Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
10 Январ, 2025   |   10 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:48
Пешин
12:36
Аср
15:32
Шом
17:16
Хуфтон
18:35
Bismillah
10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446

“Ва қачонки дудга пуфланса”

25.12.2018   2930   3 min.
“Ва қачонки дудга пуфланса”

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деган:

فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ

“Ва қачонки дудга пуфланса” (Муддассир сураси, 8-оят).

Ушбу оятдаги “дуд” деб таржима қилинган сўз арабчада “наақуур” бўлиб келган. Бу Қиёмат олдидан чалинадиган, пуфланадиган сурдир. Кўплаб муфассирлар, жумладан, Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо, Мужоҳид, Шаъбий, Зайд ибн Аслам, Ҳасан, Қатода, Заҳҳок, Рабийъ ибн Анас, Суддий ва Ибн Зайд каби улуғлар оятдаги “Наақуур”ни “Сур” деб тафсир қилишган. “Сур” дунё охирлаганда чалинадиган нарса бўлиб, у чалингач, одамлар қайта тирилиб, маҳшар майдонига тўпланади.

Мужоҳид раҳимаҳуллоҳ “У (ҳайвоннинг шохидек) шохга ўхшаган нарса” деганлар.

“Нақр” деган сўз арабча бўлиб, ўзбекчада “тақиллатмоқ”, “чертмоқ”, “зарба бермоқ”, “чалинадиган нарсани чалмоқ” каби “овоз чиқариш” маъноларида келади.

Қушнинг дарахтга тумшуғини тез-тез уришини ҳам нақр сўзи билан ифода қилинади. Шунинг учун қушларнинг тумшуғини ҳам “минқор” дейилади. Бу сўз ҳам “нақр” сўзидан олинган.

Ибн Аббос розияллоҳу анҳумо Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ушбу оят ҳақида “Сур соҳиби сурни олиб, пуфлашга тайёр бўлиб, қачон пуфлашга амр қилинишини кутиб турган бўлсаю, мен қандай қилиб (дунё неъматлари билан) лаззатланиб юраман” деган мазмундаги ҳадисни ривоят қилган эканлар. Ҳадиснинг давомида саҳобалар “Бизга нимани буюрасиз, эй Расулуллоҳ?” деб сўрашганда, у зот алайҳиссалом: “Ҳасбуналлоҳ ва неъмал вакийл. Ъалаллоҳи таваккалнаа” деб айтинглар” деган эканлар.

Уламолар ушбу оятдаги пуфлаш иккинчи сур чалиниши эканини айтишган. “Бу биринчи сур чалиниши” деган олимлар ҳам бор. Сурни Исрофил алайҳиссалом пуфлайдилар.

Абу Жанобдан ушбу оят билан боғлиқ мана бу ривоят келтирилган: “Зурора ибн Авфо бизга имом бўлди. (Муддассир сурасини ўқиб,) “Фаизаа нуқиро фин наақуур” оятига етганда, жони узилиб, ерга йиқилди”.

Аллоҳ таоло оятнинг давомида бундай деган: 

فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ 

“Ўшал кун, қийин кундир. У кофирларга осон эмасдир (Муддассир сураси, 9-10-оятлар).

Ҳа, бу кун жуда оғир, шиддатли кундир. Аллоҳга, Пайғамбарларга иймон келтирмаганларга жуда оғир кун бўлиб, асло осон эмас. Валлоҳу аълам.

Аллоҳ таоло бизга у кунни осон қилсин! Барчамизни жаннатига меҳмон айлаб, дўзахидан паноҳ берсин, омин! 

 

Ибн Касир, Табарий, Қуртубий тафсирлари асосида

Нозимжон Иминжонов тайёрлади

 

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

ОИТСдан сақланишнинг осон-ишончли йўли

10.01.2025   759   4 min.
ОИТСдан сақланишнинг осон-ишончли йўли

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.


"Аллоҳ сиздан енгиллатмоқни ирода қиладир. Ва инсон заиф яратилгандир".

Инсонни Аллоҳ таолонинг Ўзи яратган. У Зот Ўз бандасининг хусусиятларини яхши билади. Шунинг учун ҳам инсонга фақат Аллоҳ таолонинг кўрсатмаларигина тўғри келиши мумкин. Ушбу оятда Аллоҳ таоло инсоннинг заиф ҳолда яратилганини таъкидламоқда. Яратувчининг Ўзи «заиф яратилган», деб турганидан кейин, шу заиф инсонга йўл кўрсатишда У Зот оғирликни хоҳлармиди? Йўқ, У Зот енгилликни хоҳлайди.

Ислом шариати, умуман, енгиллик устига бино қилингандир. Бу ҳақда кўплаб оят ва ҳадислар бор. Ҳаммаси ўз ўрнида баён қилинади. «Нисо» сурасининг бошидан муолажа қилиб келинаётган масалалар, хусусан, эркак ва аёл, оила, никоҳ масаласига келсак, ушбу оятда бу масалаларда ҳам Аллоҳ Ўз бандаларига енгилликни исташи таъкидланмоқда. Зоҳирий қаралганда, диний кўрсатмаларни бажариш қийин, шаҳватга эргашганларнинг йўлларида юриш осонга ўхшайди. Исломда ҳамма нарса ман қилинган-у, фақат биргина йўлга рухсат берилганга ўхшайди. «Номаҳрамга қарама», «У билан ёлғиз қолма», «Уйланмоқчи бўлсанг, олдин аҳлининг розилигини ол», «Маҳр бер», «Гувоҳ келтир» ва ҳоказо. Ҳаммаси қайдлаш ва қийинчиликдан иборат бўлиб туюлади. Шаҳватга эргашганлар эса «Ёшлигингда ўйнаб қол, гуноҳ нима қилади», дейишади. Бу эса содда ва осон кўринади. Ҳақиқатда эса ундай эмас. Натижага қараганимизда бу нарса яққол кўзга ташланади. Дунё тарихини кузатадиган бўлсак, оила масаласига енгил қараган, жинсий шаҳватга берилган халқлар, давлатлар ва маданиятлар инқирозга учраган. Қадимий буюк империяларнинг шармандаларча қулашининг асосий омилларидан бири ҳам шу бўлган.

Бизнинг асримизга келиб, Ғарбда, ўзларининг таъбири билан айтганда, жинсий инқилоб бўлди. Жинс борасида олимлар етишиб чиқдилар. Улар «Жинсий ҳуррият бўлмагунча, инсон тўлиқ ҳур бўла олмайди. Агар жинсий майллар жиловланса, инсонда руҳий тугун пайдо бўлиб, унда қўрқоқлик ва бошқа салбий сифатлар келиб чиқишига сабаб бўлади», каби ғояларни тарқатишди. Оқибатда жинсий инқилоб авжига чиқди.

Натижасини – ҳар хил бало-офатлар буҳронини ҳозир ўзлари кўриб-татиб туришибди. Ахлоқий бузуқлик, оиланинг ва жамиятнинг парчаланиши, ҳаётга қизиқишнинг йўқолишидан ташқари, сон-саноғига етиб бўлмайдиган муаммолар пайдо бўлди. Жинсий инқилоб оқибатида тараққий этган ғарб давлатларининг туб аҳолиси даҳшатли суръатда камайиб бормоқда. Кўз кўриб, қулоқ эшитмаган таносил касалликлари келиб чиқди, ҳар йили сон-саноқсиз одамлар шу касалликлардан ўлмоқда. Насл бузилиб, одамлари заифҳол ва касалманд бўлиб бормоқда. Турли ақлий ва руҳий касалликлар урчиди. Охири келиб, касалликларга қарши инсондаги табиий монеликнинг йўқолиши (ОИТС) касаллиги пайдо бўлди. Бу касаллик ҳақли равишда, XX аср вабоси деб номланди. Унинг давоси йўқ. Бу дардга чалинишнинг сабаби зинодир. У билан касалланган одам тез муддатда ўлади. Ҳамма даҳшатда. Бу дардга чалинмасликнинг йўллари ахтарилмоқда, бу йўлда беҳисоб маблағлар сарфланмоқда, мазкур вабога чалинмасликнинг турли чоралари таклиф этилмоқда. Қонунлар чиқарилмоқда, идоралар очилмоқда.

Лекин шаҳватга эргашганлари сабабли улар энг осон, энг ишончли битта йўл – Аллоҳнинг йўлига қайтишни хаёлларига ҳам келтиришмаяпти. Ақалли ушбу дарднинг бевосита сабабчиси бўлмиш зинони ман этувчи қонун чиқаришни ҳеч ким ўйлаб ҳам кўрмаяпти. Чунки шаҳватга эргашганлар шаҳватга қарши чиқа олмайдилар. Уларнинг ўзлари шаҳватга банда бўлганлари учун унга эргашганлар. Ўзларини зоҳирий енгил кўринган ишга уриб, энди оғирликдан бошлари чиқмай юрибди. Зоҳирий оғир кўринган бўлса ҳам, Аллоҳ кўрсатган йўлга юрган бандалар бошида мазкур оғирлик ва машаққатларнинг бирортаси ҳам йўқ. Улар мутлақ енгилликда, фаровон турмуш кечирмоқдалар.

"Тафсири Ҳилол" китобидан

Мақолалар