26 Феврал, 2025, 27 Шаъбон, 1446
26 Феврал, 2025, 27 Шаъбон, 1446
Жорий йилнинг 10-11 декабрь кунлари Тошкентда бўлиб ўтиши кутилаётган “Ўзбекистоннинг маданий мероси жаҳон тўпламларида” лойиҳасининг 2018 йил якунлари ва 2019 йил учун “Йўл харитаси”ни ишлаб чиқишга бағишланган халқаро мультимедиа форумида мамлакатимиз ва хорижлик 300 дан ортиқ олимлар, мутахассислар, экспертлар иштирок этиши кутилмоқда. Бу ҳақда ЎзА хабар берди.
Ўзбекистон электрон оммавий ахборот воситалари миллий ассоциацияси ташаббуси билан бир қатор ҳамкор ташкилотлар кўмагида ташкил этилаётган ушбу нуфузли тадбирда хорижий мамлакатларнинг кутубхоналари, музейлари, илмий муассасалари, шахсий коллекцияларидан топилган янги осори атиқалар ҳақида батафсил маълумот берилади.
Шундай нодир топилмалардан бири мутафаккир Мир Алишер Навоийнинг Буюк Британиядан топилган, унинг тириклик пайтида кўчирилган ноёб қўлёзмасидир.
Ўзбекистон электрон оммавий ахборот воситалари миллий ассоциацияси бошқаруви раиси, “Ўзбекистон маданий мероси дунё тўпламларида” лойиҳаси раҳбари Фирдавс Абдухолиқов бу ҳақда шундай деди:
– Мазкур қўлёзмалар “Хамса” бешлиги таркибига кирган, алоҳида муқоваланган достонлар бўлиб, XV аср охири XVI аср бошларидан Ҳиротда, темурий шаҳзода, Ҳусайн Бойқаронинг катта ўғли Бадиуззамон Мирзо топшириғига кўра Алишер Навоийга туҳфа қилиш учун кўчирилган, – деди Ф.Абдухолиқов. – Бу қўлёзмалар Буюк Британиянинг Оксфорд шаҳридаги Бодлеан кутубхонасида сақланмоқда. Биз бу ерда фақат тўртта достонни топа олдик. Демак, улардан яна бири қаердадир бўлиши керак. Китоблар жуда чиройли безатилган, алоҳида дид ва маҳорат билан кўчирилган. Қўлёзмалар Навоий асарларининг асосий котиби Султон Али Машҳадий томонидан кўчирилган, миниатюраларни Камолиддин Беҳзод ишлаган бўлиши ҳақиқатга яқин. Ҳали бу асарлар тегишли мутахассислар томонидан жиддий ўрганилиши, тадқиқ этилиши лозим. Чунки биз бу топилмалар ҳақида таниқли навоийшунос олимларимизга айтганимизда, улар ҳайратда қолишди. Буни қарангки, шу пайтгача бу қўлёзмалар адабиётшуносларимиз учун сир бўлиб келган. Биз келгусида, албатта, буюк боболаримизга тегишли бу жавоҳирларнинг аслиятдан қолишмайдиган факсимиле нусхаларини тайёрлаб, Ватанимизга туҳфа этамиз. Форумнинг яна бир аҳамиятли жиҳати шундаки, унда иштирокчилар хорижий мамлакатларда сақланаётган “Катта Лангар Қуръони”, “Девони Ҳусайний”, “Меърожнома”, “Зафарнома”, “Темур тузуклари”, “Равзатус-сафо” китоблари билан танишишга муваффақ бўлади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Агар динимиз таълимотларини диққат билан ўрганилса, тиланчилик, бировнинг қўлига қараш мутлоқ қораланади. Тиланчи бўлгандан кўра кўчада ўтин териб сотишга чорланади.
Келинг, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг, саҳобалар ва уламоларимизнинг дангасаликдан, танбал ва боқиманда бўлишдан қайтарган сўзларини ўрганайлик ва улардан керакли хулосалар чиқарайлик.
Бу хусусда ҳадиси шарифда бундай дейилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурига бир киши келиб тиланчилик қилишга рухсат сўради.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ундан сўрадилар: “Уйингда бирон нарсанг борми?”.
“Ҳа, бор, кундузи остимизга солиб, кечаси устимизга ёпадиган бир эски мато ва сув ичадиган идиш, холос”, деди киши.
“Икковини келтир”, дедилар. У киши айтган нарсаларини олиб келди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уни қўлга олиб бундай дедилар: “Буларни ким сотиб олади?”.
Саҳобалардан бири: “Мен уларни бир дирҳамга оламан”, деди.
“Ким бунинг устига зиёда қилади?”, дедилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам. Бошқа саҳоба: “Мен уларни икки дирҳамга оламан”, деди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам икки дирҳамни бояги кишига бериб: “Бир дирҳамга таом сотиб олиб, аҳли аёлингга олиб бор ва қолган бир дирҳамга болта сотиб ол-да, менга олиб кел”, дедилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг амрларини бажариб, ҳузурларига болта сотиб олиб келди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам муборак қўллари билан унга соп ясадилар ва болтани унинг қўлига бердиларда: “Энди бориб, ўтин йиғиб, уни сот”, дедилар.
Ансорий ўтин йиғиб, уни сотиб, ўн беш дирҳамга эга бўлди ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келди.
Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Бу маблағнинг бир қисмига таом харид қил, бир қисмига кийим-кечак сотиб ол!”.
Сўнгра айтдилар: “Бундай қилишинг сенга ярашади. Тиланчилик қилишинг қиёмат куни юзингга доғ бўлиб тушади”.
Инсон ҳунаридан ҳурмат кўради, Дунёда не экса, шуни ўради.
Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ўзига тиланчилик эшигини очса, Аллоҳ унга фақирлик эшигини очиб қўяди. Ким ўзини ундан тийса, Аллоҳ ҳам уни сақлайди. Ким беҳожат бўлишни сўраса, Аллоҳ уни беҳожат қилади. Сизларнинг бирингиз арқон олиб, водийдан ўтин териб бозорга келтириб, бир мудд хурмога сотса, ўша иши одамлар берадиган ёки бермайдиган садақани сўрашидан яхшидир” (Имом Байҳақий ривояти).
“Ҳалол касб-ҳунар – қут-барака келтирар” китобидан
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа