Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
16 Июл, 2025   |   21 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:24
Қуёш
05:04
Пешин
12:34
Аср
17:40
Шом
19:58
Хуфтон
21:31
Bismillah
16 Июл, 2025, 21 Муҳаррам, 1447

Ибрат: Айни кунларда давом этаётган Умра зиёрати вақти.

21.12.2018   2960   2 min.
Ибрат: Айни кунларда давом этаётган Умра зиёрати вақти.

Ўзбекистонлик зиёратчилар жойлашган меҳмонхонадан махсус автобус юртдошларимизни “Масжидул ҳарам”га яқинроқ бўлган автобуслар тўхташ жойига олиб келди. Уёғига юришнинг имкони йўқ. Ҳаракат чекланган. Автобусдан зиёратчилар талбияни айтиб тушдилар. Шунда бир онахон умрани ўзлари юриб адо эта олмасликлари, арава кераклигини айтдилар. Автобус олдига арава хизматини таклиф қилиб келган кишилардан бирини гаплашдик. Келишилган нарх эвазига тўлиқ умра қилдириб, қайтиб ана шу автотураргоҳга олиб келишга келишилди. Хизматчи онахонни аравалар учун белгиланган махсус жойдан ҳарамга олиб кириб кетди.

Умра амаллари бирин кетин адо этилиб, Сафо ва Марва орасидаги саъй якунланди. Марвада сочларини кестиргач, онахон маҳрамлари, турмуш ўртоқларини учратганлар. Отахон ҳали саъйлари якунига етмагани мана шу жойда уларни кутиб турсалар, бирга чиқиб кетишларини айтганлар. Онахон аравачи хизматчи кутиб қолмасин деб, унга: Мен шу жойда тушаман, эримни кутаман, раҳмат сизга, кетаверишингиз мумкин деб, ишора билан тушунтириб, хизмат ҳаққини бермоқчи бўлдилар. Бироқ аравачи бунга кўнмади ва онахонни айтишича, араб тилида бир нималар деб уни олиб кетмоқчи бўлди. Тил муаммоси... ўртада тушунмовчилик.... Шунда аравачи йигит араб тилини биладиган ўзбекни топиб онахонга тушнтиришини илтимос қилди: “Мен аввалда сизнинг вакилларингиз билан гаплашганда умра қилдириб, яна автобуслар тўхташ жойигача олиб келишга келишганман. Гарчанд сиз рози бўлаётган бўлсангиз ҳам сизни бу жойга ташлаб кета олмайман. Зиммамдаги вазифамни охиригача адо этишим шарт”, дея туриб олди. Онахон йигитнинг муддаосини тушунгач, бунга рози бўлди ва унинг тақвосига, диёнатига лол қолиб, ҳаққига дуолар қилди.

Байтуллоҳ муҳити ундаги мусулмонни мана шундай тарбиялаб қўяди. Бу жойда аввало қалб ўзгаради....

Зоиржон Содиқов
Макка шаҳри

Мақолалар
Бошқа мақолалар

“Одамларни афв этадиганлар...”

16.07.2025   1320   4 min.
“Одамларни афв этадиганлар...”

Абдурраззоқ Санъоний айтади: Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум намоз учун таҳорат қилаётган эди. Шу пайт сув қуйиб турган жория қўлидан обдаста тушиб кетиб, унинг юзига озгина шикаст етказди. Али ибн Ҳусайн бошини кўтариб, жорияга қаради. Жория вазиятни юмшатиш мақсадида Қуръони карим оятларидан ўқиди: “... Ғазабларини ютадиган... (Оли Имрон сураси, 134-оят). Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум жимгина жавоб берди: “Ғазабимни босдим”.

Жория оятнинг давомини ўқиди: ...одамлар-ни (хато ва камчиликларини) афв этадиганлардир....

У киши деди: “Мен сени афв этдим”.

Жория оятнинг охирини ўқиди: Аллоҳ эзгулик қилувчиларни севар”.

Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум деди: “Бор, сен Аллох йўлида озодсан”.

Абдуллоҳ ибн Ато айтади: “Али ибн Ҳусайннинг бир ғуломи (қули) хатога йўл қўйди ва жазога лойиқ бўлди. Али ибн Ҳусайн қамчини олди. Сўнг у зот бундай оятни ўқиди: (Эй Муҳаммад!) Имон келтирган кишиларга айтинг, улар Аллоҳ кунлари (қиёмат)дан умид қилмайдиган кимсаларни кечириб юбораверсинлар! Шунда (у сабрли) кишиларни қилган ишлари (кечиришлари) сабабли мукофотлагай! (Жосия сураси, 14-оят).

Қул эса деди: “Мен бундай эмасман, мен Аллоҳнинг раҳматидан умидворман ва унинг азобидан қўрқаман”.

Али ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳум қамчини ташлаб юборди ва деди: “Сен Аллоҳ йўлида озодсан”.

Мусо ибн Довуд айтади: Али ибн Ҳусайн хизматкорини икки марта чакирди, у жавоб бермади. Учинчи марта чақиргач жавоб қилди. Али ибн Ҳусайн унга деди: “Эй ўғлим, овозимни эшитмадингми?”.

Хизматкор: “Эшитдим”, деди.

Али ибн Ҳусайн сўради: “Нега жавоб бермадинг?”.

Хизматкор: “Сизнинг шафқатингизга ишондим”, деди.

Абдулғофир ибн Қосим айтади: Али ибн Ҳусайн масжиддан чиқиб кетаётган эди. Бир одам келиб уни ҳақорат қилди. Шунда Алининг хизматкор ва қуллари унга ташланишди.

Али ибн Ҳусайн уларни тўхтатди ва бундай деди: “Бас қилинглар, унинг ҳолатига қаранглар”.

Сўнгра ўша одамга деди: “Бизда сиз билмаган яна кўп нарсалар бор. Агар сизга ёрдам керак бўлса, айтинг, ёрдам берайлик”. Ўша одам хатосини англаб, уялди ва ортига қайтди.

Али ибн Ҳусайн уни ёнига чақириб, ўзи кийиб турган чакмонини елкасига ташлади ва минг дирҳам пул бердирди.

Абу Яъқуб Музаний дейди: Ҳасан ибн Ҳасан билан Али ибн Ҳусайн ўртасида бир оз нохушлик бўлиб қолди. Ҳасан бир куни масжидда Али ибн Ҳусайннинг ёнига келди, уни турли сўзлар билан ҳақорат қилди. Али ибн Ҳусайн эса унга бир оғиз ҳам жавоб қайтармади.

Сўнгра Ҳасан чиқиб кетди. Кечаси у алининг уйига борди ва эшигини қоқди. Али ибн Ҳусайн эшикни очиб чиқди. Ҳасан унга:

- Эй ака, агар сиз ҳақиқатан ҳам мен айтганларимдек бўлсангиз, Аллоҳ мени мағфират қилсин. Агар мен ёлғончи бўлсам, Аллох сизни мағфират қилсин, деди ва кетди.

Али ибн Ҳусайн ортидан бориб, етиб олди ва уни оғушига олди. Иккови йиғлаб юборишди. Шунда Ҳасан:

- Қасамки, энди сиз хафа бўладиган бирон иш қилмайман, - деди.

Али эса унга: - Сен ҳам менга айтган сўзла ринг учун ҳалолликдасан,- деди.

Ибн Аби Дунё ривоят қилади: Али ибн Ҳусайннинг хизматкори шошган ҳолда ошхонадан темир печни олиб келаётган эди. Кутилмаганда темир печ тушиб кетди кетди ва нариги томондан пастга тушиб келаётган Али ибн Ҳусайн ўғлининг бошига тегиб, жароҳат етказди. Оқибатда у ҳалок бўлди. Меҳмонлар билан суҳбатлашиб ўтирган Али ибн Ҳусайн ўрнидан сакраб туриб, хизматкорга деди: “Сен озодсан. Бу ишни қасддан қилмаганингни биламан”. Сўнгра Али ибн Ҳусайн маййитни дафн этиш тадоригини кўрди.

Шайх Маҳмуд МИСРИЙнинг “Солиҳ ва солиҳалар ҳаётларидан қиссалар”
номли асаридан Илёсхон АҲМЕДОВ таржимаси.