Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ бир мажлис ёнидан ўтдилар. Ўша мажлисда ўтирган бир йигит кулаётган эди. У зот йигитга қараб:
“Ҳой йигит, Сиротдан ўтдингми?” дедилар. У:
“Йўқ” деди.
“Жаннатга боришинг ҳақида билдингми?” деб сўрадилар буюк имом. Йигит яна:
“Йўқ” деб жавоб берди. Шунда Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ:
“Унда нега куляпсан?” дея танбеҳ бердилар.
Шу воқеадан кейин ҳеч ким у йигитни кулган ҳолда кўрмади.
*****
Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳ: “Ўлим қайтадиган жойи, қиёмат ваъда қилинган куни, Аллоҳ таолонинг ҳузурида туриш аниқ кўрадиган манзараси эканини билган кишининг маҳзунлиги доимий бўлиши керак” дер эдилар.
*****
Имом Аҳмад раҳимаҳуллоҳга “Эй имом, сиздан кейин кимдан фатво сўраймиз?” деб савол беришди. Имом “Абдулваҳҳоб Варроқдан сўранглар!” дедилар. Одамлар: “Эй Абу Абдуллоҳ, унинг илми оз-ку!” дейишди. Шунда имом: “Лекин тақвоси, парҳези кўп. Ана шу тақвоси уни Аллоҳнинг динида билмаган нарсасини гапиришдан тўсиб туради” дедилар.
Абдулваҳҳоб Варроқ ким?
У киши Абдулваҳҳоб ибн Абдулҳакам ибн Нофеъ бўлиб, буюк имом, ҳужжат, тақволи олим ва обид зот эдилар. Кунялари Абул Ҳасан, лақаблари Варроқ. Бағдодда таваллуд топганлар. 251 ҳижрий санада вафот этганлар.
*****
Гуноҳлари устига оғир юк бўлган, иймони заифлашиб қолган, ишончи озайиб қолган қанчадан қанча кишилар бор. Улар тун қоронғусида Аллоҳ таолонинг ҳузурида Унинг Каломини тиловат қилиб намоз ўқийдилар. Натижада намозни якунлаганларида гуноҳлари тўкилган, айблари беркитилган, даражалари кўтарилган, диллари очилиб равшан бўлган ва иймонлари комил бўлган ҳолда бўладилар.
Шайх Шинқитий ҳафизаҳуллоҳ
*****
Маймун ибн Меҳрон раҳимаҳуллоҳ “Агар Қуръон аҳллари солиҳ бўлсалар, одамлар ҳам солиҳ бўлишади” деганлар.
Бу гапга Шайх Абдураззоқ ал-Бадр қуйидагича изоҳ билдирганлар: “Қуръон аҳли одамлар учун ўрнакдирлар. Агар улар солиҳ бўлсалар, одамлар яхшиликда уларга эргашадилар ва бўйсунадилар. Лекин мусибат шуки, агар Қуръон аҳли гуноҳ ишларни қилсалар, қалбида Қуръонни кўтариб юрган кишининг бузғунчилик қилиши одамларга ва ўзлари яшаётган жамиятга нисбатан улкан жиноят ҳисобланади. Шунинг учун Қуръон аҳлининг солиҳ бўлиши одамларнинг солиҳ бўлишига сабаб бўлади. Қуръон аҳлининг бузғунчилик қилиши эса одамларнинг бузилишига олиб келади. Чунки Қуръон аҳли ўша одамлар учун ибрат ўрнидирлар”.
*****
Салафи солиҳлардан бирлари шундай деганлар: “Албатта, Аллоҳ таоло мўминнинг қувватини унинг қалбига жойлаб қўйди, аъзоларига эмас. Кўрмайсизларми, кекса солиҳ киши жазирама кунларида рўза тутиб, кечаси ибодат билан бедор бўлади. Ваҳоланки, ёшлар бу ишни қилишдан ожиз бўладилар”.
“Ҳилятул авлиё”
*****
Имом Зуҳрий раҳимаҳуллоҳдан мана бу гап ривоят қилинган: “Рамазондаги битта тасбеҳ бошқа ойлардаги мингта тасбеҳдан афзалдир”.
“Ибн Абу Дунё энциклопедияси”
*****
“Қуръон мўъжизалари” саҳифаси маълумотлари асосида
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
Муҳтарам ватандошлар!
Сиз, азизларни, барча мўмин-мусулмон юртдошларимизни, бутун халқимизни улуғ ва мўътабар айём – Қурбон ҳайити билан чин қалбимдан самимий муборакбод этиб, ўзимнинг юксак ҳурматим ва эзгу тилакларимни билдиришдан ғоят мамнунман.
Жамики ислом уммати учун қадрли бўлган ушбу шукуҳли байрам – Ийд ал-Адҳони эл-юртимиз билан биргаликда тинч ва осойишта муҳитда кутиб олаётганимиз учун, аввало, меҳрибон ва қудратли Аллоҳ таолога беҳисоб шукроналар айтамиз.
Ҳеч шубҳасиз, кейинги йилларда Янги Ўзбекистонда ижтимоий, халқчил давлат барпо этиш, унинг маънавий асосларини мустаҳкамлаш ва таъсирчанлигини оширишда муқаддас ислом дини, унинг асосий байрамларидан бири бўлган Қурбон ҳайити ҳам муҳим роль ўйнамоқда.
Айниқса, бу байрамнинг инсонпарварлик, аҳиллик, саховат ва олижаноблик каби фазилатлари юртимизда “Инсон қадри учун, инсон бахти учун” деган эзгу ғоя асосида амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотларга уйғун ва ҳамоҳанг бўлиб, аҳолининг эҳтиёжманд қатламларини қўллаб-қувватлаш, кексалар, ёшлар ва хотин-қизлар ҳақида алоҳида ғамхўрлик кўрсатиш, камбағалликни қисқартиришга қаратилган дастурларимиз самарасини оширишга хизмат қилаётганини алоҳида таъкидлаш ўринлидир.
Азиз дўстлар!
Бугунги кунда мамлакатимизда турли миллатлар ва диний конфессиялар ўртасидаги ҳамжиҳатликни мустаҳкамлаш, виждон эркинлигини таъминлаш, диний-маърифий меросимизни асраб-авайлаш, ёш авлодни миллий ва умумбашарий қадриятлар руҳида тарбиялаш бўйича улкан ишлар амалга оширилмоқда.
Бу ҳақда сўз юритганда, ислом динининг эзгу тамойилларини чуқур ўрганиш, буюк тарихимиз ва маданиятимиз дурдоналарини, машҳур алломаларимизнинг бой меросини тўплаш ва кенг тарғиб этишга алоҳида эътибор қаратилаётганини таъкидлаш лозим. Жумладан, кўҳна Шарқ мўъжизаси – Самарқанд шаҳри 2025 йилда ислом маданияти пойтахти, деб эълон қилинди, улуғ ватандошимиз Имом Мотуридийнинг 1155 йиллик таваллуд санаси юртимиз бўйлаб кенг нишонланмоқда, Имом Бухорий, Имом Мотуридий ва Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказлари қаторига, шу йил Бухоро шаҳрида ўз фаолиятини бошлайдиган Баҳоуддин Нақшбанд илмий-тадқиқот маркази ҳам қўшилди.
Пойтахтимиз Тошкент шаҳрида бунёд этилаётган Ислом цивилизацияси маркази илмий-маънавий йўналишдаги улкан ва ноёб лойиҳа сифатида эл-юртимиз ва халқаро жамоатчиликда катта қизиқиш уйғотмоқда. Бу муаззам маскан кўп минг йиллик қадимий тарихимиз, бой ва бетакрор миллий маданиятимизнинг ёрқин тимсоли сифатида Янги Ўзбекистон ҳаётидаги ғоят муҳим воқеага айланади, деб ишонаман.
Ҳурматли юртдошлар!
Шу саодатли кунларда 15 минг нафар ватандошимиз муқаддас ҳаж зиёратини адо этмоқда. Эзгу дуо ва ниятлар ижобат бўладиган мана шундай мунаввар лаҳзаларда уларни ҳам Қурбон ҳайити билан самимий қутлаб, Яратгандан юртимизга соғ-омон қайтиб келишларини сўраймиз.
Умид қиламизки, муҳтарам ҳожиларимиз жамиятимизда бирдамлик, оила ва маҳаллаларимизда меҳр-оқибат муҳитини янада мустаҳкамлаш, ёшларимиз тарбиясини кучайтириш, уларни илм-маърифатга, замонавий касб-ҳунарларни эгаллашга, Ватан ҳимоячиси бўлишга тарғиб этиш, муҳтож инсонларга кўмак беришда алоҳида ибрат ва намуна кўрсатадилар.
Қалбларимиз қувончга тўлган ушбу файзли кунларда хорижий давлатларда бўлиб турган ватандошларимизни ҳам бугунги улуғ айём билан чин дилдан қутлаб, уларга соғлик-омонлик, бахт ва омад тилаймиз.
Жаҳоннинг узоқ-яқин ўлкаларидаги мусулмон умматини ҳам қизғин табриклаб, уларнинг халқлари ва мамлакатларига тинчлик, равнақ ва фаровонлик тилаб қоламиз.
Азиз ва муҳтарам ватандошлар!
Ҳозирги кунда дунё нақадар мураккаб ва таҳликали бўлиб бораётганини барчамиз кўриб турибмиз. Бундай кескин шароитда юртимизда тинчлик, ўзаро ҳурмат ва тотувлик муҳитини сақлаб, барча соҳа ва тармоқларда фидокорона меҳнат қилиб кўзлаган юксак мақсадларимизга ета оламиз.
Албатта, ўз тарихида не-не синов ва машаққатлардан муносиб ўтган мард ва олижаноб халқимиз бунга ҳар томонлама қодир.
Бу йўлда эл-юртимизга мансуб меҳр-оқибат, ўзаро бирлик ва жипслик биз учун беқиёс куч-қудрат манбаи бўлиб хизмат қилади, деб ишонаман.
Сиз, азизларни муқаддас Қурбон ҳайити билан яна бир бор чин дилдан табриклаб, барчангизга тинчлик-хотиржамлик, сиҳат-саломатлик, хонадонларингизга файзу барака тилайман.
Қутлуғ айём барчамизга муборак бўлсин!
Шавкат Мирзиёев,
Ўзбекистон Республикаси Президенти