Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
22 Январ, 2025   |   22 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:20
Қуёш
07:43
Пешин
12:40
Аср
15:46
Шом
17:30
Хуфтон
18:47
Bismillah
22 Январ, 2025, 22 Ражаб, 1446

Ирим ва хурофотларга ишoнманг!

22.12.2018   5588   5 min.
Ирим ва хурофотларга ишoнманг!

ЁМОН БЎЛМАЙДИ...

Супургини тик қилиб қўйса, қиблага қаратса;

Меҳмон кетгандан кейин орқасидан супурилса;

Қалампир, супурги каби нарсаларни қўлдан қўлга берса;

Олдидан қора мушук кесиб ўтса;

Остонада кўришилса ёки ўтирилса;

Чап қовоқ учса;

Чап кафт қичиса;

Хўроз бемаҳал қичқирса;

Бир кунда икки келин туширган ҳовлига иккала келин бир вақтда, битта дарвозадан кириб борса;

Бойўғли сайраса;

Дуо қилинаётганда дастурхон устида қалампир ёки пичоқ турган бўлса;

Ҳовлига мажнунтол экилса;

Сафар ойида тўй қилинса;

Анжир дарахтининг ўтини ёқилса;

Супрадаги унни кафтининг орқаси билан тўпласа;

Супрани ёзган одамдан бошқаси йиғиштирса;

Шомдан кейин сўраб чиққанга сигир сути берилса;

Биров тишлаган нарсани еса;

Пиёладаги чой тугамасдан, устига чой қуйилса... ҲЕЧ НАРСА БЎЛМАЙДИ!

* * *

БАХТ ЁКИ БАХТСИЗЛИК...

Пешонанинг кенглиги;

Қўлнинг узунлиги;

Тана аъзоларининг шакли, ҳажми;

Кўзнинг ранги;

Чиптадаги рақамларнинг мутаносиблиги;

Синиқ ойнага қараш;

Хонтахта ёки столнинг бурчагига ўтириш;

Супурги ёки ўқлов учида туртиш БИЛАН ЮЗАГА КЕЛМАЙДИ!

* * *

ДАРОМАД ВА БАРАКАГА...

Чойнинг устидаги пуфакчаларни сочга суртиш;

Ўнг кафт қичиши;

Биринчи сотилган нарсанинг пулини барча матоларга теккизиб чиқиш;

Дам урилган пулни ҳамёнда асраш;

Эрталабда ҳеч кимга, ҳатто оила аъзоларига ҳам пул бермаслик

АСОС БЎЛМАЙДИ!

* * *

ТУҒРУҚНИНГ ОҒИР ЁКИ ЕНГИЛ КЕЧИШИ...

Кўрпа-тўшакларнинг астар томони билан тахланганига;

Ҳомиладорлик даврида ғўзапоя ўтини тандирга илдиз томони билан солинганига;

Касалхонага кетаётиб, кийимларни илгичлардан чиқариб ёки кир ёйиш учун боғланган дорларни ечиб ёхуд шкаф каби жиҳозларнинг эшикларини очишга;

Сувда қайнатилган мошнинг тез очилишига БОҒЛИҚ ЭМАС!

* * *

НАЗАР ВА КЎЗ ТЕГИШИДАН...

Дарвоза тепасига, ҳовлидаги устунларга осиладиган ҳайвон калла суяги, тақа, исириқ, қалампир каби нарсалар;

Буржга қараб тавсия қилинадиган турли рангли тошлар;

Қўлга, бўйинга осилган кўзмунчоқ, кийимга қадаб қўйилган дўлана КАБИ НАРСАЛАР САҚЛАМАЙДИ!

* * *

КИМНИНГДИР ЎЛИМИГА...

Юлдуз учиши;

Идиш-товоқларни қозоннинг ичига солиб ювиш;

Гўдакни деразадан узатиш, олиш;

Бешикни икки киши кўтариши;

Пичоқ дамининг тепага қараб туриб қолиши;

Одамнинг эгнида кийим чатилиши, тикилиши

САБАБ БЎЛМАЙДИ!

* * *

БУЛАРГА ИШОНСАНГИЗ АДАШАСИЗ!

Кечқурун тирноқ олса (ёки сешанба, шанба ва ҳоказо кунлари) тирноқ олса, бир ёмонлик келади;

Чақалоқни жума куни чўмилтириб бўлмайди, савобини кўтара олмайди;

Дуо қилинаётганда дастурхон устида пичоқ турса, уйдан барака учади;

Шомдан кейин сут, қатиқ сотилса ёки берилса, сигирнинг сути камаяди;

Азали хонадон аъзолари марҳумнинг “қирқи чиққунича” тухум ейишлари гуноҳ;

Таом аввалини гўшт билан бошласа, бош фарзанди ўғил бўлади;

Таомнинг қирмочини еган ёки қозон тагини ялаган қизнинг тўйида ёмғир ёғади;

Эркак киши уйдан чиқаркан, йўлини аёл киши кесиб ўтса ўша куни иши юришмайди;

Тирик одамнинг бўйини қаричлаб ёки бошдан оёғигача метрлаб ўлчаб бўлмайди, ўликни ўлчагандек бўлади;

Янги туғилган чақалоқни “қирқи чиқмасдан” ювинтириб, соч ва тирноқларини олиб бўлмайди;

Шанба куни қўлдан пул кетса, фақирлик келади, аксинча, пул келса, бойлик келади;

Супургини қўшнига бериб бўлмайди, уйдан барака қочади;

Қўшнидан супурги, игна сўраб бўлмайди, йўқсиллик келтиради;

Нонни дастурхонга тоқ қўйиб бўлмайди, азали жойда тоқ қўйилади;

Чоршанба куни соч-соқол олиб бўлмайди, чунки у куни ҳатто тўнғиз ҳам тук ташламас экан;

Тўқ кўк рангли либосни кийиб бўлмайди, чунки у азадорларнинг либоси ҳисобланади 

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ҳукм чиқаришда ҳадиснинг аҳамияти

16.01.2025   6461   2 min.
Ҳукм чиқаришда ҳадиснинг аҳамияти

Ҳазрат Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Қуръони каримнинг шарҳловчиси сифатида ҳукм чиқариш ваколатига эга эдилар. Шунга биноан ҳадис ҳукм чиқариш бўйича икки асосий соҳани қамраб олади.
Биринчи соҳа: Қуръони каримда зикр этилган ҳукмларни ёритиб бериш.
Иккинчи соҳа: Қуръони каримда  кўрсатилмаган масалаларни ҳукм шаклида белгилаш.
Биринчи соҳада ҳадис Қуръони карим оятларини тафсир қилади. Умумий маънога эга бўлганини хослаштиради, яъни унга хусусий маъно беради, мутлоқ, яъни, қайд ва шартсиз оятларни қайдлайди. 
Шу ўринда баъзи бир мисоллар келтириб ўтамиз. Қуръони каримда “Намоз ўқинглар” деб амр қилинган. Лекин намозларнинг сони, сифати, ракъатларининг сони Пайғамбаримиз алайхиссалом томонидан белгиланган ва амалда кўрсатиб берилган. Бу эса мужмал иборани изоҳлаш мисоли.
Умумий мазмунни хос қилиш учун мисол. Қуръони каримда мерос тизими умумий маънода келган. Яъни мерос қолдириш ва мерос олиш ҳуқуқи берилган. Лекин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мерос олиш учун дин бирлиги, қотил бўлмаслик ва қул бўлмасликни шарт қилиб қўйиб уни хослаштирганлар. Масалан, ўз отасини ўлдирган ёки ноҳақ йўл билан унинг ўлимига сабаб бўлган фарзанд отасидан мерос олиш хуқуқидан маҳрум бўлади.
Иккинчи соҳа бўйича ҳадисга тегишли масалалар. Зарурат чоғида Қуръони каримда айтилмаган бирон бир янги ҳукмни ҳадис ҳукм қилиб белгилаб беради. Бу ўринда айрим ҳукмлар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан махфий ваҳий ёки илҳом орқали содир бўлган ва баъзилари у зотнинг ижтиҳодлари ва шахсий фикрларидан келиб чиққан. Албатта, Пайғамбаримиз алайҳиссалом ижтиҳод қилишда ҳам ислом руҳи ва фалсафасини назарда тутар эдилар.
Бу ўринда кўп мисоллар бериш мумкин. Масалан, момога меросдан олтидан бир ҳисса бериш, никоҳ битимининг тўғри бўлиши учун гувоҳлар шартлиги, бадан аъзолари хун баҳосини белгилаш каби ҳукмлар киради.
Ислом шариатида ҳадисларнинг ўрни аҳамиятли экани кўриниб турибди. Ҳукмлар фақатгина Қуръони каримнинг ўзидан олинмайди. Қуръони каримда келган кўпгина ҳукмлар тафсилотини билиш учун ҳадислар муҳим аҳамият касб этади. Балки шаръий ҳукмларнинг бир қанчаси ҳадислар орқали келиб чиққан экан.     

Ойбек Ҳошимов,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси.


 

МАҚОЛА