сураси, 7-оят).
Аллоҳ таоло бу ояти каримада биз бандаларини Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга итоат қилишга, у зот алайҳиссалом берган, тавсия қилган нарсаларини олиб, қайтарганларидан қайтишимизни ва бу борада Ўзидан қўрқишимизни амр қилмоқда.
Барчамизга яхши маълумки, соқол қўйиш Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг доимий суннатларидандир. Бизнинг ҳанафий мазҳабимизда соқол қўйиш вожиб амал ҳисобланади. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам биз умматларини соқол қўйишга буюрганлар.
Ибн Умар разияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Мўйлабни қисқартириб, соқолни мўл қўйинглар!» — дедилар». Имом Бухорий ривояти.
Бошқа бир ҳадисда эса Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ўнта нарса фитратдан (инсоннинг табиий қиладиган ишларидан) деб, шуларнинг орасида соқол қўйиб, мўйлабни қисқартиришни ҳам зикр қилганлар.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга яхшилиги, фойдалари бор амалларни қилишимизни амр этиб, ёмонлиги, зарарлари бор нарсаларни қилишимиздан қайтарганлар. Шунинг ўзиёқ у зотнинг ҳақ Пайғамбар эканликларига яққол далилдир.
Абдуддоим Каҳел мақоласи ва интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
Умматга қилинган сўнгги васият
“Ҳажжатул вадоъ” яъни “Вадо хутбаси” луғатда “Видолашув хутбаси”, “хайрлашув, айрилиқ хутбаси-хитоби” деган маъноларни билдиради.
Ҳижрий ўнинчи йилнинг 9 зулҳижжа ойида (милодий 632 йил 8 март) Пайғамбаримиз алайҳиссалом сўнгги ҳаж ибодатини адо этганларида хутба қилганлар. Унда Маккада жами 124 минг мусулмон тўпланган эди.
У зот алайҳиссалом Қасво деган туяларига миниб, Арафот водийсида умматга сўнгги васиятларини баён этганлар. Бу хитоб фақат ўша жойда тўпланган ҳожиларгагина эмас, балки қиёматга қадар келадиган бутун инсониятга қаратилган.
Пайғамбаримиз алайҳиссалом умматга бундай васият қилдилар:
“Эй инсонлар! Сўзимни яхшилаб тингланг... Бу йилдан сўнг сизлар билан бу ерда яна кўришиш-кўришмаслигимни билмайман.
Эй инсонлар! Бугунингиз қандай ҳам муқаддас кун, бу ойлар қандай ҳам муқаддас ой, бу шаҳар (Макка) қандай ҳам муқаддас бир шаҳар бўлса, Роббингиз билан кўришгунга қадар қонларингиз, молларингиз, обрўларинигиз ҳам айни шаклда муқаддасдир ва бир-бирларингизга ҳаромдир!
Эй саҳобаларим! Эртага Роббингизга рўпара бўлиб ва бугунги ҳолингиз ҳақида жавоб берурсиз. Мендан сўнгра эски залолатларга қайтиб, бир-бирингизнинг бўйнингизга урмангиз!...
Эй инсонлар! Аёлларингизга яхши муомала қилишингизни ва Аллоҳдан қўрқишингизни тавсия қиламан. Чунки улар амрингиз остидадир. Сиз уларни Аллоҳнинг бир омонати ўлароқ олдингиз ва уларнинг номусларини ва иффатларини Аллоҳ олдида сўз берароқ ҳалол этингиз.
Яхши билингки, сизнинг аёлингизда ҳаққингиз бўлганидек, уларнинг ҳам сизда ҳақлари бор.
Эй мўминлар! Сўзимни тингланг. Яхши тушиниб олинг. Батаҳқиқ Роббингиз бирдир. Оталарингиз ҳам биттадир. Аллоҳ ҳузурида энг хайрлигингиз, Аллоҳдан энг кўп қўрққанингиздир.
Арабларнинг ажамдан, ажамнинг эса арабдан, оқ ирқлининг қора ирқлидан, қора ирқлининг оқ ирқдан ҳеч қандай устунлиги йўқдир. Устунлик ёлғиз тақводадир.
Эй инсонлар! Аллоҳдан қўрқинг, раҳбар қилиб устингизга бурни, қулоғи кесик бир қулни сайлаб қўйса, Аллоҳнинг Китоби ила ҳукм этгани қадар уни тингланг ва унга итоат этинг!
Эй инсонлар! Сизга бир омонат қолдираяпман-ки, уни маҳкам ушласангиз йўлингиздан адашмайсиз! У омонат Аллоҳнинг Китоби ва пайғамбарининг суннатидир.
Эй мўминлар! Аллоҳдан қўрқинг! Беш вақт намозингизни ўқинг! Рамозон ойидаги рўзаларингизни тутинг!
Молларингизнинг закотини беринг! Ўзларингиздан бўлган амр соҳибларига итоат этинг-ки, Роббингизни жаннатига кирурсиз.
Эй инсонлар! Ҳаддан ошишликдан сақланинг. Ўтган умматларнинг ҳалокатининг сабаби, динларида ҳаддан ошиш эди.
Бу санадан сўнгра яна сиз билан бу ерда кўришиш-кўришмаслигимни билмайман.
Эй инсонлар! Эртага мен хақимда сиздан сўраганларида нима дейсиз? Рисолатни етказдимми? Илоҳий вазифани адо қилдимми?”, дедилар.
Бунга бутун асҳоби киром шундай жавоб бердилар: “Албатта, қасам ичамизки сиз Аллоҳнинг хабарини таблиғ этдингиз, вазифани бажардингиз. Бизга тавсия ва насиҳатда бўлдингиз. Ҳаммасига шоҳидлик берамиз!”
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам муборак кўрсатгич бармоқларини самога ишорат қилдириб, жамоатга боқиб бундай дедилар: “Шоҳид бўл Роббим! Шоҳид бўл Роббим! Шоҳид бўл Роббим!”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам видолашув хутбасини якунлагач, Аллоҳ таоло қуйидаги оятни нозил қилди:
“Бугунги кунда Мен сизнинг динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сизга Исломни дин деб рози бўлдим” (Моида сураси, 3-оят).
Набий алайҳиссалом вадо ҳажидан қайтишда йўлда хасталандилар. Хасталиклари 13 кун давом этди. Ҳижрий 11 йили робиъул аввал ойининг душанба куни Оиша онамизнинг хоналарида муборак руҳларини Аллоҳга топширдилар ва ўша жойда дафн қилиндилар...
Соллаллоҳу алайҳи васаллам
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа