Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
10 Июн, 2025   |   14 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:05
Қуёш
04:50
Пешин
12:28
Аср
17:37
Шом
19:59
Хуфтон
21:36
Bismillah
10 Июн, 2025, 14 Зулҳижжа, 1446

Саҳарликда “тўйиб овқат еб олиш керак”ми?!

13.05.2019   39417   3 min.
Саҳарликда “тўйиб овқат еб олиш керак”ми?!

     Танловга!

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбаримиз Муҳаммад саллоллоҳу алайҳи васаллам ўз ҳадис шарифларида қуйидагича марҳамат қилганлар: “Саҳарлик қилинглар, албатта унда барака бордир”. (Бухорий ва Муслим ривояти)

Бошқа бир ривоятда эса “Ким рўза тутишни истаса, бирор нарса билан бўлса ҳам саҳарлик қилиб олсин”, дейилган. (Аҳмад ривояти)

Саҳарлик ҳам дунёвий, ҳам ухровий фойдаларни ўз ичига олади:

- Ибодатларни тақво билан қилиш, субҳ пайтида қироат, зикр ҳамда истиғфор билан машғул бўлишга ёрдам беради. Қорни оч одам эса бу нарсаларга дангасалик қилади, ҳосизланади.

- Саҳарлик ҳусни хулққа чақиради. Қорни оч лдам эса одатда жаҳлдор бўлиб қолади.

- Рўза тутишда дангасалик ва бепарволикдан асрайди.

- Саҳарлик – суннатга эргашишдир. Саҳарликда Набий саллоллоҳу алайҳи васаллам суннатларига эргашаман, тоат-ибодатларимга куч тўплайман, деб ният қилган киши катта ажрларга эга бўлади.

- саҳарлик туннинг охирида бўлгани учун дуо ва зикрлар қабул бўлиши умид қилинади.

- Саҳарлик қилган киши аҳли китобларга ўхшамайди. Чунки, ҳадисда бундай айтилган: “Бизнинг ва аҳли китобларнинг рўзасидаги фарқ саҳарлик қилишдадир”.

- Бомдод намозини жамоат билан адо қилишга сабаб бўлади.

Саҳарликнинг афзал пайти бомдод пайтига яқин қилинганидир. Тўғри, уни эрта қилиб олса ҳам, саҳарлик қилмай ният қилиб ётса ҳам бўлади. Бу суннатга хилофдир. Эрта саҳарлик қилган одам одатда ухлаб, бомдодни қазо қилиб қўяди.

(Шу ўринда бир гап: “Ким рўза тутишни истаса, бирор нарса билан бўлса ҳам саҳарлик қилиб олсин”, ҳадиси халқ орасида нотўғри талқин қилинади. Яъни ким саҳарлик вақтига ухлаб, улгурмай қолса, ҳеч бўлмаганда сув ичиб олиши керак, дейишади. Бу мутлақо нотўғри. Саҳарлик вақти ўтгач, нарса ейиш рўзани бузилишига сабаб бўлади. Набодо, киши саҳарлик вақтига ухлаб, тақвимдаги оғиз ёпиш вақтдан кеч уйғонса, ҳеч нарса емай, ният қилиб қўя қолади. Овқат емай рўзадорга айлангани, овқат еб рўзани бузгандан минг карра афзалдир!)

Хўш, саҳарликда қандай таомлар истеъмол қилинади? Кучли ва тўйимли таомларми? Мутахассислар қуйдаги тавсияларни берганлар:

  • Кўкатлар. Маълумки кўкатлар витаминларнинг кони.
  • Хурмо. Унинг фойдали хусусиятлари кўплиги ва тўйимлилиги учун саҳарликда ейиш соғлик учун роса фойдали.
  • Сут ва сутлик маҳсулотлар. Уларда протеин ва суякларни мустаҳкамловчи калций моддаси жуда кўп.
  • Сув. Сувни ҳам меъёрда жуда кўп ҳам, жуда кам ҳам қилмайичилади.
  • Мева ва сабзавотлар. Вазн тўплашдан ҳимоя қилади ҳамда организмга фойдали озуқаларни юборади.
  • Енгил ҳазм бўладиган таомлар, шўрвалар.

Саҳарликда кучли тузланган, дудланган, газли, ёғли, ўта ширин ҳамда бадҳазм нарсаларни емаслик лозим. Маслан, кунда ош, қозон кабоб, норин, манти, ҳоним, бешбармоқ сингари кучли таомларни ейиш ошқозоннинг зўриқишига олиб келади.

Маълумки, рўза тутилганда ошқозон йил давомида учрган қийинчиликлардан халос бўлади, дам олади ва ўз-ўзини тозалайди. Оддий тилда айтганда, “ҳашар” содир бўлади. Шу боис, ҳамма ўзининг жисмоний салоҳиятидан келиб чиққан ҳолда саҳарликни ўртача қилгани, дастурхонда мева-сабзавотлар ҳамда хурмо аримаслиги лозим.

 

Хадичаи Кубро аёл-қизлар билим юрти

 ўқитувчиси Н.Саидакбарова тайёрлади

Рамазон-2019
Бошқа мақолалар

Қалбингизни забонсиз тошга айлантириб қўйманг!

09.06.2025   3465   4 min.
Қалбингизни забонсиз тошга айлантириб қўйманг!

Ҳар янги куннинг тонгини кўрганингизда қалбингизни зикр ила тўлдиринг. Иймон зикрларига қулоқ тутар экансиз, борлиқ Яратган Зот сари талпинаётганини ҳис қиласиз. Аллоҳ таоло айтади: «...Мавжуд бўлган барча нарса ҳамд билан Унга тасбеҳ айтур...»[1]. Балки уйда, балки кўчада, қаерда бўлсангиз-да, Аллоҳнинг зикрига шошилинг. Зикрларни кўпайтирганингиз сари Аллоҳга бўлган муҳаббатингиз ортиб боради, осмонлару ернинг Холиқи бўлган Аллоҳ таолодек буюк Зот суянчиғингиз эканини англайсиз...

Ушбу мисраларни доим ёдда тутинг:

Гар эрса қалблар Холиқин зикридин мосуво,
Алар жасад ичидин жой олган тош каби гўё.

Қалбингизни забонсиз тошга айлантириб қўйманг.
Тошда на меҳр ва на ҳис бор. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Роббини зикр қиладиган билан зикрдан йироқда бўлган киши худди тирик билан ўлик кабидир” [2],  деганлар.

Яна Набий алайҳиссалом: “Сизларга амалларингизнинг энг хайрлиси ва Султонингиз ҳузурида энг покиза, даражангизни юқорилатадиган, сизлар учун тилло-кумушларни эҳсон қилгандан-да, душманингизга йўлиқиб, унинг бошини танасидан жудо қилишингиз, у ҳам сизнинг каллангизни бўйнингиздан узиб ташлашидан-да яхшироқ амал қайси эканини билдириб қўяйми?!” дедилар. Саҳобалар: ”Ҳа, эй Аллоҳнинг Расули”, дейишди. У зот: У Аллоҳнинг зикридир”,3] дедилар.

Убайд ибн Умайр айтадилар: “Мўминнинг амал дафтаридаги ҳамд ила тасбеҳ – у билан дунё тоғларича тилло судралиб юришидан хайрлидир”.

Набий алайҳиссалом яна бошқа бир ҳадисда: «Аллоҳ таолонинг фазилат излаб кезиб юрувчи фаришталари бўлиб, улар зикр айтиб ўтирилган давраларни излаб юришади. Шу аснода зикр бўлаётган даврани топишса, фаришталар зикр ҳалқасидагилар билан биргаликда ўтиришади ва бир-бирларини қанотлари билан ўраб олишади, шу тарзда зикрдаги кишилар билан дунё осмонининг ораси фаришталар билан тўлиб кетади. Зикр ҳалқасидаги кишилар тарқалиб кетишса, фаришталар осмонга кўтарилиб кетишади.

Кейин Аллоҳ таоло ҳаммасини билиб тургани ҳолда, улардан: “Қаердан келдинглар? – деб сўрайди. Улар: “Биз ердаги бандаларинг олдидан келдик. Улар Сенга тасбеҳ айтяптилар, такбир, таҳлил айтиб, Сенга мақтов йўллаяптилар ва Ўзингдан сўрашяпти”, деб жавоб қайтаришади.

Аллоҳ таоло: “Улар Мендан нимани сўраяпти?” – дей­ди. Фаришталар жавобан: “Сендан жаннатингни сўрашяпти”, дейишади.  Аллоҳ таоло: “Улар жаннатимни кўришганми?” – дея фаришталардан яна савол сўрайди. Фаришталар жавоб бериб: “Йўқ! Эй Яратган Зот!” – дейишади. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло яна: “Мабодо улар жаннатимни кўрадиган бўлсалар, ҳолат қандай бўлади-я?” – дейди. Фаришталар: “Улар яна Сендан паноҳ тилашяпти”, дейишади. Аллоҳ таоло савол тариқасида: “Нимадан паноҳ беришимни сўрашяпти?” – дейди.

Улар: “Жаҳаннамингдан, эй Яратган Зот!” – деб жавоб қайтаришади. “Улар дўзахимни кўрганми?” – деб сўрайди Аллоҳ таоло. Жавоб қайтариб: “Йўқ!” – дейишади улар.

Аллоҳ таоло: “Улар дўзахимни кўришса қандай бўларкин?” – дейди.

Фаришталар: “Улар яна Сендан мағфират қилишингни сўрашяпти”, дейишади.

Аллоҳ таоло: “Сўзсиз уларнинг гуноҳларини кечирдим, уларга сўровларини ато этдим ва паноҳ тилаган нарсаларидан уларни Ўз паноҳимга олдим”, дейди.

Фаришталар: “Эй Яратган Зот! Улар орасида фалончи, ўта хатокор қул ҳам бор. У ўтиб кета туриб уларнинг олдига ўтириб олди”, дейишади. Аллоҳ таоло шундай дея марҳамат қилади: “Уни ҳам кечирдим! Улар ҳаммажлислари бадбахт бўлмайдиган кишилардир”, дейди»[4]дедилар. 

 


[1]  Исро сураси, 44-оят.
[2]  Имом Муслим ривояти.
[3]  Имом Термизий ривояти.
[4]  Имом Муслим ривояти.