Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ бир мажлис ёнидан ўтдилар. Ўша мажлисда ўтирган бир йигит кулаётган эди. У зот йигитга қараб:
“Ҳой йигит, Сиротдан ўтдингми?” дедилар. У:
“Йўқ” деди.
“Жаннатга боришинг ҳақида билдингми?” деб сўрадилар буюк имом. Йигит яна:
“Йўқ” деб жавоб берди. Шунда Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ:
“Унда нега куляпсан?” дея танбеҳ бердилар.
Шу воқеадан кейин ҳеч ким у йигитни кулган ҳолда кўрмади.
*****
Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ: “Ўлим қайтадиган жойи, қиёмат ваъда қилинган куни, Аллоҳ таолонинг ҳузурида туриш аниқ кўрадиган манзараси эканини билган кишининг маҳзунлиги доимий бўлиши керак” дер эдилар.
*****
Имом Аҳмад раҳимаҳуллоҳга “Эй имом, сиздан кейин кимдан фатво сўраймиз?” деб савол беришди. Имом “Абдулваҳҳоб Варроқдан сўранглар!” дедилар. Одамлар: “Эй Абу Абдуллоҳ, унинг илми оз-ку!” дейишди. Шунда имом: “Лекин тақвоси, парҳези кўп. Ана шу тақвоси уни Аллоҳнинг динида билмаган нарсасини гапиришдан тўсиб туради” дедилар.
Абдулваҳҳоб Варроқ ким?
У киши Абдулваҳҳоб ибн Абдулҳакам ибн Нофеъ бўлиб, буюк имом, ҳужжат, тақволи олим ва обид зот эдилар. Кунялари Абул Ҳасан, лақаблари Варроқ. Бағдодда таваллуд топганлар. 251 ҳижрий санада вафот этганлар.
*****
Гуноҳлари устига оғир юк бўлган, иймони заифлашиб қолган, ишончи озайиб қолган қанчадан қанча кишилар бор. Улар тун қоронғусида Аллоҳ таолонинг ҳузурида Унинг Каломини тиловат қилиб намоз ўқийдилар. Натижада намозни якунлаганларида гуноҳлари тўкилган, айблари беркитилган, даражалари кўтарилган, диллари очилиб равшан бўлган ва иймонлари комил бўлган ҳолда бўладилар.
Шайх Шинқитий ҳафизаҳуллоҳ
*****
Маймун ибн Меҳрон раҳимаҳуллоҳ “Агар Қуръон аҳллари солиҳ бўлсалар, одамлар ҳам солиҳ бўлишади” деганлар.
Бу гапга Шайх Абдураззоқ ал-Бадр қуйидагича изоҳ билдирганлар: “Қуръон аҳли одамлар учун ўрнакдирлар. Агар улар солиҳ бўлсалар, одамлар яхшиликда уларга эргашадилар ва бўйсунадилар. Лекин мусибат шуки, агар Қуръон аҳли гуноҳ ишларни қилсалар, қалбида Қуръонни кўтариб юрган кишининг бузғунчилик қилиши одамларга ва ўзлари яшаётган жамиятга нисбатан улкан жиноят ҳисобланади. Шунинг учун Қуръон аҳлининг солиҳ бўлиши одамларнинг солиҳ бўлишига сабаб бўлади. Қуръон аҳлининг бузғунчилик қилиши эса одамларнинг бузилишига олиб келади. Чунки Қуръон аҳли ўша одамлар учун ибрат ўрнидирлар”.
*****
Салафи солиҳлардан бирлари шундай деганлар: “Албатта, Аллоҳ таоло мўминнинг қувватини унинг қалбига жойлаб қўйди, аъзоларига эмас. Кўрмайсизларми, кекса солиҳ киши жазирама кунларида рўза тутиб, кечаси ибодат билан бедор бўлади. Ваҳоланки, ёшлар бу ишни қилишдан ожиз бўладилар”.
“Ҳилятул авлиё”
*****
Имом Зуҳрий раҳимаҳуллоҳдан мана бу гап ривоят қилинган: “Рамазондаги битта тасбеҳ бошқа ойлардаги мингта тасбеҳдан афзалдир”.
“Ибн Абу Дунё энциклопедияси”
*****
“Қуръон мўъжизалари” саҳифаси маълумотлари асосида
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
Аллоҳ таоло ҳар бир амални ихлосу муҳаббат билан ўЗининг қоидасига мувофиқ бажарган бандаларига улкан мукофотларни ато қилади. Ҳаж амалларини гўзал ҳолатда адо қилган кишилар учун дунёда гуноҳлари кечирилиши, охиратда эса жаннат мукофот қилиб берилади.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Умрадан умрагача бўлган (сағира) гуноҳлар кечирилади. Мабрур ҳажнинг мукофоти фақат жаннат бўлади!”, дедилар» (Имом Байҳақий ривояти).
“Мабрур” сўзи луғатда яхшилик қилинган, қабул қилинган маъноларини англатади. Уламолар ҳадисни шарҳлар эканлар, ҳажнинг мабрур бўлиши учун қуйидаги сифатлар топилиши лозим деганлар. Ихлос: зуҳди зиёда бўлиши; охиратга рағбат қилиш; барча ҳукмларини тўлиқ бажариш; сафарда фисқ ва маъсиятлардан, фаҳш сўзлардан тийилиш; риё, сумъа ва ужбдан сақланиш.
Аллоҳ таоло ҳожиларга берган энг катта имкониятлардан яна бири гуноҳларни мағфират қилишидир. Нафақат ҳожининг, балки ҳожи гуноҳларини мағфират қилишни сўраган инсонларнинг ҳам гуноҳларини Аллоҳ таоло кечиради. Шунинг учун зиёратга кирган кишилар ҳожидан ҳақларига дуо қилишни сўрайдилар.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Ким ҳаж қилса, ёмон гап ва ёмон иш қилмаса, худди онаси туққан кундагидек ортга қайтади”, деяётганларини эшитдим» (Имом Бухорий ривояи).
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки ҳаж қилса, ёмон гап ва ёмон иш қилмаса, ўтган гуноҳлари кечирилади”, дедилар».
Бу ерда кичик гуноҳлар назарда туттилган. Чунки катта гуноҳларнинг кечирилиши учун тавба шарт. Сўзимизни қуйидаги ҳадиси шариф ҳам қувватлайди.
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Беш вақт намоз (ўртасида), жумадан жумагача, Рамазондан Рамазонгача бўлган гуноҳлар, агар кабирасидан четланилса, кечирилади”, дедилар” (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло юртимиз ҳожиларининг қилган ибодатлари, дуо ва зикрларини Ўз даргоҳида ҳусни қабул этсин! Ҳажингиз мабрур, саъйингиз машкур бўлсин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг "Ҳаж буюк ибодатдир" номли китобларидан олинди.