O‘zbekistonlik ziyoratchilar joylashgan mehmonxonadan maxsus avtobus yurtdoshlarimizni “Masjidul haram”ga yaqinroq bo‘lgan avtobuslar to‘xtash joyiga olib keldi. Uyog‘iga yurishning imkoni yo‘q. Harakat cheklangan. Avtobusdan ziyoratchilar talbiyani aytib tushdilar. Shunda bir onaxon umrani o‘zlari yurib ado eta olmasliklari, arava kerakligini aytdilar. Avtobus oldiga arava xizmatini taklif qilib kelgan kishilardan birini gaplashdik. Kelishilgan narx evaziga to‘liq umra qildirib, qaytib ana shu avtoturargohga olib kelishga kelishildi. Xizmatchi onaxonni aravalar uchun belgilangan maxsus joydan haramga olib kirib ketdi.
Umra amallari birin ketin ado etilib, Safo va Marva orasidagi sa’y yakunlandi. Marvada sochlarini kestirgach, onaxon mahramlari, turmush o‘rtoqlarini uchratganlar. Otaxon hali sa’ylari yakuniga yetmagani mana shu joyda ularni kutib tursalar, birga chiqib ketishlarini aytganlar. Onaxon aravachi xizmatchi kutib qolmasin deb, unga: Men shu joyda tushaman, erimni kutaman, rahmat sizga, ketaverishingiz mumkin deb, ishora bilan tushuntirib, xizmat haqqini bermoqchi bo‘ldilar. Biroq aravachi bunga ko‘nmadi va onaxonni aytishicha, arab tilida bir nimalar deb uni olib ketmoqchi bo‘ldi. Til muammosi... o‘rtada tushunmovchilik.... Shunda aravachi yigit arab tilini biladigan o‘zbekni topib onaxonga tushntirishini iltimos qildi: “Men avvalda sizning vakillaringiz bilan gaplashganda umra qildirib, yana avtobuslar to‘xtash joyigacha olib kelishga kelishganman. Garchand siz rozi bo‘layotgan bo‘lsangiz ham sizni bu joyga tashlab keta olmayman. Zimmamdagi vazifamni oxirigacha ado etishim shart”, deya turib oldi. Onaxon yigitning muddaosini tushungach, bunga rozi bo‘ldi va uning taqvosiga, diyonatiga lol qolib, haqqiga duolar qildi.
Baytulloh muhiti undagi musulmonni mana shunday tarbiyalab qo‘yadi. Bu joyda avvalo qalb o‘zgaradi....
Zoirjon Sodiqov
Makka shahri
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.
Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.
Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).
Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:
“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).
Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar”, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyr”ni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).
Shunga ko‘ra imom domla “Subhanalloh”, “Alhamdulillah”, “Allohu akbar” deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.