Journal of Hospital Infection nomli tibbiy jurnalda soqolni doim o‘tkir tig‘li asbob bilan qirib olishning zararlari haqida yangi tadqiqot xulosasi e’lon qilindi.
Unda aytilishicha, soqolni qirib olish yuzda ko‘rinar-ko‘rinmas jarohatlar paydo bo‘lishiga olib kelar ekan. Bunga sabab soqol orasidagi bakteriyalarning olingan tuk teshiklari orqali teri ostiga kirishidir.
Soqollilar va soqoli olinganlar ustida olib borilgan bu tajribaning ko‘rsatishicha, doim soqolni o‘sitirib yuradigan kishilar soqolini olib yuradiganlarga nisbatan bakteriya zarariga kamroq ro‘baro‘ bo‘lar ekanlar.
Ushbu rasmda soqol tuklari orasida tabiiy ravishda yashovchi bakteriya va viruslar ko‘k va sariq rangda berilgan. O‘tkir tig‘li ustara bilan soqolni olish esa ushbu viruslarning teri ostiga kirib olishiga, bu esa surunkali teri yaralari, toshmalar, husnbuzarlar va so‘gallarning ko‘payishiga olib kelishi mumkin ekan. Shu bois shifokorlar soqolni kamroq olishni, agar iloji bo‘lsa, soqolni olmay, qo‘yib yurishni maslahat bermoqdalar.
Tadqiqotchilar yana shunday xulosalarga ham kelishdiki, soqol kishining jozibali, hurmatli va viqorli ko‘rinishiga sabab bo‘lar ekan.
Shuningdek, “Neyshnl geografik” kanalida o‘tkazilgan tajribada soqol kishining ishonchliroq ko‘rinishiga ham sabab bo‘lishi aytilgan.
Ba’zilar o‘ylaganidek, soqol bakteriyalar uyasi emas.
Yuzini kun davomida bir necha marta yuvadigan odamning soqoli orasida zararli bakteriyalar bo‘lmaydi, qolaversa, yuz soqol sababli viruslar hujumidan himoyalangan holda bo‘ladi.
Biz musulmonlar kun davomida tahorat asnosida yuzimizni bir necha bor yuvamiz. Bu esa turli zararlardan himoyalanashimizga bois bo‘ladi.
Ha, aytgandek, soqol yuzni ultrabinafsha nurlar ta’siridan ham himoya qilib, teri saratonining oldini oladi.
Bundan tashqari soqol astma, allergiya kasalliklarining mikroblari og‘iz bo‘shlig‘iga tushib, o‘pkaga yetib borishining ham oldini oladi.
Qolaversa, qishning qahraton sovug‘ida soqol o‘ziga xos izolator vazifasini bajarib, yuz, jag‘ va og‘iz bo‘shlig‘ini sovuqda muzlashdan yoki sovuq urishidan himoyalanishiga sabab bo‘ladi.
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday marhamat qilgan:
وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ
“Payg‘ambar sizga nimani bersa, o‘shani olinglar va nimadan qaytarsa, o‘shandan qaytinglar. Allohdan qo‘rqinglar” (Hashr surasi, 7-oyat).
Alloh taolo bu oyati karimada biz bandalarini Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga itoat qilishga, u zot alayhissalom bergan, tavsiya qilgan narsalarini olib, qaytarganlaridan qaytishimizni va bu borada O‘zidan qo‘rqishimizni amr qilmoqda.
Barchamizga yaxshi ma’lumki, soqol qo‘yish Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning doimiy sunnatlaridandir. Bizning hanafiy mazhabimizda soqol qo‘yish vojib amal hisoblanadi. U zot sollallohu alayhi vasallam biz ummatlarini soqol qo‘yishga buyurganlar.
Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Mo‘ylabni qisqartirib, soqolni mo‘l qo‘yinglar!» — dedilar». Imom Buxoriy rivoyati.
Boshqa bir hadisda esa Nabiy sollallohu alayhi vasallam o‘nta narsa fitratdan (insonning tabiiy qiladigan ishlaridan) deb, shularning orasida soqol qo‘yib, mo‘ylabni qisqartirishni ham zikr qilganlar.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bizga yaxshiligi, foydalari bor amallarni qilishimizni amr etib, yomonligi, zararlari bor narsalarni qilishimizdan qaytarganlar. Shuning o‘ziyoq u zotning haq Payg‘ambar ekanliklariga yaqqol dalildir.
Abduddoim Kahel maqolasi va internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Zulhijja oyining 8 kuni “Tarviya kuni” deyiladi.
“Tarviya” deyilishiga sabab o‘sha kuni hojilar zam-zam suvidan qonib-qonib ichadilar.
“Tarviya” – “tafakkur” ma’nosida ham qo‘llaniladi. Chunki zulhijjaning sakkizinchi kechasida Ibrohim alayhissalom tushlarida o‘g‘illari Ismoil alayhissalomni qurbonlik qilayotganlarini ko‘radilar va bu tush shaytoniymi yoki rahmoniy deya o‘sha kunni tafakkur bilan o‘tkazadilar. Shunga ko‘ra, bu kun “Tarviya – tafakkur kuni” deyiladi.
Mino lug‘atda – “orzu, istak” degan ma’nolarni bildiradi. Makka va Muzdalifa oralig‘idagi qishloqning nomi. Arablar odamlar to‘plangan joyni “mino” deb atashadi. Mino Masjidul-harom shimolidan 7 km. uzoqlikda joylashgan.
Bu yerda Ibrohim alayhissalom shaytonga tosh otganlar, qurbonlik qilganlar. Nabiy sollallohu alayhi vasallam ham aynan shu joyda tosh otib, qurbonliklarini ado etganlar. Bu muqaddas makonda Nasr va Mursalot suralari nozil bo‘lgan.
Hojilar zulhijjaning sakkizinchi kuni bomdod namozidan so‘ng Minoga qarab yo‘l olishadi. Minoda tarviya kunining peshin, asr, shom, xufton hamda arafa kunining bomdod namozlari o‘qiladi. Keyin arafotga jo‘nab, o‘ninchi kuni yana Minoga qaytishadi va ikki kun shaytonga tosh otishni davom ettirishadi.
Minoda bajarilishi zarur bo‘lgan amallar haqida Qur’oni karimda bunday marhamat qilinadi: «Va o‘zlariga bo‘ladigan manfaatlarga shohid bo‘lsinlar. Ma’lum kunlarda ularga rizq qilib bergan chorva hayvonlarini (so‘yishda) Allohning ismini zikr qilsinlar. Bas, ulardan yenglar va bechora va faqirlarga ham yediringlar. So‘ngra o‘zlaridagi kirlarni ketkazsinlar, nazrlariga vafo qilsinlar va “Qadimgi uy”ni tavof qilsinlar”, deganimizni esla» (Haj surasi, 28-29-oyatlar).
Ushbu oyatda Mino kunlari jamarotda tosh otish, qurbonlik qilish va soch oldirib ehromdan chiqish kabi amallarni ado etish ta’kidlanmoqda. Mino kunlari ushbu uchta amalni mukammal tarzda bajarish vojibdir.
Alloh taolo qilayotgan va qiladigan barcha solih amallaringizni O‘z dargohida qabul etsin. O‘zi kuch-quvvat bersin..
Davron NURMUHAMMAD