Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
26 Феврал, 2025   |   27 Шаъбон, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:44
Қуёш
07:02
Пешин
12:41
Аср
16:26
Шом
18:13
Хуфтон
19:26
Bismillah
26 Феврал, 2025, 27 Шаъбон, 1446

Буюк Британиядаги кутубхонадан Навоийнинг тўртта қўлёзмаси топилди

10.12.2018   3293   2 min.
Буюк Британиядаги кутубхонадан Навоийнинг тўртта қўлёзмаси топилди

Жорий йилнинг 10-11 декабрь кунлари Тошкентда бўлиб ўтиши кутилаётган “Ўзбекистоннинг маданий мероси жаҳон тўпламларида” лойиҳасининг 2018 йил якунлари ва 2019 йил учун “Йўл харитаси”ни ишлаб чиқишга бағишланган халқаро мультимедиа форумида мамлакатимиз ва хорижлик 300 дан ортиқ олимлар, мутахассислар, экспертлар иштирок этиши кутилмоқда. Бу ҳақда ЎзА хабар берди.

Ўзбекистон электрон оммавий ахборот воситалари миллий ассоциацияси ташаббуси билан бир қатор ҳамкор ташкилотлар кўмагида ташкил этилаётган ушбу нуфузли тадбирда хорижий мамлакатларнинг кутубхоналари, музейлари, илмий муассасалари, шахсий коллекцияларидан топилган янги осори атиқалар ҳақида батафсил маълумот берилади.

Шундай нодир топилмалардан бири мутафаккир Мир Алишер Навоийнинг Буюк Британиядан топилган, унинг тириклик пайтида кўчирилган ноёб қўлёзмасидир.

Ўзбекистон электрон оммавий ахборот воситалари миллий ассоциацияси бошқаруви раиси, “Ўзбекистон маданий мероси дунё тўпламларида” лойиҳаси раҳбари Фирдавс Абдухолиқов бу ҳақда шундай деди:

– Мазкур қўлёзмалар “Хамса” бешлиги таркибига кирган, алоҳида муқоваланган достонлар бўлиб, XV аср охири XVI аср бошларидан Ҳиротда, темурий шаҳзода, Ҳусайн Бойқаронинг катта ўғли Бадиуззамон Мирзо топшириғига кўра Алишер Навоийга туҳфа қилиш учун кўчирилган, – деди Ф.Абдухолиқов. – Бу қўлёзмалар Буюк Британиянинг Оксфорд шаҳридаги Бодлеан кутубхонасида сақланмоқда. Биз бу ерда фақат тўртта достонни топа олдик. Демак, улардан яна бири қаердадир бўлиши керак. Китоблар жуда чиройли безатилган, алоҳида дид ва маҳорат билан кўчирилган. Қўлёзмалар Навоий асарларининг асосий котиби Султон Али Машҳадий томонидан кўчирилган, миниатюраларни Камолиддин Беҳзод ишлаган бўлиши ҳақиқатга яқин. Ҳали бу асарлар тегишли мутахассислар томонидан жиддий ўрганилиши, тадқиқ этилиши лозим. Чунки биз бу топилмалар ҳақида таниқли навоийшунос олимларимизга айтганимизда, улар ҳайратда қолишди. Буни қарангки, шу пайтгача бу қўлёзмалар адабиётшуносларимиз учун сир бўлиб келган. Биз келгусида, албатта, буюк боболаримизга тегишли бу жавоҳирларнинг аслиятдан қолишмайдиган факсимиле нусхаларини тайёрлаб, Ватанимизга туҳфа этамиз. Форумнинг яна бир аҳамиятли жиҳати шундаки, унда иштирокчилар хорижий мамлакатларда сақланаётган “Катта Лангар Қуръони”, “Девони Ҳусайний”, “Меърожнома”, “Зафарнома”, “Темур тузуклари”, “Равзатус-сафо” китоблари билан танишишга муваффақ бўлади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар

Сиз бундай камбағал эмасмисиз?

24.02.2025   1895   3 min.
Сиз бундай камбағал эмасмисиз?

Кўпинча маблағсиз, эҳтиёжманд одамга “камбағал” деб қаралади. Аслини олганда ҳақиқий камбағал бу – нафсу ҳавонинг асири бўлган, қалбига иккиюзламачилик, зулм, ғурур каби разилликлар ўрнашиб олган кишидир. Қалби инсонни эъзозлаш каби туйғулардан бўшаб қолган кишидир. Қалбида иймон машъаласи сўнган киши ҳақиқий камбағал, фақир ва бечорадир.


Ливан ёзувчиси Михаил Нуайма бундай дейди:

Ҳар бир мунофиқ ёки ўғри ё фосиқ – фақирдир.
Ҳар бир адоватчи, серғазаб, гиначи – фақирдир.
Ҳар бир ҳасадгўй, чақимчи, иккиюзламачи – фақирдир.
Ҳар бир моли, чиройи, салтанати билан мақтанадиган – фақирдир.
Еяётган нони бировнинг пешона тери эвазига бўлган ҳар бир киши – фақирдир.
Ўзи обрўли бўлиш учун қўшнисини хор қилган ёки қорнини тўйғазиш учун уни оч қолдирган киши – фақирдир.
Нафсу ҳавосига эргашиб, ишининг бошию охири жаҳолат бўлган ҳар киши – фақирдир.
Энди айтинг-чи, шулар ҳақиқий камбағал эмасми?! Улар ҳуснихулқ бобида фақир эмасми?!

 

Ë Робб! Бизни ана шундай фақирлардан ва уларга ўхшаганлардан қилиб қўйма. Бизни ўзингга муҳтожлардан ва берганингга рози бўладиган беҳожатлардан қил. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қиёмат кунида менга энг яқин ўтирадиганингиз хулқи энг гўзал бўлганингиздир”[1], деганлар.

Мазкур фақирлар тавба қилиб ўзларини ислоҳ қилмас эканлар, Аллоҳнинг раҳматидан маҳрум бўлганлари учун кўз ёш тўкишлари аниқ. Бир он тафаккур қилиб кўринг-чи, сиз ҳам уларнинг бири эмасмисиз? Агар шундай бўлса, нафсингизни терганг ва қораланган сифатлардан халос бўлинг-у, Аллоҳга қайтинг! Агар бунинг акси  бўлса, сиз ҳусни хулқда, иймонда экансиз. Аллоҳнинг раҳматига  лойиқсиз, бунинг учун Аллоҳга ҳамд айтинг.

Зеро, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бойлик бу – молнинг кўп бўлиши эмас, балки ҳақиқий бойлик нафснинг тўқлигидир”[2], деганлар.

Улуғлардан бири айтади: “Камгина нарсаси бор фақир эмас, балки кўпни истайдиган ҳақиқий фақирдир”.

Бу борада шоир Мутанаббий ҳам бундай деган:

Кунларин сарфлар мол-дунё тўплаб,
Фақир бўлиб қолмай дея хавфсираб.

Бакр ибн Узайна ҳам бундай дейди:

Қанча бечора бор, чораси сабр,
Қанча фақирларнинг кўзлари тўқдир.
Яна не бойлар бор, дунёга асир,
Оч нафсдан ўзга ҳеч туйғуси йўқдир.

 

Ҳассон Шамсий Пошонинг “Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомларномли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.

 


[1]  Имом Термизий ривояти.
[2]  Имом Бухорий ривояти.