Шифокорлар хулосаси: аксарият инсонлардаги сурункали касалликлар асосан руҳий бузилиш ёки зўриқишдан келиб чиқади ва айнан шунинг учун ҳам дарддан тузалиши қийин бўлади. Кузатувлар натижасида маълум бўлдики кўнглида ва онгида салбий фикрлар (ғараз, ҳасад ва алам) сақлайдиган инсонларда сурункали касалликлар тез шаклланади ва тузалиши ҳам қийин кечади. Бу тоифадаги инсонларнинг энг хавфлиси кишиларга нисбатан кечиримлилик ҳисси паст даражадагилардир. Кечиримлиларга нисбатан кечирмайдиган инсонларда бош мия, асаб ва юрак, шунингдек ошқозон билан боғлиқ сурункали патологик симптомлар кўп учрайди. Мазкур тоифадаги инсонлар аввало ички дунё ва фикрларини ижобий томонга ўзгартиришлари лозим.
Зеро, Аллоҳ таоло кечиримлилик хусусида биз бандаларга шундай марҳамат қилади:
“Агар сизлар (уларни) афв этсангизлар, койимасангизлар ва кечирсангизлар, у ҳолда, албатта, Аллоҳ (ҳам) мағфиратли ва раҳмлидир” (Тағобун, 14).
“Яхшилик билан ёмонлик баробар бўлмас. Сиз (ёмонликни) гўзалроқ (муомала) билан даф қилинг! (Шунда) бирдан сиз билан ўрталарингизда адоват бўлган кимса қайноқ (қалин) дўстдек бўлиб қолур” (Фуссилат, 34).
“... балки уларни афв қилиб, кечирсинлар! Аллоҳ сизларни мағфират қилишини истамайсизми?! Аллоҳ мағфиратли ва раҳмлидир.” (“Нур” сураси, 22-оят)
Бу фазилатли кунни Аллоҳ таоло мусулмонларга насиб айлади. Парвардигор ҳар жума куни олти юз минг кишини дўзахдан озод қилади.
Жума куни вафот этган бандага шаҳидлик ажри берилиши, Аллоҳ таоло уни қабр азобидан сақлаши ҳақида ҳадислар келтирилган.
Жума куни айтилган салавотнинг савоби беҳаддир.
Жума намози Исро кечасида фарз бўлган, лекин мусулмонларнинг сони кам бўлгани сабабли ҳижратга қадар ўқилмаган.
Жума намози Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам Қубода бўлган пайтларида фарз бўлди.
У зот алайҳиссалом Қубода бир ҳафта турдилар, сўнг Мадина томон отландилар.
Илк жума намозини Мадинаи Мунавварадан бир мил узоқликдаги Нақийъул Хазимот деган жойда Бану Солим ибн Авфнинг маҳалласида ўқидилар. Ҳозир ўша ерда «Жума» масжиди қурилган.
Исломдан олдин жума кунини «аруба» деб аташган. Унинг яна бир номи – «явмул мазийд», яъни хайру баракот зиёда қилиб бериладиган кун.
Шунингдек, жума кечаси ҳафтанинг бошқа кечаларидан афзал ҳисобланади.
Аллоҳ таоло барчамизга жума айёмини муборак этсин! Бу муқаддас кунлардаги ибодат ва дуоларимизни даргоҳида холис қабул айласин!
"Жума ҳақидаги оят ва ҳадислар" китобидан