Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
09 Январ, 2025   |   9 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:49
Пешин
12:35
Аср
15:31
Шом
17:15
Хуфтон
18:34
Bismillah
09 Январ, 2025, 9 Ражаб, 1446

Мана буни муҳаббат дейилади!

24.12.2018   2821   11 min.
Мана буни муҳаббат дейилади!

Саҳобаларнинг Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга бўлган муҳаббатлари ҳамма нарсадан устун бўлиб, у зотни ҳаммадан кўпроқ яхши кўришар эди. Бунинг белгиси Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг буйруқларига итоат қилиш ва қайтариқларидан қайтишда кўринарди.  

Ривоят қилинишича, бир куни Умар розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга “Сен менга ўзимдан бошқа ҳамма нарсадан маҳбуброқсиз” дедилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “Сизлардан бирингиз, то мен унга ўзидан ҳам севиклироқ бўлмагунимча (комил) мўмин бўлмайди” дедилар. Бу гапни эшитган ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу: “Аллоҳга қасамки, энди сизни ўзимдан ҳам кўпроқ яхши кўраман” дедилар. Шунда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ана энди мукаммал бўлди, эй Умар” дедилар.

Саҳобаи киромларнинг Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга бўлган муҳаббатларини бир неча мисолларда кўриб чиқамиз.

У зот алайҳиссаломни мудофаа қилишлари

Ислом тарихидан маълумки, мусулмонлар билан мушриклар ўртасида бир қанча жанглар бўлиб ўтган. Қолаверса, Ислом дини илк ёйила бошлаган пайтда душманлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга доим озор бериш пайидан бўлардилар. Саҳобаи киромлар мана шундай кезларда севикли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни жон-жаҳдлари билан ҳимоя қилардилар.

Бир куни мушрикларнинг каттаси Уқба ибн Абу Муайт Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам тарафга юриб кела бошлади. Масжидул Ҳаромнинг бир четида турган Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу уни кузатиб турган эдилар. Душман келиб, кийимини ечди-да, у билан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалалмнинг бўйниларидан бўға бошлади. Абу Бакр розияллоҳу анҳу ўқдек учиб келиб, душманнинг елкасидан тортиб, четга итариб юбордилар. Шундай қилиб севикли Ҳабибимиз соллаллоҳу алайҳи васаллам унинг озоридан қутилдилар. Кейин Абу Бакр розияллоҳу анҳу Аллоҳ таолонинг “Бир одамни, Аллоҳ Роббимдир, дегани учун ўлдирасизларми?! Ҳолбуки, у сизга Роббингиздан очиқ-ойдин ҳужжатлар ила келмишдир” оятини ўқидилар.

Баъзи саҳобалар уруш асносида севикли Набийимиз алайҳиссаломни ўз таналарини билан ҳимоя қилардилар, келадиган ўқ ва найзаларга ўз таналарини тутиб бериб, шу йўл билан икки олам сарварини жароҳатланишдан сақланишларига сабаб бўлишар эди.  

У зот соллаллоҳу алайҳи васалламни йўқотиб қўйишдан қўрқишлари

Саҳобаи киромлар Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни йўқотиб қўйишдан қаттиқ қўрқар, бироз вақт кўрмай қолсалар безовта бўлишар эди. Қандай ҳам шу аҳволга тушишмасин?! Ахир у зот уларни жоҳилият зулматидан иймон, маърифат нурига чиқишларига сабаб бўлдилар-ку!

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар бир инсон билан унинг ёшига, табиатига қараб муомала қилар эдилар. Болалар, гўдаклар учун меҳрибон отадек, ҳар бир мусулмон учун жондан азиз биродар, ҳар бир муҳтож учун ёрдамчи, ҳар бир етим учун суянч, ғамхўр эдилар.   

Имом Аҳмад раҳимаҳуллоҳ Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишини Яманга жўнатаётганларида, Муоз розияллоҳу анҳу отнинг устида, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам эса ёнларида юриб васият қилганлар. Насиҳат қилиб бўлганларидан сўнг: “Эй Муоз, эҳтимол бу йилдан кейин мен билан бошқа кўришмассан. Эҳтимол мана бу масжидим ва қабрим ёнидан ўтарсан” деганларида, бу гапларни эшитган Муоз розияллоҳу анҳу йиғлаганлар.

Саҳобаи киромларнинг қўрқувлари Набий алайҳиссаломдан фақат дунёда эмас, балки охиратда ҳам ажралиб қолмасмикинмиз деган маънода бўларди.

Имом Табароний раҳимаҳуллоҳ ривоят қилган ҳадисда Оиша онамиз розияллоҳу анҳо шундай деганлар: “Бир одам Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига кирди ва “Эй Аллоҳнинг Расули, албатта, сиз менга ўзимдан ҳам севиклироқсиз. Албатта, сиз менга боламдан ҳам севиклироқсиз. Уйда ўтирганимда сизни эсладим. Кейин сабр қила олмай сизни кўргани келдим. Ўзимнинг вафотим билан сизнинг вафот этишингизни эслаганимда, билдимки, сиз жаннатга кирганингизда Пайғамбарлар билан бирга юксак мақомда бўлсангиз, мен жаннатга кирганимда сизни кўролмай қолишимдан қўрқдим” деди. Набий соллаллоҳу алайҳи васалалм унга ҳали жавоб беришга улгурмасларидан туриб Жаброил алайҳиссалом мана бу оятни олиб келди: “Ким Аллоҳга ва Расулга итоат қилса, бас, ана ўшалар Аллоҳ неъмат берган набийлар, сиддиқлар, шаҳидлар ва солиҳлар билан биргадирлар. Ва уларнинг рафиқлари қандай ҳам яхши!” (Нисо сураси, 69-оят).

У зот алайҳиссаломни ҳамма одамлардан устун кўришлари

У зот соллаллоҳу алайҳи васалламни яхши кўришларининг аломати – у кишини ўзларидан ҳам, оила аъзоларидан ҳам, молу дунёдан ҳам устун кўришларидир.

Уҳуд куни “Муҳаммад ўлдирилди” деган гап тарқалади. Бу гап ҳатто Мадинага ҳам етиб боради. Шунда мадиналик бир аёл уруш майдонига бориб, кўрган одамидан Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг аҳволларини сўрайди. Одамлар у зот тирик эканликларини, фалон жойда ўтирганларини айтишганда, аёл ўша тарафга бориб, ўз кўзи билан Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни кўргач: “Ота-онам сизга фидо бўлсин, эй Расулуллоҳ. Сиз саломат экансиз, энди мен бошқа мусибатга парво қилмайман” дейди.

У зот алайҳиссаломнинг муҳаббатларида мусобақалашишлари

Саҳобаи киромлар севикли Ҳабибимизнинг муҳаббатларини қозониш, у зотга яқинроқ бўлишга ҳарис эдилар.  

Али розияллоҳу анҳудан “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бўлган муҳаббатингиз қандай?” деб сўралганида, у киши “Аллоҳга қасамки, у Зот бизга молларимиздан, бола-чақаларимиздан, ота-оналаримиздан ҳамда ташна одамнинг муздек сувга бўлган муҳаббатидан ҳам севимлироқдирлар”, деб жавоб берганлар.

У зот алайҳиссаломнинг пок жасадларини ўпишга интилишлари

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Бадр куни мусулмонлар сафини текислаётганларида, қўлларидаги хурмо шохи билан Савод ибн Ғозийянинг қорнига урдилар. Савод бу фурсатни ғанимат билишга уриниб, “Эй Расулуллоҳ, мени оғритдингиз” деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дарҳол муборак қорниларини очдилар ва “Мендан ўч ол, эй Савод!” дедилар. Савод розияллоҳу анҳу шошилиб Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни қучоқлаб олди ва у зотнинг биқинларидан ўпди. Кейин “Эй Аллоҳнинг Расули, ҳозирги туришим сиз билан охирги кўришишим деб ўйладим. Шунинг учун дўзах ўти менга тегмаслигини истаб, теримни терингизга теккизишни истадим” деди.

Ўзларини у зот алайҳиссаломга фидо қилишлари

Саҳобаи киромларнинг барчалари (мунофиқлардан ташқари) Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам учун молларини ҳам, жонларини ҳам фидо қилишга тайёр эдилар.

Саҳобаи киромлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни қутқариш, эҳтиётлаш йўлидаги ҳар қандай азият ва оғриқдан лаззатланар эдилар. Ўзлари роҳатда бўла туриб, у зот алайҳиссалом озор ичида бўлишларини асло тасаввур қилолмасдилар.

Маккаликлар қўлида асир бўлиб турган Зайд ибн Дасина розияллоҳу анҳуни Макка аҳли ўлдириш учун Ҳарамдан ташқарига чиқараётганларида Абу Суфён ибн Ҳарб ҳали мушрик эди. У Зайд розияллоҳу анҳуга деди: “Эй Зайд, агар Муҳаммад ҳозир сенинг ўрнингда асир бўлса-ю, биз унинг бўйнига қилич урсак, сен эса оиланг бағрида бўлишни истайсанми?” деди. Зайд розияллоҳу анҳу: “Аллоҳга қасамки, Муҳаммад алайҳиссаломга ҳозирги турган жойида бир тикан кириб азият беришини, мен эса оилам бағрида бўлишимни асло истамайман”. Шунда Абу Суфён: “Мен Муҳаммаднинг саҳобалари уни яхши кўришганидек бошқа ҳеч ким бировни яхши кўрганини кўрмадим”, деди.

У зот алайҳиссаломнинг буйруқларига итоат қилишлари

Абдурроҳман ибн Абу Лайлодан ривоят қилинади, бир куни Абдуллоҳ ибн Равоҳа розияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келаётган эди. У зот алайҳиссалом хутба қилаётгандилар.  Шу пайт у Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Ўтиринглар!” деган гапларини эшитиб қолиб, масжид ташқарисидаги етиб келган жойига ўтириб, у зот алайҳиссалом хутбаларини тугатгунларича ўша ерда ўтирди. Кейинчалик бу воқеа Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга етганда, у зот унга “Аллоҳ сенинг Ўзига бўлган итоатингни ва Расулига бўлган итоатингни зиёда қилсин!” дедилар.

Саъийд ибн Мансур Муғийра ибн Шуъба розияллоҳу анҳудан ривоят қилади, Муғийра ибн Шуъба розияллоҳу анҳу дедилар: “Ансорлардан бўлган бир жорияга совчи қўйдим. Буни Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга айтганимда, ул зот мендан: “Уни кўрдингми?” деб сўрадилар. Мен: “Йўқ” дедим. У зот: “Унга назар сол, бу ўртангизда илиқлик, улфатлик пайдо бўлишига сабаб бўлади” дедилар. Кейин бориб, бу гапни ўша жориянинг ота-онасига айтдим. Улар бир-бирларига қарашди. Мен туриб, ташқарига чиқдим. Ортимдан жория мени чақириб, “Бу ёққа кел” деди. Мен унинг пардаси ёнига келиб турдим. У: “Агар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга қарашингни буюрган бўлсалар, қара! Акс ҳолда “Менга қарашингни қийинлаштирган (яъни менга қарашингга асло изн бермаган) бўлардим” деди. Бас, мен унга назар солдим ва унга уйландим. Ундан кўра менга маҳбуброқ бўлган, ундан кўра менга ҳурматлироқ бўлган бирорта аёлга уйланмадим.

Инсоният тарихида бирорта аскарлар ва халқ ўз раҳбарларини, қўмондонларини саҳобаи киромлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни яхши кўриб, итоат қилгандек яхши кўриб, итоат қилмаган.

“Саҳиҳайн”да Абу Саид ал-Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Саҳобаларимдан ҳеч бирини сўкманглар. Чунки агар бирортангиз Уҳуд тоғидек тиллани инфоқ қилса ҳам, улардан бирининг бир муд ёки унинг ярми миқдоридаги инфоқининг даражасини топа олмайди”.

Шунинг учун ҳам уламолар “Мабодо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мўъжизалари бўлмаганда эди, саҳобаларнинг муҳаббати ва итоати мўъжиза бўларди” дейишган.

Аллоҳ таоло бизни ўша саҳобаларга эргашишимизни, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни севишда улардан ўрнак олишимизни насиб этсин! 

 

Абдулкарим Муҳаммад Намланинг мақоласи асосида

Нозимжон Иминжонов тайёрлади

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Жаннат неъматлари ҳақида ўйлаганмисан?!

8.01.2025   12736   14 min.
Жаннат неъматлари ҳақида ўйлаганмисан?!

Жаннат аҳлига ваъда қилинган абадий неъматлар ҳақида ҳам узоқ фикр эт, қалбинг умидга тўлсин. Нафсингни хавф қамчиси билан ҳайдаб, умид билан жиловла ва сиротул мустақимга йўлла. Ана шунда буюк мулкка етасан, аламли азобдан халос бўласан.

Аҳли жаннат хусусида, уларнинг юзларида акс этган неъматлар жилваси, мушк билан муҳрланган май ила қондирилишлари ҳақида ўйлаганмисан?! Жаннат аҳли оқ дурдан тикилган чодирлар ичида, қизил ёқутдан бўлган минбарларда, яшил болишлар ва гиламлар устида, май ва асал оқаётган дарёлар бўйида қурилган сўриларда ястаниб ўтирурлар. Уларнинг атрофида хизматга ҳозир ғуломлар ва ҳеч қачон қаримайдиган болалар бўлур. Жаннат оҳу кўзли, хушхулқ ва гўзал юзли аёллар билан зийнатланган. Ёқут ва маржондек нафис бу бокираларга илгари на бир инс ва на бир жин тегинган...
Уларнинг эгнидаги оппоқ ипак кўзларни қамаштиради. Бошларидаги инжу ва маржонлар қадалган тожлари ундан-да нурафшон. Ишвалари сокинлик ва осудалик билан безанган юзлар қариб қолиш каби ноқисликлардан холи. Улар жаннат боғчаларининг ўртасида ёқутдан бунёд этилган чодирда ёлғиз бўлурлар.

Уларнинг ҳузурида борлиғи ҳаё билан тўсилган мусаффо оҳу кўз ҳурлар бор. Устларида эса мангу ёш болалар оқар чашмадан қадаҳларни, кўзаларни ва косаларни айлантириб турурлар. Яна улар учун худди садаф ичида яшириб қўйилган гавҳар мисоли оҳу кўз ҳурлар бордир. Бу ҳурлар жаннат аҳлининг дунё ҳаётида қилиб ўтган солиҳ амалларининг мукофотидир. Улар жаннатнинг чашмалар, дарёлар оқиб турган эмин мақомида, Қодир Подшоҳ ҳузуридаги рози бўлинган ўринда Маликул Карим Парвардигорининг жамолига боқадилар. Уларнинг юзларида неъматлар жилваси порлайди. Уларга на бир заифлик, на бир хорлик етади. Балки улар Парвардигори томонидан ёғдирилаётган турли неъматлардан бахтиёр, ўзлари истаган масканда абадий қолгувчидирлар. Уларга у ерда на бир хавф, на бир ҳазинлик етмас, балки балою фалокатлардан омондадирлар.

Улар жаннат таомларидан ейдилар. Сут, май, асал тўла дарёлардан ичадилар. У дарёларнинг ерлари кумушдан, тошлари маржон, тупроғи мушк, ўтлари заъфарондир. Қуюқ кофур аралашган оқ атиргул сувларига тўла булутлардан ёмғирлар ёғади. Жаннат аҳлига асли кумушдан бўлган, дур, ёқут, маржонлар билан зийнатланган қадаҳлар, шунингдек, ичида муҳрланган май, аралашмаси чучук салсабил бўлган майкосалар келтирилади. У майкосалардан нур порлайди. Уларнинг софлиги шу даражадаки, майнинг майинлиги ва қирмизи рангги косанинг ташқари томонидан билиниб туради. Чунки, бу одамзоднинг санъати эмас, у бундай гўзалликдан ожиз. Майкосалар чеҳрасидан нур ёғилаётган ходимлар кафтида (жаннат аҳлига узатилган ҳолда) туради.

Ҳа, ходимларнинг нур порлаётган юзлари қуёшга ўхшайди, фақат, у юзлардаги ҳаловат, у кўзлардаги ҳусну малоҳат қуёшда не қилсин!
Ажабо! Охират диёрининг бу сифатларига, бу диёр аҳлининг ўлмаслигига ва жаннат аҳлининг кутилмаган ўзгариш, офат-балолардан омонда эканлигига аниқ ишонган киши, қандай қилиб, охири харобаликка юз тутувчи бу ўткинчи дунёни ўзига дўст билиши мумкин?! Қандай қилиб, у диёр лаззатини, бу дунё лаззатига алмаштириш мумкин?!

Аллоҳга қасамки, агар жаннатда сиҳат-саломатлик билан бирга ўлим, очлик, ташналик каби офатлардан омонлик бўлса-ю, бошқа ҳеч нарса бўлмаса, фақат шу сабабнинг ўзи ҳам бу дунёдан юз ўгиришга арзийди. Нега энди охират диёри бу дунёдан устун қўйилмасин? Ахир, жаннат аҳли ҳар қандай хавфдан омон подшоҳлардир. Улар турли-туман неъматлар ичида шод-хуррам, хоҳлаган неъматлари олдида муҳайё! Улар ҳар куни Арш ёнида ҳозир бўлиб, Аллоҳнинг дийдорига назар соладилар...
Абу Ҳурайра Расули акрам алайҳиссаломнинг бундай деганларини ривоят қилади: «Мунодий нидо қилади: "Эй жаннат аҳли! Энди сиз ҳамиша соғломсиз, ҳеч қачон дардга чалинмайсиз, ҳамиша тириксиз, ҳеч қачон ўлмайсиз. Доимо ёшсиз, ҳеч қачон қаримайсиз. Албатта, сиз саодатли бўласиз, ҳеч қачон бахтсизликка йўлиқмайсиз"» (Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло дейди: «Қилиб ўтган (яхши) амалларингиз сабабли сизларга мерос қилиб берилган жаннат мана шудир» (Аъроф, 43-оят).

Жаннат сифатлари билан танишмоқчи бўлсанг, Қуръон ўқи. Жаннат ҳақида Аллоҳ таолонинг баёнидан улуғроқ баён борми?!

«Парвардигори (ҳузурида) туришидан (яъни, Парвардигор олдида туриб, ҳаёти дунёда қилиб ўтган барча амалларига жавоб беришидан) қўрққан киши учун икки жаннат бордир» (Раҳмон, 46) оятидан то сура охиригача, шунингдек, Воқеа ва бошқа сураларни ҳам ўқи, жаннат ҳақидаги хабарларнинг тафсилотига боқ! Аввало, жаннатнинг сони билан боғлиқ жиҳатларга эътиборингни қарат. Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам Раҳмон сурасидаги «Парвардигори (ҳузурида) туришидан қўрққан киши учун икки жаннат бордир» ояти хусусида дейдилар: «Икки жаннат бор, у ернинг идишлари ва бошқа барча нарсалари кумушдан. Икки жаннат бор, у ернинг идишлари ва бошқа барча нарсалари олтиндан. «Адн» дейилмиш мангу жаннатда аҳли жаннат ва Парвардигорининг орасида кибриё ридосигина бўлур» (Муттафақун алайҳ).

Кейин жаннат эшикларини тасаввур қил. Уларнинг сони тоатингга яраша. Яъни, қайси мўминнинг Аллоҳ таолога итоати кўп бўлса, унга очиладиган жаннат эшиклари ҳам шунчалик кўп бўлади. Жаҳаннам эшикларининг сони ҳам кишининг маъсиятига мувофиқ бўлади. Яъни, инсон Аллоҳ таолога қанча кўп итоатсизлик қилса, унга шунча кўп дўзах эшиклари очилади.
Абу Ҳурайра Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бундай деганларини ривоят қилади: «Кимки Аллоҳ йўлида ўз молидан бир жуфт нарсани инфоқ қилса, у жаннатнинг барча эшикларидан чорланади. Жаннатнинг саккизта эшиги бор. Кимки аҳли намоз бўлса, «Бобус солат» (Намоз эшиги)дан, рўза аҳли «Бобус сиям» (Рўза эшиги)дан, аҳли садақа бўлса, «Бобус садақа» (Садақа эшиги)дан, аҳли жиҳод бўлса, «Бобул жиҳод» (Жиҳод эшиги)дан ичкарига чорланади». Шунда Абу Бакр розияллоҳу анҳу:
– Аллоҳга қасамки, бу эшикларнинг биттасидан чақирилган киши нажот топади. Жаннат эшикларининг барчасидан чорланадиган киши ҳам борми?
Ҳа, сен ўшалардан бири бўлишингни умид қиламан, дедилар Набий алайҳиссалом» (Муттафақун алайҳ).

Осим ибн Замра Али каррамаллоҳу важҳаҳудан ривоят қилади: «Ҳазрати Али дўзахни эслатди. Шундай бир қўрқинч билан эслатдики, унинг даҳшатидан ҳозир қўрқинчдан бошқаси хотиримдан кўтарилди. Кейин шу оятни ўқиди: «Парвардигорларидан қўрққан зотлар эса тўп-тўп ҳолда жаннатга киритиладилар. Қачонки улар дарвозалари очилган ҳолдаги (жаннатга) келиб етганларида ва унинг қўриқчилари: «Сизларга тинчлик-омонлик бўлсин! Хуш келдингиз! Бас, унга мангу қолгувчи бўлган ҳолларингизда кирингиз» деганларида (улар беҳад шодланурлар)» (Зумар, 73-оят).

Сўнгра кейинги чашмага бориб, у билан покланадилар. Уларга неъматлар жилваси ёғилади. Бадандаги туклардан мудом хуш бўйлар таралади. Сочлар гўё атирли мой сурилгандек бир текис, тартибли. Кейин улар жаннатга етиб келадилар. Жаннат қўриқчилари уларга: «Сизларга тинчлик-омонлик бўлсин! Хуш келдингиз! Бас, унга мангу қолгувчи бўлган ҳолларингизда кирингиз» – дейишади.
Сўнг вилдон – мангу ёш болалар уларни қарши олишиб, атрофида айланишади, бамисоли, дунё болалари узоқ вақт кўрмаган яқинларини соғинч билан кутиб олиб, атрофида айланишганлари каби. Улар аҳли жаннатга: «Қувонинг, шодланинг! Қаранг, Аллоҳ таоло сизга шунчалик неъматни ато қилибди!» – дея суюнчилашади».

Ровий дейди: «Мангу ёш болалардан бири жаннат аҳли завжаларидан бўлган оҳу кўз ҳурлардан бирига: «Фалончи келди!» деб у жаннатийнинг дунёда чақирилган исмини айтади. Шунда оҳу кўз ҳур:
– Сен уни аниқ кўрдингми? – деб сўрайди.
– Ҳа, аниқ кўрдим, мана у изимдан келяпти, – дейди у. Ўшанда у ҳур севинчдан шу даражада енгиллашиб кетадики, бир зумда жаннат эшиги бўсағасида ҳозир бўлади. Жаннатий банда ўз масканига етиб, маржонлардан иборат соҳил устига қурилган қизил, сариқ, яшил каби турфа рангда товланаётган кўшкка назари тушади. Бошини кўтариб, чақмоқдан чақнаётган кўшкнинг шифтига аста қарайди. Агар Аллоҳ таолонинг тақдири бўлмаганида бу ёрқинлик унинг кўзини кўр қилган бўлар эди. Кўзини шифтдан олар экан, қошида завжаларини, булоқ бўйига қўйилган қадаҳларни, тизиб қўйилган ёстиқларни ва тўшалган гиламларни кўради. Сўнгра уларга суяниб: «...Бизларни бу (неъматларга) йўллаган Зот-Аллоҳга ҳамду сано бўлгай. Агар бизни Аллоҳ ҳидоят қилмаганида ҳаргиз йўл топа олмас эдик...» – дейди (Аъроф, 43-оят).
Кейин мунодий нидо қилади: «Мангу ҳаётсиз, ҳаргиз ўлмайсиз. Доимо бунда муқимсиз, ҳеч қачон кетмайсиз. Ҳамиша саломатсиз, ҳеч қачон хасталанмайсиз».
Расули акрам алайҳиссалом дедилар: «Қиёмат куни жаннат эшиги олдида ҳозир бўламан, унинг очилишини сўрайман. Шунда жаннат қўриқчилари:
– Ким у? – дейди.
– Муҳаммад! – дейман.
Сиздан олдин бирорта кишига эшикни очмасликка буюрилган эдим, – дейди у» (Муслим ривояти).
Жаннатдаги кўшклар, у ерда даражаларнинг фарқланиши тўғрисида ҳам фикр эт. Чунки, охират даража жиҳатидан энг юксак, афзаллиги жиҳатидан энг улуғ мезондир. Одамлар тоатларнинг зоҳирий кўринишида ва ботиний хулқда бир-биридан фарқлангани каби амалларига кўра тақдирланишда ҳам фарқланадилар. Агар юксак даражаларни кўзлаётган бўлсанг, жидду жаҳд қил, токи Оллоҳ таолога итоат қилишда ҳеч ким сендан ўзиб кетолмасин. Ахир, Оллоҳ таоло айни шу майдонда сенга мусобақа ва рақобатни буюрган-ку!
«(Эй инсонлар), Парвардигорингиз томонидан бўладиган мағфиратга ҳамда Оллоҳ ва Унинг пайғамбарларига иймон келтирган зотлар учун тайёрлаб қўйилган, кенглиги осмон ва ер кенглиги каби бўлган жаннатга шошилингиз...» (Ҳадид, 21-оят).
«У (май)нинг муҳри мушк бўлур. Бас, баҳслашгувчи – мусобақа қилгувчи кишилар (мана шундай мангу неъматга етиш йўлида) баҳслашсинлар – мусобақа қилсинлар» (Мутаффифун, 26-оят).
Ажабо! Яқинларинг ё қўшниларингдан бирортаси бойиб кетса ёки иморатини баланд қилиб кўтарса, сиқиласан, қийналасан. Ҳасад туфайли ҳаётинг аччиқ зардобга айланади. Лекин энг олий қароргоҳда, жаннатда шундай яқинларинг ёки қўшнилар борки, улар ўз фазилатлари билан аллақачон сендан ўзиб кетди. Бу фазилатларга дунё ва ундаги жамики нарсалар ҳам бас келолмайди.
Абу Саид Худрий Пайғамбар алайҳиссаломнинг шундай деганларини ривоят қилади: «Устма-уст, даражама-даража жойлашган кўшк аҳли жаннатийларга, бамисоли узоқ уфқларда мағрибу машриққа сочилиб, бир-бири билан мусобақалашаётган юлдузлардек бўлиб кўринади.
– Эй Оллоҳнинг расули, улар пайғамбарлардан ўзгаси етолмайдиган манзилми? – дея сўрашди.
– Жоним измида бўлган Зотга қасамки, у Оллоҳга иймон келтирган ва мурсалларни тасдиқлаган кишиларнинг манзилларидир» (Муттафақун алайҳ).
Расули акрам бу ҳақда яна шундай деганлар: «Жаннатдаги баланд даража эгаларини улардан қуйидагилар худди осмон уфқларида порлаган юлдузларни кўргандай кўрадилар. Абу Бакр ва Умар шулардандир...» (Термизий ривояти).
Жобир Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан бундай ривоят қиладилар: «Пайғамбар алайҳиссалом бизга:
Сизларга жаннат кўшкларининг хабарини берайми? – дедилар.
– Ота-онамиз Сизга фидо бўлсин, ё Аллоҳнинг расули, хабарини беринг, – дедик.
Жаннатда ҳамма томони гавҳардан бунёд қилинган кўшклар бор. Бу кўшклар шу даражада шаффофки, ташқарисидан ичи, ичидан ташқариси кўриниб туради. Кўшк ичкарисида на кўз кўрган, на қулоқ эшитган, на инсон хотирига келган бир неъмат, туганмас лаззат, адоқсиз сурур бор, – дедилар.
– Ё Аллоҳнинг расули, бу кўшклар ким учун ҳозирланган? – сўрадим.
– Шундай бир киши учунки, у саломни ёяди, таом едиради, давомли рўза тутади, тунда одамлар уйқуга ғарқ пайтда намоз ўқийди, – дедилар.
– Ё Аллоҳнинг расули, буларни ким бажара олади? – дедик.
– Умматим бу ишларни бажаришга қодир. Улар ҳақида сизларга хабар берайинми? Ким биродарига йўлиққан пайтда салом берса ё алик олса, демак у саломни ёйган бўлади. Кимки аҳли оиласини тўйгунча озиқлантирса, таом едирувчилар жумласидан бўлади. Кимки рамазон ойида ва ҳар ойнинг уч кунида рўзадор бўлса, давомли рўза тутган ҳисобланади. Кимки хуфтон ва бомдод намозини жамоат билан адо қилса, тунда одамлар яъни, яҳудийлар, насоралар ва мажусийлар уйқуда пайтда намоз ўқиган бўлади, – дедилар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам» (Абу Наим ривояти).

Аллоҳ таолонинг: «...абадий жаннатлардаги покиза масканларга киритур» (Саф, 12) ояти ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан сўрашди. Расули акрам дедилар: «Покиза масканлар – маржонлардан бунёд қилинган қасрлардир. Ҳар бир қасрда қирмизи ёқутдан бўлган етмишта ҳовли, ҳар ҳовлида яшил зумраддан бўлган етмишта уй, ҳар уйда бир тахт, ҳар тахтда барча ранглардан уйғун етмишта тўшак, ҳар тўшакда оҳу кўзли ҳурлардан бир жуфти ҳалол бор. Ҳар уйда етмишта дастурхон, ҳар дастурхонда етмиш хил таом бор. Ҳар уйда етмишта ходима бор. Мўмин кишига ҳар куни эрталаб шундай бир қувват бериладики, кун давомида ходимларнинг барчаси билан қўшилишга қодир бўлади» (Абу Шайх ривояти).

Абу Ҳомид Ғаззолий "Иҳё улумуд дин (Сўнгги манзил зикри)" китобидан