30 Апрел, 2025, 2 Зулқаъда, 1446
30 Апрел, 2025, 2 Зулқаъда, 1446
Бугунги кунда мамлакатимиз раҳбарининг кечиримлилик сиёсати натижаси ўлароқ турли диний экстремистик оқимларга адашиб кириб қолган ва ҳозирда ўз айбини тушуниб етган ҳолда Президентимиз авфи билан оиласи бағрига қайтарилган фуқароларни ижтимоий мослашуви масаласи муҳим омилга айланди. Уларни жамиятда ўз ўрнини топишига кўмаклашишда барча мутасаддилар ўз кўмагини кўрсатмоқда. Бироқ бир неча йилдан буён Ҳаж зиёратини адо этиш учун навбатда турган фуқароларнинг кўмакка мухтож кишилар тақдирига қараб турмай ёрдам беришлари таҳсинга сазовор. Шундай кўмак 7 йил озодликдан маҳрум этилган Шерзодбекка кўрсатилди.
Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университетидаги ўқишидан ажралган, бир касбнинг бошини ҳам тута олмаган талаба, адашиб диний оқимларга қўшилиб қолган. Ўзбекистоннинг нуфузли университетида таҳсил олган ва кейинчалик озодликдан маҳрум этилган Шерзодбек Тошкент шаҳар ҳокимлигининг жамоат ва диний ташкилотлар билан алоқалар бўлими тавсияси ва ёрдами билан ўқиши тикланди.
ЎзА нашрининг маълум қилишича, унинг 22 миллион сўм миқдоридаги шартнома пулини Ҳаж сафарига бир неча йиллардан буён навбат кутаётган кекса ёшли фуқароларимиздан бири тўлаб берди. Натижада Шерзод ўз севган йўналишида ўқишини тиклашга эришди. Унда эртанги кунига умид пайдо бўлди. У ҳозирда таҳсилни давом эттириб, келажак учун режалар тузмоқда.
Бундан ташқари, Даврон ака ҳам салкам 19 йил панжара ортида ўтириб, озодликка чиқди. Қамалган вақтида эндигина атак-чечак қилиб юра бошлаган фарзандлари бугун оила қурай демоқда. Ўғилни уйлаш, қизни узатиш керак. Аммо, Даврон аканинг ҳам на ҳунари ва пули бор. Устига устак озодликдан маҳрум бўлган даврида соғлиғи бўйича ҳам муаммолар орттирган эди. Аммо юртимизда яхши одамлар кўп экан Ҳаж зиёрати орзусида бўлган ёши улуғ фуқароларимиздан бири ёрдам унга қўлини чўзди. Даврон касалхонада ётиб даволанди, ҳайдовчилик курсларида ўқиди. Эндиликда кўзида жарроҳлик операцияларини ўтказилиши кутилмоқда.
Жазо муддатларини ўтаб қайтган биргина фуқарони ҳам ҳунарли, ишли бўлиши, соғлиғини тикланиши жамиятимиз учун катта фойда. Айниқса, адашиб бизга бегона бўлган ғоялар таьсирига тушиб қолган фуқароларни яна жамиятга қайтишга ёрдам бериш уларни четлатиб қўймаслик жуда муҳим. Президентимиз айнан шундай манфур ғоялар таъсирида жамиятимиздан узоқлашган кимсаларни орамизга қайтариб, уларга тўғри йўлни кўрсатиб, ҳаётда ўз ўрнини топишга ёрдам кўрсатган фуқароларимиз биринчилардан бўлиб, Ҳаж зиёратига боришга лойиқ эканлигини таъкидлаган эдилар.
Бугун бу усул самара бермоқда. Ҳаж зиёрати орзусида навбат кутаётган фуқароларимиз кўпгина ноиложликда қолган ҳамюртларимизга ёрдам қилмоқда. Жамиятда на иши, на ҳунари ва на пули бўлган норози фуқароларнинг кўпайиши яна жиддийроқ муаммоларни келтириб чиқариши аниқ. Тошкент шаҳар ҳокимлигининг жамоат ва диний ташкилотлар билан алоқалар мажмуаси томонидан олиб борилаётган ишлар эса росмана ижобий натижа бермоқда. Ёрдам қилганлар ҳам, ундан фойда кўрганлар ҳам миннатдор.
Имкон бўлса узоқ муддат қамоқ жазосини ўтаб қайтган фуқароларнинг ҳар бирига шундай ёрдам кўрсатилиши ва уларнинг ўз ҳаёт йўлини тиклашга кўмак бўлиш керак.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Аллоҳ таоло айтади: «Улар эҳсон қилганларида исроф ҳам, хасислик ҳам қилмаслар (тутган йўллари) бунинг ўртасида – мўътадилдир»[1].
Ўзингиздан бойроқ бўлганлар билан тенглашишга уринманг. Акс ҳолда бўйнингизгача қарзга ботиб, маломатга қоласиз.
Ўзингизга, оила аъзоларингизга, шунингдек, қўли юпин кишиларга нисбатан зиқналик қилманг.
Зиқна одам учун таъмагир бўлмасдан яшаётганининг ўзи катта гап. Аллоҳ таоло айтади: «(Бахиллик қилиб) қўлингизни бўйнингизга боғлаб ҳам олманг. (Исрофгарчилик қилиш билан) уни бутунлай ёйиб ҳам юборманг. Акс ҳолда маломат ва маҳрумликда ўтириб қолурсиз»[2].
Мен жуда катта маош оладиган, бироқ ой тугамасиданоқ ойлигидан бир чақа ҳам қолмайдиган кишиларни биламан. “Улар шунча пулни, мол-дунёни қаерга сарфлашяпти экан”, деб ҳайрон қоламан. Аллоҳ таоло айтади: «...ва мутлақо йўл қўйманг! Чунки исрофгарлар шайтонларнинг дўстларидир. Шайтон эса, Парвардигорига нисбатан ўта ношукр эди»[3].
Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу: “Анча кунга етадиган рўзғорликни бир кунда ишлатиб юборадиган оилага аччиғим келади”, деганлар.
Муовия розияллоҳу анҳу: “Зое бўлган, бировнинг ҳаққи ўтиб кетган нарсани “исроф” деб ҳисоблайман”, деганлар.
Сарф-харажатда исрофгарчиликка йўл қўядиганлар, зиқналик қилувчилар дунёда ҳар куни қанчадан-қанча мусулмон очликдан ўлаётганини наҳот билишмаса?!
Кимдир эътироз билдириб: “Улар биздан узоқда-да” деса, “Ахир улар бизнинг Исломдаги биродарларимиз, дин қардошларимиз-ку!” – деймиз. Биз эрта қиёмат кунида улар борасида ҳам сўроқ қилинмаймизми? Қолаверса, орамизда рўзғорига ора-сирада гўшт кирадиганлар бор. Гоҳида шу озгина гўштни олишга ҳам имкон топа олмай, ойлаб гўшт емайдилар.
Бир жамоа одамлар Қайс ибн Убода розияллоҳу анҳунинг олдиларига озроқ егулик сўраб келишди. У зот боғларида тўкилган меваларни териб, яхшисини чиригидан ажратиб саралаётган эдилар. Улар Қайс розияллоҳу анҳуга нима учун келишганини айтишди. Саҳобий уларга сўраганларини бердилар. Келган жамоа бир-бирларига ажабланиб қараб: “Ночор ҳаёт кечираётган бўлсангиз, яна қизғанмай инфоқ қилишингиз қизиқ бўлди-ку”, дейишди. У зот: “Сизларга эҳсон қилиш учунгина шундай яшайман”, дедилар (яъни, саҳобий розияллоҳу анҳу мен иқтисод қиламан ва исроф қилмаганим ҳолда, сиз каби муҳтожларга ёрдам беришга ҳам ортинаман демоқчи бўлдилар).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Чиқимда иқтисод қилиш тирикчиликнинг ярмидир. Одамларга муҳаббатли бўлиш ақлнинг ярмидир. Чиройли савол бериш эса ярим илмдир”, [4] дедилар.
Улуғлардан бири айтади: “Ким фарзандига иқтисод қилиб яшашни ўргатса, унга кўп мерос қолдиришдан ҳам кўпроқ яхшилик қилибди”.
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Фурқон сураси, 67-оят.
[2] Исро сураси, 29-оят.
[3] Исро сураси, 26–27-оятлар.
[4] Имом Табароний ривояти.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа