31 Январ, 2025, 1 Шаъбон, 1446
31 Январ, 2025, 1 Шаъбон, 1446
Бугун, 22 февраль куни муҳтарам Президентимиз ташаббуслари билан ташкил этилган “I Халқаро зиёрат туризми форуми” ўз ишини бошлади.
Мамлакатимизда илк бора ўтказилаётган мазкур форум Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси томонидан Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон мусулмонлари идораси, “Вақф” хайрия жамоат фонди, Ташқи ишлар вазирлиги, Бухоро вилояти ҳокимияти, Таълим, фан ва маданият масалалари бўйича Ислом ташкилоти (ISESCO) ҳамда Жаҳон сайёҳлик ташкилоти (UNWTO) кўмагида ташкил этилди.
Форум Қуръони карим оятлари тиловати ва хайрли дуолар билан бошланди. Тадбирда дунёнинг 30 дан ортиқ давлатидан 120 дан зиёд вакиллар иштирок этмоқда.
Нуфузли анжуманнинг очилишида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари юртимизнинг сайёҳлик имкониятларини дунёга кенг тарғиб этиш, Ўзбекистонни ислом дунёсида зиёрат-туризми бўйича йирик марказлардан бирига айлантириш ушбу форумнинг асосий мақсади эканини алоҳида қайд этдилар. Шунингдек, мамлакатимизда зиёрат туризми бўйича амалга оширилган ишлар ва Ислом дини таълимотларида келтирилган сафар қилишнинг фойдали жиҳатлари ҳақида баён қилдилар. Қуйида муфтий ҳазратларининг нутқларини эътиборингизга ҳавола этамиз.
Сайтимиз орқали форум жараёнлари кузатиб боринг.
بسم الله الرحمن الرحيم
الحَمْدُ للهِ الذِي خَلَقَ لَنَا الأَرضَ وذَلَّلَها، وسَهَّلَ لَنَا السَّيْرَ
فِي مَنَاكِبِها، وأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ ورَسُولُهُ، خَيْرُ النَّاسِ خُلُقاً فِي الحَضَرِ والأَسفَارِ، صلى الله عليه وسلم وَعَلَى آلهِ وصَحْبِهِ وعَلَى أَتْبَاعِهِمْ
صَلاَةً وسَلاَماً دَائمَيْنِ. أَمَّا بَعْدُ،
Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва барокатуҳу!
Муҳтарам меҳмонлар, халқаро ташкилотлар вакиллари ва форум иштирокчилари.
Аллоҳ таборака ва таолога чексиз ҳамду саноларимиз, Ҳазрати Пайғамбаримиз Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга беҳисоб салавоту саломларимиз бўлсин.
Ўзбекистон заминида ўтказилаётган “Биринчи халқаро зиёрат туризми форуми”да иштирок этиш учун дунёнинг турли ерларидан ташриф буюрган Сиз азиз меҳмонларимизга самимий саломларимизни йўллаймиз. Барчангизга сиҳат-саломатлик, тинчлик-хотиржамлик, шарафли ва масъулиятли вазифаларингизда улкан муваффақиятлар тилаймиз.
Ўзбекистон диёридан жаҳон тамаддунига ўзининг улкан ҳиссасини қўшган буюк олимлар етишиб чиққанки, улар қўним топган муборак жойлар, улар барпо эттирган муҳташам бинолар ва маънавий меросларни кўпчилик ўз кўзи билан кўришни орзу қилади.
Ўзбекистон қадимги Буюк ипак йўли чорраҳасидаги мамлакат сифатида дунёга танилган. Юртимиз тарихи, жаҳон тамаддуни ва илм-фани ривожига қўшган ҳиссаси, тарихий-меъморий ёдгорликлари ва алломалари, меҳмондўст халқи билан барчанинг эътиборини ўзига жалб этиб келмоқда.
Тарихий бино ва обидалар кўплиги бўйича юртимиз дунёда 9-ўринни эгаллайди. Ўзбекистон етти мингдан ортиқ кадимий-меъморий ва тарихий обидаларга эга. Мамлакатдаги икки юздан зиёд тарихий ёдгорликлар ва меъморий обидалар ЮНЕСКОнинг маданий мероси рўйхатига киритилган. Уларнинг аксарияти қайта тикланди, таъмирланди ва чор атрофи ободонлаштирилди.
Муҳтарам Президентимиз томонидан соҳага оид қабул қилинган фармон ва қарорлар зиёрат туризмини ривожлантиришга катта хизмат қилмоқда. Бугунги кунда 45 та давлат фуқаролари учун 30 кунгача визасиз тартиб жорий этилгани сайёҳларнинг мамлакатимизга қизиқишини янада оширди.
Давлатимиз раҳбарининг соҳага оид фармон ва қарорлари мавжуд имкониятларни рўёбга чиқариш сари ташланган муҳим қадамлар бўлди. Мазкур қарорларга мувофиқ, диёримизга ташриф буюраётган чет эллик сайёҳларга қулай шарт-шароитлар яратиш, сервис хизматлар сифатини янада яхшилаш бўйича чора-тадбирлар амалга оширилди.
Сайёҳлар орасида Ислом маданияти обидалари, улуғ алломаларимиз қадамжоларини зиёрат қилувчилар тобора кўпайиб бормоқда. Бухоро шаҳридаги муборак қадамжолар – Хожа Абдулхолиқ Ғиждувоний, Хожа Ориф Ревгарий, Хожа Маҳмуд Анжир Фағнавий, Хожа Али Ромитаний, Хожа Муҳаммад Бобойи Самосий, Саййид Амир Кулол, Хожа Баҳоуддин Нақшбанд ва Чорбакр мажмуалари энг табаррук зиёратгоҳлар ҳисобланади. Шунингдек, Бухоро шаҳридаги Мир Араб мадрасаси, Масжиди Калон, Лаби ҳавуз ва Арк мажмуаси каби муҳташам меъморий обидалар ҳам кўплаб сайёҳларнинг диққат марказида бўлмоқда. Айни кунларда Абдулхолиқ Ғиждувоний таваллудининг 915 йиллиги ва Баҳоуддин Нақшбанднинг 700 йиллик юбилейларига ҳам қизғин тайёргарлик ишлари олиб борилмоқда.
Маълумки, бутун жаҳондаги мусулмонлар сони 1,8 миллиардга яқин. Шундан қарийб 150 миллиони ҳар йили саёҳат қилади. Шуни инобатга олиб, мамлакатимизда Ислом динига эътиқод қилувчи сайёҳларга ҳам ибодат амалларини бажариш бўйича зарур қулайликлар ҳозирланди. Жумладан, юртимиз меҳмонхоналаридаги хоналарнинг жиҳозлари сафидан Қуръони карим, жойнамоз ҳамда қибла кўрсаткич ҳам жой олди. Аэропорт ва вокзалларда намозхоналар ташкил этилди. Катта йўл бўйидаги масжидлар сони кўпайтирилиб, улардаги шароитлар яхшиланди ва бундай ишлар фаол равишда давом эттирилмоқда.
Шунингдек, “ҳалол” ёрлиқли озиқ-овқат маҳсулотлари ва хизматларга қизиқиш кун сайин ортиб бормоқда. Шу муносабат билан ўтган йили Ўзбекистон исломий стандартлаштириш бўйича халқаро ташкилотга аъзо бўлди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳам зиёрат туризмини ривожлантиришга ўзининг муносиб ҳиссасини қўшиб келмоқда. Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузурида “Муслим-тур” сайёҳлик фирмаси ташкил этилиб, юртимиздаги қадамжо, зиёратгоҳ ва табаррук масканларга маҳаллий ва хорижий фуқароларнинг зиёратларини уюштириш билан шуғулланиб келмоқда.
Бугунги нуфузли анжуманимизга дунёнинг Малайзия, Индонезия, Миср, Покистон, Кувайт, Саудия Арабистони, Озарбайжон, Туркия, Россия, Ҳиндистон каби кўплаб мамлакатлари, шунингдек, халқаро ташкилотларнинг вакиллари ташриф буюргани анжуманнинг аҳамиятини янада оширмоқда.
Бухорода илк бор ўтказилаётган биринчи халқаро зиёрат туризми форуми қатнашчилари Бухоронинг Ғиждувон, Шофиркон, Вобкент, Ромитан ва Когон туманларида жойлашган қутлуғ қадамжоларни зиёрат қиладилар.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا
وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ
«У (Аллоҳ) сизларга Ерни хоксор (бўйсунувчи) қилиб қўйган зотдир. Бас, у (Ер)нинг ҳар томонида (саёҳат, тижорат ёки деҳқончилик қилиб) юринглар ва (Аллоҳнинг берган) ризқидан енглар! (Қиёмат куни) тирилиб чиқиш Унинг ҳузуригадир» (Мулк, 15).
Дарҳақиқат, сафар қилишнинг фойдали бўлиши унинг нима мақсадда эканига боғлиқ. Бунга жаҳонга машҳур, ҳадис илмининг султони Имом Бухорий бобомизнинг ҳаётлари ёрқин мисол бўла олади. Улуғ муҳаддис бобомиз умрининг айни навқирон даврларини хорижда илм талабида сафарда ўтказганлар. Жаҳон кезиб илм олган бобомизнинг илмий мерослари ҳозирги пайтгача бутун дунёга зиё тарқатмоқда.
Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бир ҳадиси шарифларида:
سَافِرُوا تَصِحُّوا وَتُرْزَقُوا
“Сафар қилинглар, соғлом ва ризқу насибали бўласизлар”, деб марҳамат этганлар.
Манбаларда келтирилишича, сафар қилишда соғлиқ ва руҳий тетиклик учун кўп манфаатлар бор. Чунки сафар табиатан ҳаракатга боғлиқ бўлади ва табаррук жойлар зиёрати кишига руҳий қувват бағишлайди.
Сафарга тарғибдан мақсад ҳам кишининг сафар давомида кўрган-кечирган ҳолатларидан ижобий таассурот олмоғига ва ҳаётда ҳимматли бўлишга эришмоғидир. Зеро, араб тилидаги сафар сўзининг яна бир маъноси ҳам “кашф этмоқ, кўрсатмоқ”дир.
Солиҳ зотлардан бири ҳазрат Бишр Хофий бундай деганлар: “Эй зоҳидлар жамоаси! Саёҳат қилинглар, яхшилардан бўласизлар, чунки сув оқса, яхши бўлади. Агар сув бир ўринда кўп турса, бузилади”.
Демак, инсон кўп сафар ва зиёратлар қилиб туришида унинг жисмонан соғлиги, руҳий тетиклиги ва маънавий оламига жуда катта фойдалари бор.
Муҳтарам тадбир иштироклари, бугунги ўтаётган зиёрат туризми бўйича биринчи халқаро форум ҳар жиҳатдан фойдали бўлишини билдириб, анжуман ишига улкан муваффақиятлар тилайман.
Вассаламу алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳ.
Усмонхон АЛИМОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Мана, кун ўтиб, ҳафта ўтиб, ой ўтиб, яна рабиъул аввал ойи келди. Аҳли мусулмон бу ойнинг бошқа исмларини қўйиб, қисқа қилиб «Мавлид ойи» деб номлайдиган ой келди. Мавлид ойи – туғилиш ойи. Ҳа, бу ой – Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туғилган ойлари, у зотнинг сиймоларида инсониятни залолат қоронғулигидан ҳидоят ёруғлигига бошловчи нурнинг туғилиш ойи. Жаҳолат ботқоғига ботиб ётган инсониятни нажот қирғоғига олиб чиқувчи кучнинг туғилиш ойи. Инсониятни икки дунё саодатига эриштирувчи халоскорнинг туғилиш куни.
Мулоҳаза қиладиган бўлсак, дунёдаги барча миллат ва элатлар, хусусан, турли дин вакиллари ўз улуғларининг, раҳнамоларининг туғилган кунларини алоҳида эътибор билан нишонлайдилар. Кўплари эса ўша кунларни ўз тариҳларининг бошланғич санаси қилиб олганлар.
Минг афсуслар бўлсинки, мусулмонлар ўзларининг маҳбуб Пайғамбарлари, сарвари коинот бўлмиш Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туғилган кун ва ойларини ўзаро ихтилофлар билан кутиб оладилар. Ҳар йили рабиъул аввал ойи яқинлашиши билан, «Мавлид» номли маросим ҳақидаги ихтилофлар янгидан бошланади. Кўпчилик бу ишни қилиш яхши деса, баъзилар бу бидъатдир, ҳар бир бидъат эса залолат, ҳар бир залолат куфрдир, дейди.
Натижада йиллар бўйи давом этиб келаётган ихтилоф янгидан бошланади. Яна эски гаплар аввал бошдан қўзғалади. Икки тараф бир-бирига қарши фатволар чиқаради. Бу эса ўз навбатида икки тараф ҳам иттифоқ қилган нарса – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари ва таълимотларини халққа етказиш ишини орқага суради, заифлаштиради.
Кўриниб турибдики, бефойда тортишувларни йиғиштириб қўйиб, ҳар икки томон ихтилоф қилаётган нарсаларида ўз фикрларида қолган ҳолда, иттифоқ қилган нарсалари – набийларнинг хотими Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сифатларию сийратлари, васиятларию суннатларини халойиққа етказишга эътибор берсалар яхши бўлар эди.
Шак-шубҳа йўқки, ҳар икки томон ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга муҳаббатлари чексизлигини даъво қилади. Ҳар икки томон ҳам Аллоҳга муҳаббати зўрлигини таъкидлайди. Аллоҳнинг муҳаббатига сазовор бўлиш умидида эканини изҳор этади. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло эса Ўзининг қиёматгача боқий мўъжизаси Қуръони азимуш-шаънда Пайғамбаримиз Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тилларидан бундай дейди:
«Айт: «Агар Аллоҳни севсангиз, бас, менга эргашинг, Аллоҳ сизни севадир...» (Оли Имрон сураси, 31-оят)
Аллоҳга муҳаббати борлигини даъво қилган одам Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашсин. Аллоҳнинг муҳаббатига эришишни орзу қилган одам ҳам Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашсин. Агар мусулмон уламолар, ёзувчилар ва талабалар мавлид ҳақидаги ихтилофга сарфланаётган билим, куч-қувват, ақл-заковат, моддий ва маънавий имкониятларини юқорида зикр қилинган ҳақиқатни дунёга тарқатишга сарф қилганларида, айни муддао бўлур эди.
Шу ўринда қадимги мусулмон фотиҳлар ҳаётида бўлиб ўтган бир ибратли ҳодисани эслаб ўтиш жоиз. Ер юзига Ислом нурини таратиш, инсонларни турли тузумлар зулмидан Ислом адолатига олиб чиқиш, бандаларга қуллик қилиш хорлигидан Аллоҳ таолога бандалик қилиш шарафига эриштириш учун чиққан фотиҳлардан бир гуруҳи неча бор уринсалар ҳам, душман истеҳкомини забт эта олмабдилар. Ўйлаб кўришса, авваллари бундан бир қанча қийин ишларни ҳам осонлик билан амалга оширган эканлар. Аммо бу сирни тушуна олмай хуноб бўлибдилар. Келишиб, тафаккур қилиб, бу ғалати ишнинг сабабини топишга қарор қилишибди. Тузукроқ ўйлаб қарашса, ўша кунлари баъзи омилларга кўра, севимли Набийлари Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларидан бирига амал қила олмаган эканлар. Ҳаммалари ўзларига келиб, ўша тарк этилган набавий суннатга амал қилибдилар ва дарҳол фатҳу нусратга ноил бўлибдилар.
Ушбу қисса бугунги кунда нафақат битта суннати набавийни, балки ҳамма суннат, вожиб ва фарзларни тарк эта туриб, «Нима учун мусулмон бўлсак ҳам, Расулуллоҳнинг уммати бўлсак ҳам муваффақиятга эриша олмаяпмиз?» деяётганларнинг кўзини очиши керак.
Бундан келиб чиқиб, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга эргашмаганлар Аллоҳ таолога муҳаббатлари борлигини даъво қилмасинлар ҳамда Аллоҳ таолонинг муҳаббатидан умидвор бўлмасинлар, дейиш мумкин. Чунки юқорида зикр қилиб ўтилганидек, Аллоҳ таолонинг Ўзи Набийимиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тилларидан:
«Агар Аллоҳга муҳаббат қиладиган бўлсангиз, менга эргашинг, Аллоҳ сизга муҳаббат қилади», демоқда.
Инсониятга икки дунё бахт-саодатини таъмин этувчи илоҳий таълимотларни олиб келган, бутун оламга раҳмат этиб юборилган Расули Акрам Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мавлидларини эслаётган бугунги кунимизда, бутун олам у кишининг зотларига, сифатларига ва таълимотларига қанчалик муҳтож эканлигини асримизнинг буюк ақл эгаларидан бири, забардаст инглиз мутафаккири ва ёзувчиси Бернард Шоу қандай ифодалаганини эслаш ўринлидир. «Агар Муҳаммад Расулуллоҳ тирик бўлганида, замонамиз муаммоларини бир пиёла чой устида ҳал қилган бўлар эди», деган экан у.
Агар буюк ёзувчининг бу сўзлари Бернард Шоуга ўхшаш ғарбликлар учун шону шараф бўладиган бўлса, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга умматликни даъво қилиб туриб, у зотга эргашмай юрган шарқликлар учун ору номусдир.
Ҳа, инсоният бугунги кунда сарвари коинот Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг таълимотларига, у зотнинг шахсий сифатларига ниҳоятда муҳтождир. Биргина ҳусни хулқ – одоб-ахлоқ масаласини олиб кўрайлик. Инсоният бугунги кунда одобсизлик, ахлоқсизлик ботқоғига ботиб ётибди. У ҳозир Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламда мужассам бўлган ростгўйлик, меҳрибонлик, жувонмардлик, аҳдига вафоли бўлиш, омонатдорлик, саҳийлик, ҳалимлик, шижоатлилик каби кўплаб яхши сифатлар билан сифатланишга жуда ҳам муҳтож.
Комил инсон бўлмиш Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам комил ахлоқ эгаси ҳам эдилар. Бу сифатни васф этиш учун оддий инсон тили ожизлик қилади. Бу борадаги васф инсонларнинг Робби томонидан келмишдир. Аллоҳ жалла жалолуҳу Ўзининг маҳбуб Расули Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга бу ҳақда Қуръони Мажидда хитоб қилиб шундай дейди:
«Албатта, сен улуғ хулқдасан» (Қамар сураси, 4-оят).
Демак, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ахлоқ-одоблари оддий ахлоқ-одоб эмас, улуғ ахлоқ-одобдир. Бинобарин, у зотга эргашганларнинг ахлоқ-одоблари ҳам шундай бўлмоғи даркор.
Кишилар Набийимиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутоҳҳаралари, мўминларнинг онаси Оиша Сиддиқа розияллоҳу анҳодан у зоти бобаракотнинг хулқлари қандай бўлганлиги ҳақида сўраганларида:
«У зотнинг хулқлари Қуръон эди», деган эканлар.
Бу дегани, у зот Қуръонда келган ҳамма яхши сифатларни ўзларида мужассам қилган эдилар, деганидир. Расули Акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръондаги яхши сифат ва таълимотларни нафақат ўзларида мужассам қилган эдилар, балки уларни ҳарфма-ҳарф ўз умматларига татбиқ қилиб, кўрсатиб ҳам берган эдилар. Ул зотдан бевосита таълим олган саҳобаи киромларнинг ҳар бирлари ер юзида қадам ташлаб юрадиган тирик Қуръонларга айландилар. Бунинг самараси ўлароқ улар қисқа муддат ичида бутун дунёга Ислом нури таралишига сабаб бўлдилар.
Лекин минг афсуслар бўлсинки, бугунга келиб мусулмонлар тирик Қуръон бўлиш у ёқда турсин-у, кўплари Қуръон нималигини ҳам, унинг бирорта сурасини маромига етказиб тиловат қилишни ҳам билмайдиган ҳолга келдилар.
Маҳбуб Расулимиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мавлидларини эслар эканмиз, у зотга содиқ уммат бўлиш аҳдини янгилаймиз.
Маҳбуб Расулимиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мавлидларини эслар эканмиз, у зотга салавоту саломлар юборамиз, Аллоҳ таолодан бу дунёда у зотга эргашиб яшаш насиб этишини, у дунёда Ўзининг розилигига ва Расулининг шафоатига муяссар қилишини сўраймиз. Омин!
ИЛОВА
Ушбу мақолалар нашр қилинганидан кейинги даврда дунёда бўлиб ўтган баъзи ҳодисалар Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари, сийратлари, ҳаётлари ва сифатларини янада яхшироқ теранроқ ва кўпроқ ўрганишимиз зарурлигини кўрсатди.
Баъзи ғайримусулмон тоифа ва шахслар Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳаларида мислсиз нобакорлик ва беодоблик қилдилар. У зотнинг шахсларига нисбатан туҳмат ва бўҳтонлар уюштирдилар. Баъзи нашрлар ҳатто у зотни масҳараловчи расмлар ҳам чоп этдилар, турли туман гап-сўзларни кўпайтирдилар.
Албатта, дунё мусулмонлари бу каби нобакорликларга қаттиқ қаршилик кўрсатдилар ва турли чора-тадбирларни кўрдилар. Ана ўша чора-тадбирлардан энг кўзга кўрингани Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари, сийратлари, ҳаётлари ва сифатларини янада яхшироқ, теранроқ ва кўпроқ ўрганиш йўлидаги ҳаракатлар бўлди десак, муболаға қилмаган бўламиз.
Айни шу муносабат ила бутун дунё бўйлаб Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга бағишланган турли ташкилотлар тузилди. Турли тилларда у зотнинг сийратлари, сифатлари, суннатлари ва таълимотларини баён қилувчи китоблар, нашрлар, фильмлар ва бошқа асарлар яратилди.
Бутун дунё бўйлаб мавлид маросимлари ўтказилди ва ўтказилмоқда. Бу маросимларнинг аксари халқаро кўламга эга бўлиб, уларда юз минглаб одамлар иштирок этмоқда. Ҳудди шу муносабат ила минглаб кишилар Ислом динини қабул қилмоқда ва Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга уммат бўлмоқда.
Кейинги мавзу:
Аёлларнинг эркакларга ўхшаб намоз ўқиши.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа