24 Сентябр, 2025, 2 Рабиъус сони, 1447
24 Сентябр, 2025, 2 Рабиъус сони, 1447
Юртимизда сўнги йилларда барча соҳалар қатори ижтимоий-маънавий, диний-маърифий соҳаларга, хусусан, мўмин-мусулмонлар Умра ва Ҳаж зиёратларини адо этишлари учун қулай шарт-шароитлар ҳозирлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда.
Мисол учун, 2016 йилда мамлакатимизда 5200 киши Ҳаж амалларини адо этиб келган бўлса, 2017 йилдан бошлаб 7200 нафар фуқароларимиз Ислом динининг муқаддас арконларидан бирини адо этиш имконига эга бўлди.
Илгари Умра зиёратига фуқароларимиз чекланган квота асосида юборилган бўлса, ўтган йилдан эътиборан фуқароларимизнинг йил давомида квотасиз Умра зиёратига юбориш имконияти яратилди.
Мўмин мусулмон борки, Ҳаж ибодатини адо этишни орзу қилади. Аммо ҳамманинг ҳам бунга қурби етавермайди. Муҳтарам Президентимиз Шавкат Миромонович Мирзиёевнинг шахсий ташаббусларига асосан фуқароларимизга Ҳаж ва Умра сафари мобайнида кўрсатиладиган хизматлар сифатини янада ошириш, сарф-харажатларни арзонлаштириш мақсадида, махсус ишчи гуруҳи ташкил этилиб, Саудия Арабистонидаги ширкатлар билан музокаралар олиб борилди.
2018 йилда фуқароларимиз учун Ҳаж зиёратини амалга ошириш харажатлари 38 миллион сўмни ташкил этган эди. 2019 йилдан Саудия Арабистонида барча хизматларга 5 фоизлик қўшилган қиймат солиғи ва меҳмонхоналарга 2,5 фоизлик солиқ киритилди. Шунга кўра бу йил ҳаж зиёрати сарф-харажатлари тахминан
42-43 миллион сўм бўлиши кутилаётган эди.
Давлатимиз Раҳбарининг иродалари ва саъй-ҳаракатлари натижасида жорий йилдан фуқароларимизнинг ҳаж сафари харажатлари 33,3 миллион сўмгача туширилди, яъни ҳаж ибодатини амалга оширишни қарийб 10 миллион сўмга арзонлаштиришга эришилди. “Ҳаж – 2019” мавсумидан сўнг умра сафари 1,3 миллионга арзонлаштирилди. Шунингдек, “Ҳаж – 2018” тўловидан ортган 926,5 минг сўм миқдоридаги маблағ ҳар бир зиёратчига қайтариб берилди.
Буларнинг барчаси мамлакатимизда фуқаролар манфаатларини кўзлаб амалга оширилаётган халқпарвар сиёсат ва эзгу ишларнинг яна бир ёрқин амалий ифодаси бўлди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Инсон ҳаёти тафсилотлардан иборат. Баъзан оддий кўринган амаллар орқасида юксак ҳикматлар яширинган бўлади. Ана шундай амаллардан бири – Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сут ичгандан сўнг оғизларини сув билан чайганларидир. Бу ҳолат бизга фақат бир суннат эмас, балки поклик, ҳушёрлик ва тафаккур дарси ҳамдир.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: "Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам сут ичдилар, сўнг оғизларини сув билан чайқадилар ва дедилар: “Албатта, унинг ёғи бор” (Имом Муслим, Имом Термизий ривояти).
Айниқса, кечаси ухлашдан олдин сут ичиб оғизни чаймаслик кариес (чириш) ва гингивит (яллиғланиш) каби касалликларни тезлаштиради. Шунинг учун ҳам тиббиётда оғизни чайиш оғиздаги бактериал мувозанатни сақлаш, тишлар орасини тозалаш, яхши нафас олиш ва касалликнинг олдини олиш учун жуда ҳам муҳимдир.
Кечки пайт, айниқса уйқу олдидан ичилган сутдан сўнг оғизни чаймаслик тишларнинг тунда эриб боришига сабаб бўлади. Бундан ташқари, кофе, мева шарбати, газли ичимликлар кислотали муҳитга сабаб бўлса, сут эса аксинча – ишқорий муҳит ҳосил қилади. Аммо уни чаймаслик бактериялар учун “шерик” топиш билан баробардир. Шу боисдан тажрибали стоматологлар сут ичгандан кейин камида 20–30 сония давомида сув билан оғиз чайишни тавсия қиладилар.
Аслида, бу амал фақат гигиена эмас, балки онгли ва шуурли яшаш маданиятини ҳам ўргатади. Инсон ҳар бир амалда эътиборли бўлиши керак. Яъни инсон доимо ўзига: “Қандай овқат еяпман? Еяётган таомим зарарли эмасми? Оғзимда нима қолмоқда?” каби саволларни бериб туриши керак.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам таъкидлаганларидек, поклик – иймоннинг бир қисмидир. Зеро, оғиз фақат овқат йўли эмас – у зикр, ибодат ва тиловат йўли ҳамдир. Унинг тозалиги – зикр ва ибодатдан ҳосил бўладиган қалб тозалигига ҳам таъсир қилади.
Сут ичиб оғиз чайиш – бу шунчаки сувни оғизда айлантириш эмас. Бу – бадан поклиги, илмга асосланган соғлиқ ҳимояси ва суннатга эътибор демакдир. Бугун биз уни ҳар тонг, ҳар кеч, ҳар стакан ичимликдан сўнг амалга оширсак, бу нафақат соғлиғимизни сақлайди, балки руҳий саломатлигимизга ҳам фойда беради.
Аллоҳ бизга суннатни севишни ва амал қилишни, унинг орқасидаги ҳикматни англаб яшашни насиб этсин!
Руқайя ЮСУФИЙ,
Имом Бухорий номидаги Тошкент Ислом институти талабаси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа