Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
31 Январ, 2025   |   1 Шаъбон, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:14
Қуёш
07:35
Пешин
12:41
Аср
15:56
Шом
17:41
Хуфтон
18:57
Bismillah
31 Январ, 2025, 1 Шаъбон, 1446

Муфтий ҳазрат Халқаро форумда нутқ сўзлади

22.02.2019   3520   9 min.
Муфтий ҳазрат Халқаро форумда нутқ сўзлади

Бугун, 22 февраль куни муҳтарам Президентимиз ташаббуслари билан ташкил этилган “I Халқаро зиёрат туризми форуми” ўз ишини бошлади.
Мамлакатимизда илк бора ўтказилаётган мазкур форум Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси томонидан Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон мусулмонлари идораси, “Вақф” хайрия жамоат фонди, Ташқи ишлар вазирлиги, Бухоро вилояти ҳокимияти, Таълим, фан ва маданият масалалари бўйича Ислом ташкилоти (ISESCO) ҳамда Жаҳон сайёҳлик ташкилоти (UNWTO) кўмагида ташкил этилди.
Форум Қуръони карим оятлари тиловати ва хайрли дуолар билан бошланди. Тадбирда дунёнинг 30 дан ортиқ давлатидан 120 дан зиёд вакиллар иштирок этмоқда.
Нуфузли анжуманнинг очилишида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари юртимизнинг сайёҳлик имкониятларини дунёга кенг тарғиб этиш, Ўзбекистонни ислом дунёсида зиёрат-туризми бўйича йирик марказлардан бирига айлантириш ушбу форумнинг асосий мақсади эканини алоҳида қайд этдилар. Шунингдек, мамлакатимизда зиёрат туризми бўйича амалга оширилган ишлар ва Ислом дини таълимотларида келтирилган сафар қилишнинг фойдали жиҳатлари ҳақида баён қилдилар. Қуйида муфтий ҳазратларининг нутқларини эътиборингизга ҳавола этамиз.
Сайтимиз орқали форум жараёнлари кузатиб боринг.


 

بسم الله الرحمن الرحيم

الحَمْدُ للهِ الذِي خَلَقَ لَنَا الأَرضَ وذَلَّلَها، وسَهَّلَ لَنَا السَّيْرَ

فِي مَنَاكِبِها، وأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ ورَسُولُهُ، خَيْرُ النَّاسِ خُلُقاً فِي الحَضَرِ والأَسفَارِ،  صلى الله عليه وسلم وَعَلَى آلهِ وصَحْبِهِ وعَلَى أَتْبَاعِهِمْ

صَلاَةً وسَلاَماً دَائمَيْنِ. أَمَّا بَعْدُ،

 

Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва барокатуҳу!

Муҳтарам меҳмонлар, халқаро ташкилотлар вакиллари ва форум иштирокчилари.

Аллоҳ таборака ва таолога чексиз ҳамду саноларимиз, Ҳазрати Пайғамбаримиз Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга беҳисоб салавоту саломларимиз бўлсин.

Ўзбекистон заминида ўтказилаётган “Биринчи халқаро зиёрат туризми форуми”да иштирок этиш учун дунёнинг турли ерларидан ташриф буюрган Сиз азиз меҳмонларимизга самимий саломларимизни йўллаймиз. Барчангизга сиҳат-саломатлик, тинчлик-хотиржамлик, шарафли ва масъулиятли вазифаларингизда улкан муваффақиятлар тилаймиз.

Ўзбекистон диёридан жаҳон тамаддунига ўзининг улкан ҳиссасини қўшган буюк олимлар етишиб чиққанки, улар қўним топган муборак жойлар, улар барпо эттирган муҳташам бинолар ва маънавий меросларни кўпчилик ўз кўзи билан кўришни орзу қилади. 

Ўзбекистон қадимги Буюк ипак йўли чорраҳасидаги мамлакат сифатида дунёга танилган. Юртимиз тарихи, жаҳон тамаддуни ва илм-фани ривожига қўшган ҳиссаси, тарихий-меъморий ёдгорликлари ва алломалари, меҳмондўст халқи билан барчанинг эътиборини ўзига жалб этиб келмоқда.

Тарихий бино ва обидалар кўплиги бўйича юртимиз дунёда 9-ўринни эгаллайди. Ўзбекистон етти мингдан ортиқ кадимий-меъморий ва тарихий обидаларга эга. Мамлакатдаги икки юздан зиёд тарихий ёдгорликлар ва меъморий обидалар ЮНЕСКОнинг маданий мероси рўйхатига киритилган. Уларнинг аксарияти қайта тикланди, таъмирланди ва чор атрофи ободонлаштирилди.

Муҳтарам Президентимиз томонидан соҳага оид қабул қилинган фармон ва қарорлар зиёрат туризмини ривожлантиришга катта хизмат қилмоқда. Бугунги кунда 45 та давлат фуқаролари учун 30 кунгача визасиз тартиб жорий этилгани сайёҳларнинг мамлакатимизга қизиқишини янада оширди.

Давлатимиз раҳбарининг соҳага оид фармон ва қарорлари мавжуд имкониятларни рўёбга чиқариш сари ташланган муҳим қадамлар бўлди. Мазкур қарорларга мувофиқ, диёримизга ташриф буюраётган чет эллик сайёҳларга қулай шарт-шароитлар яратиш, сервис хизматлар сифатини янада яхшилаш бўйича чора-тадбирлар амалга оширилди.

Сайёҳлар орасида Ислом маданияти обидалари, улуғ алломаларимиз қадамжоларини зиёрат қилувчилар тобора кўпайиб бормоқда. Бухоро шаҳридаги муборак қадамжолар – Хожа Абдулхолиқ Ғиждувоний, Хожа Ориф Ревгарий, Хожа Маҳмуд Анжир Фағнавий, Хожа Али Ромитаний, Хожа Муҳаммад Бобойи Самосий, Саййид Амир Кулол, Хожа Баҳоуддин Нақшбанд ва Чорбакр мажмуалари энг табаррук зиёратгоҳлар ҳисобланади. Шунингдек, Бухоро шаҳридаги Мир Араб мадрасаси, Масжиди Калон, Лаби ҳавуз ва Арк мажмуаси каби муҳташам меъморий обидалар ҳам кўплаб сайёҳларнинг диққат марказида бўлмоқда. Айни кунларда Абдулхолиқ Ғиждувоний таваллудининг 915 йиллиги ва Баҳоуддин Нақшбанднинг 700 йиллик юбилейларига ҳам қизғин тайёргарлик ишлари олиб борилмоқда.

Маълумки, бутун жаҳондаги мусулмонлар сони 1,8 миллиардга яқин. Шундан қарийб 150 миллиони ҳар йили саёҳат қилади. Шуни инобатга олиб, мамлакатимизда Ислом динига эътиқод қилувчи сайёҳларга ҳам ибодат амалларини бажариш бўйича зарур қулайликлар ҳозирланди. Жумладан, юртимиз меҳмонхоналаридаги хоналарнинг жиҳозлари сафидан Қуръони карим, жойнамоз ҳамда қибла кўрсаткич ҳам жой олди. Аэропорт ва вокзалларда намозхоналар ташкил этилди. Катта йўл бўйидаги масжидлар сони кўпайтирилиб, улардаги шароитлар яхшиланди ва бундай ишлар фаол равишда давом эттирилмоқда.

Шунингдек, “ҳалол” ёрлиқли озиқ-овқат маҳсулотлари ва хизматларга қизиқиш кун сайин ортиб бормоқда. Шу муносабат билан ўтган йили Ўзбекистон исломий стандартлаштириш бўйича халқаро ташкилотга аъзо бўлди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳам зиёрат туризмини ривожлантиришга ўзининг муносиб ҳиссасини қўшиб келмоқда. Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузурида “Муслим-тур” сайёҳлик фирмаси ташкил этилиб, юртимиздаги қадамжо, зиёратгоҳ ва табаррук масканларга маҳаллий ва хорижий фуқароларнинг зиёратларини уюштириш билан шуғулланиб келмоқда.

Бугунги нуфузли анжуманимизга дунёнинг Малайзия, Индонезия, Миср, Покистон, Кувайт, Саудия Арабистони, Озарбайжон, Туркия, Россия, Ҳиндистон каби кўплаб мамлакатлари, шунингдек, халқаро ташкилотларнинг вакиллари ташриф буюргани анжуманнинг аҳамиятини янада оширмоқда.

Бухорода илк бор ўтказилаётган биринчи халқаро зиёрат туризми форуми қатнашчилари Бухоронинг Ғиждувон, Шофиркон, Вобкент, Ромитан ва Когон туманларида жойлашган қутлуғ  қадамжоларни зиёрат қиладилар.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:

هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا

وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ

«У (Аллоҳ) сизларга Ерни хоксор (бўйсунувчи) қилиб қўйган зотдир. Бас, у (Ер)нинг ҳар томонида (саёҳат, тижорат ёки деҳқончилик қилиб) юринглар ва (Аллоҳнинг берган) ризқидан енглар! (Қиёмат куни) тирилиб чиқиш Унинг ҳузуригадир» (Мулк, 15).

Дарҳақиқат, сафар қилишнинг фойдали бўлиши унинг нима мақсадда эканига боғлиқ. Бунга жаҳонга машҳур, ҳадис илмининг султони Имом Бухорий бобомизнинг ҳаётлари ёрқин мисол бўла олади. Улуғ муҳаддис бобомиз умрининг айни навқирон даврларини хорижда илм талабида сафарда ўтказганлар. Жаҳон кезиб илм олган бобомизнинг илмий мерослари ҳозирги пайтгача бутун дунёга зиё тарқатмоқда.

Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бир ҳадиси шарифларида:

سَافِرُوا تَصِحُّوا وَتُرْزَقُوا

Сафар қилинглар, соғлом ва ризқу насибали бўласизлар”, деб марҳамат этганлар.

Манбаларда келтирилишича, сафар қилишда соғлиқ ва руҳий тетиклик учун кўп манфаатлар бор. Чунки сафар табиатан ҳаракатга боғлиқ бўлади ва табаррук жойлар зиёрати кишига руҳий қувват бағишлайди.

 

Сафарга тарғибдан мақсад ҳам кишининг сафар давомида кўрган-кечирган ҳолатларидан ижобий таассурот олмоғига ва ҳаётда ҳимматли бўлишга эришмоғидир. Зеро, араб тилидаги сафар сўзининг яна бир маъноси ҳам “кашф этмоқ, кўрсатмоқ”дир.

Солиҳ зотлардан бири ҳазрат Бишр Хофий бундай деганлар: “Эй зоҳидлар жамоаси! Саёҳат қилинглар, яхшилардан бўласизлар, чунки сув оқса, яхши бўлади. Агар сув бир ўринда кўп турса, бузилади”.

Демак, инсон кўп сафар ва зиёратлар қилиб туришида унинг жисмонан соғлиги, руҳий тетиклиги ва маънавий оламига жуда катта фойдалари бор.

Муҳтарам тадбир иштироклари, бугунги ўтаётган зиёрат туризми бўйича биринчи халқаро форум ҳар жиҳатдан фойдали бўлишини билдириб, анжуман ишига улкан муваффақиятлар тилайман.

Вассаламу алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳ.

 

Усмонхон АЛИМОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий

 

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Салафи солиҳлар ва сохта салафийликнинг фарқлари

28.01.2025   3087   5 min.
Салафи солиҳлар ва сохта салафийликнинг фарқлари

“Салафийлик” тушунчаси араб тилидаги “салаф” сўзидан олинган. “Салаф” сўзи “аввал яшаб ўтганлар”, “аждодлар” деган маъноларни билдиради. Ҳадисларга кўра, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам замонида ва ундан кейинги икки асрда яшаган мусулмонлар “салафи солиҳ”, яъни “солиҳ аждодлар” ҳисобланади. Шунга кўра, Ислом уламолари саҳобий, тобеин ва табаа тобеинларни “солиҳ аждодлар” деб ҳисоблашда якдилдирлар. Кейинги даврларда яшаган мусулмонларга нисбатан “салаф” ёки “салафийлар” тушунчаларини ишлатиш тўғри бўлмайди. Аксинча, уларга “халаф” яъни, кейинги келганлар дейиш тўғри бўлади.

Қайд этиш жоизки, тарихда яшаб ўтган Ислом уламоларининг асарларида “салаф” сўзи кўп учрайди. Аммо, бундан мурод ҳозирги давримизда алоҳида ажралиб чиққан, ўзларини “салафий” деб атаётган тоифалар назарда тутилган эмас.

Сўнгги вақтларда “салафи солиҳларга эргашиш” иддаоси остида ўзларини гўёки “салафларнинг издошларимиз”, деб ҳисоблайдиган ўта мутаассиб, тўғри йўлдан адашган сохта салафийлар пайдо бўлганини алоҳида қайд этиш лозим.

Йигирманчи асрнинг йирик уламоларидан Шайх Муҳаммад Ғаззолий ўзининг “Мусулмонларнинг ягона маърифий дастури” номли мақоласида “Салафийлик”нинг ҳақиқати ҳақида бундай ёзади:

“Салафийлик бу араб ярим оролининг маълум бир жойида яшайдиган, муайян бир ижтимоий тарзда ҳаёт кечирадиган одамлар гуруҳи эмас. Биз бу тарзда тушунишни рад этамиз ва унга мансуб бўлишни инкор этамиз.

Салафлик — ақлий ва ҳиссий туйғу бўлиб, саодат асри билан боғланади, Аллоҳнинг Китоби ва Пайғамбарнинг суннатига содиқликни чуқурлаштиради ҳамда Аллоҳнинг каломини юксалтириш учун моддий ва маънавий саъй-ҳаракатларни амалга оширади. У ирқ ёки рангга эътибор бермайди. Исломни тушуниши ва унга амал қилиши эса унинг умумийлиги, абадийлиги, фитратга мувофиқлиги ва ақлга таянганлиги даражасида бўлиши лозим.

— Мен айрим одамларни кўрдим, улар салафийликни Аҳмад ибн Ҳанбалнинг фиқҳи деб тушунадилар, бу хато. Аҳмаднинг фиқҳи Ислом маданиятидаги кўплаб фикрий йўналишлардан бири бўлиб, у турли диёр имомлари ва бошқаларни ўз ичига олади.

— Баъзи одамлар салафийликни фақат ҳадисга асосланган мактаб деб тушунадилар. Бу ҳам хато. Чунки ақлий мактаб (раъй мактаби) ҳам ҳадис мактаби сингари Исломдан олиб, унга таянади. Улардан баъзилари ўзларини “аҳли ҳадис” деб атайдилар ва ривоятларни нотўғри тушунишлари сабабли ҳаромда фитна чиқарадилар. Ҳадис бирор бир гуруҳнинг хусусий мулки эмас, у барча мазҳаблар учун асосий манба ҳисобланади.

— Айрим одамлар илмий кашфиётларни ёқтирмайди ва улардан Ислом даъвати ҳамда таълимотини ҳимоя қилишда фойдаланишни билмайдилар. Масалан, улар телевидениеда суҳбат қилишни рад этадилар. Чунки, экранда суратнинг кўринишини ҳаром дейдилар. Улар астрономия, география каби фанларни масхара қиладилар ва инкор қиладилар. Бу тоифа аслида салаф ҳам эмас, халаф ҳам эмас. Уларнинг қалблари ва ақллари қайта ишланишга муҳтож.

— Баъзи одамлар қийин ва қаттиқ фатволар беришни ўзларига вазифа қилиб олганлар. Улар одамларга фақатгина оғир ва машаққатли ҳукмлар чиқаради, ҳаётларини қийинлаштиради ва уларнинг дунёдаги ривожланишларини ортга суриб, уларни қоронғу ғорларга ҳибс этади. Бу тоифа ҳам на салаф ва на халаф. Улар дин илмларига нисбатан номақбул кишилардир, уларнинг аксарияти виждон ва фикрда нуқсонлидир.

Мен айтаман: “Бу салафийлик эмас! Бу даъват соҳибининг гапи эмас, бу йўлтўсарларнинг фикридир. Бундай одамларга бирор бир жойда шогирдларга Исломдан дарс беришларига ёки халқаро анжуманлар ва катта жоме масжидларида ваъз айтишларига ишонч билдириш мумкин эмас”.

— Шундай кишиларни кўрдикки, ўзлари ҳадис билан шуғулланадилар, фиқҳдан маълумотлари оз бўлишига қарамай ўзларидан фақиҳ ясаб олганлар. Кейин эса, сиёсатчига айланиб жамиятни ва давлатни ўзлари айтган, ўзлари билган тушунчалари асосида ўзгартиришни даъво қиладилар.

— Бундай саёз диний фикр эгаларининг энг ажабланарли томони — улар ҳукумат дастурларини, маслаҳатлашув услубларини, молиявий муносабатлар, ижтимоий адолат, ёшлар муаммолари, оила муаммолари ва ахлоқий тарбия ҳақида ҳеч нарса билмайдилар. Улар маданий ҳаёт ва моддий тараққиёт Ислом олиб келган олий ғоялар ва улуғ мақсадларга хизмат қилишини ҳам ҳечам идрок қилмайдилар”.

Хулоса қилиб айтганда, бугунги кунимизда юртдошларимиз ичида ҳали ҳам билиб-билмай сохта салафийларнинг асоссиз даъволарининг таъсирида юрган кишилар, уларга тақлид қилаётганларнинг мавжуд экани ушбу тоифанинг асл моҳиятини очиб бериш, уни халқимизга тўғри тушунтириб бериш долзарб эканини билдирмоқда. Бизнинг энг асосий вазифамиз ёшларни бундай сохта салафийлар домига тушиб қолишдан асрашимиз ва бунинг учун эса доим огоҳлик билан уларга қарши илмий раддиялар бериб боришимиз керак бўлади.

 

Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари.

 

МАҚОЛА