Охирги йиллардаги эришилган ютуқлар, забт этилган марралар ва янгидан жорий этилган ислоҳотларни санаб адоғига етиш мушкул бўлиб қолди. Шундай ислоҳотлардан бири “Вақф” хайрия жамоат фондининг ташкил этилиши бўлди. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 16 апрелдаги “Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора тадбирлари тўғрисидаги” ПФ-5416-сон Фармони бўйича “Вақф” хайрия жамоат фондига асос солинди.
Фонд улкан мақсадларни олдига қўйиб иш бошлади. Жумладан масжидлар, диний таълим муассасаларининг биноларини қуриш, таъмирлаш, профессор-ўқитувчилар, тадқиқотчилар ва ўқувчи-талабаларни қўллаб-қувватлаш, масжид ходимларига маош бериш, ижтимоий ҳимояга муҳтож, имконияти чекланган шахсларга кўмаклашиш каби бир қатор ишларни мақсад қилиб олди.
“Вақф” хайрия жамоат фондига асос солингандан буён диний таълим муассасаларига 211 миллион сўм, ижтимоий ҳимояга муҳтожларга 22 миллион сўм, ёрдамга муҳтож ва ногиронларга 480 миллион сўмдан ортиқ маблағ хайрия қилинди. Қурбон ҳайитида бутун юртимиз бўйлаб ўн тоннадан зиёд қурбонлик гўштлари тарқатилди. Шунингдек, тўртта хонадон таъмирланди. Ўттиз уч нафар собиқ маҳбусларга ёрдам кўрсатилди.
Фонд томонидан тизимли равишда турли акциялар ўтказилмоқда. Жумладан, “Масжид ва мадрасалар учун китоб” акциясида уч юз олтита масжидга 367 миллион сўмлик, ўн уч мингдан ортиқ китоблар етказилди. Шунингдек, “Илм йўлида кўмак берамиз” акцияси ташкил этилди. Унда диний таълим муассасаларининг ўқувчи ва ўқитувчиларини рағбатлантириш, талабаларни тўлов контракт пулларини тўлаб бериш каби хайриялар амалга оширилмоқда. Мазкур акциянинг биринчи босқичида ўттиз тўққиз нафар иқтидорли талабаларнинг контракт пуллари тўлаб берилди. Қуръони каримни тўлиқ ёд олган ўн беш нафар талабага энг кам иш ҳақининг ўн баробари миқдорича пул мукофоти тақдим этилди. Тақдирланганларнинг икки нафари “Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти талабалари бўлгани қалбимизга чексиз сурур бахш этди. Бундай хайрлик ишлар ҳамон давом этмоқда. Аллоҳ таоло буни то қиёматгача давом этишини насиб қилсин.
Мулкни вақф қилиш, аввало, бандани Раббига яқин қилади. Шунингдек, у Яратганнинг буйруғига итоат ҳисобланади. Вақф садақа жориядир. Яъни, ким Аллоҳ йўлида масжид, мадраса, мактаб, шифохона, кўприк қурса, модомики одамлар манфаат оларкан ўша бинолар бузилиб кетгунча садақанинг савоби берилади. Вақф одамлар орасида ўзаро дўстлик, улфатлик, меҳр-муҳаббат ва яқинликни мустаҳкамлайди. Бойлар ва фақирлар дўстлашади. Инсонлар орасида ҳасад йўқолади. Вақф сабабли барча бир-бирининг ҳолидан хабар олади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: “Одам боласи вафот этса, унинг амал дафтари ёпилади. Уч нарса бундан мустаснодир. Улар садақаи жория, фойда олинадиган илм ва дуо қилиб турадиган солиҳ фарзанд”(Имом Муслим ривояти). Баъзи фуқаҳолар ҳадиси шарифдаги “садақаи жория”ни вақф дея таъвил қилишган. Ҳадиси шарифда вақф қилинган кўчмас мулк, мусҳафи шариф, шу йўлда сарф қилинган маблағларнинг савоби инсон вафотидан кейин ҳам бориб туришига ишора қилинмоқда. Бошқа ҳадиси шарифда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай марҳамат қилганлар: “Инсон вафотидан кейин амали ва яхшиликлари унга бориб туради. Жумладан, таълим берган ва нашр этган илми, қолдирган солиҳ фарзанди, мерос қолдирган мусҳафи, қурган масжиди, ибн сабил (ўз ватанидан узоқдаги уйсиз одам)га бино қилган уйи, қазиган ариғи ва соғлом ва ҳаётлик чоғида молидан чиқарган садақасининг ажри унинг вафотидан кейин ҳам бориб туради” (Имом Ибн Можжа ривояти).
Мазкур ҳадиси шарифлардан маълум бўладики, Юртбошимизнинг ташаббуслари билан ташкил этилган “Вақф” хайрия жамоат фонди шариат талабидадир. Чунки унда уйсизларга уй қуриб берилади, муҳтожларга ёрдам берилади, илм йўлида кўмаклашилади, мусҳафи шарифлар ҳадя қилинади, масжид ва мадрасалар обод этилади. Шунинг учун ҳар бир мўмин охиратда захира бўлишини умид қилиб, имконият даражасида хайр-эҳсон қилиши лозим бўлади. Закот ва ушр каби молиявий ибодатларни бажаришда ҳақдорларни топишга қийналганлар “Вақф” хайрия жамоат фондига мурожаат қилишлари тавсия этилади.
Аллоҳ таоло юртимизда бунданда катта ислоҳотлар бўлишини насиб этсин!
Зиёуддин МИРСОДИҚОВ,
“Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти мудири
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Намл сурасида: «То улар чумолилар водийсига етганларида, бир чумоли: “Эй чумолилар! Уяларингизга кирингиз...” деди», дейилади.
Сулаймон алайҳиссалом қўшини билан келаётганида, бир чумоли жамоасига кутилмаган хатар яқинлашаётганини ҳис қилди ва қолганларни огоҳликка чақириб, биз тарафга хатар яқинлашиб келяпти, жонингизни қутқаринг: «...Яна Сулаймон ва унинг лашкарлари ўзлари сезмаган ҳолларида сизларни босиб-янчиб кетмасинлар, деган эди» (Намл сураси, 18-оят).
Чумолининг қилган иши қанчалар ажабтовур-а?! У хатарни пайқаши биланоқ ўзини қутқариш учун эмас, жамоасини қутқариш учун шошилди.
Қавмининг қайғусини ўз зиммасига олди, хатар келмасидан уни ҳис қила билди ва чумолилар тўдасини “хавф бостириб келяпти, шошилинглар, жонингизни хатардан қутқариб қолинг”, дея огоҳлантирди.
Бир назар солайлик-да, ояти каримада келган “чумоли” сўзи араб тили қоидаларига кўра тадқиқ қилинса, у накра (ноаниқ) шаклда турибди. Аҳамиятли жиҳати шундаки, “чумоли” сўзи Қуръони каримда ноаниқ шаклда келтирилди, демакки ўша чумоли тўданинг оддий бир аъзоси, лекин шундай бўлишига қарамай ўзини паст санамади. Биз эса, фалончи нима қилди, писмадончи-чи, деб суриштириш билан оворамиз.
Келинг, энди масаланинг бошқа томонига эътиборимизни қаратайлик. Чумоли: “Эй чумолилар, ҳозир Сулаймон сизларни қириб юборади. Сизлар бир кучсиз жамоасиз, улар сизга эътибор ҳам бермайди”, дедими?! У тўдасидагилар билан вазиятни таҳлил қилдими?! Чумолига боқинг. Аксинча, Сулаймон ва унинг қўшинини айбсиз дея, улар сезмаяптилар, деб уларни оқлади.
Чумолилар ҳам огоҳлантирувчига қараб: “Йўқ, сен бизнинг устимиздан бошлиқ бўлмоқчисан. Сенга фақат мартаба, мансаб керак”, дейишдими?! Асло йўқ! Аксинча, унинг гапини олиб, инларига кириб кетишди ва жажжи чумолининг даъватига эргашганлари ҳолда нажотга етиб, жонлари омон қолди.
Ўзи учун уя қуриш жараёнида сабр қилиш ҳам чумолиларнинг хусусиятларидандир. Улар қураётган уялари бир неча маротаба қулаб тушишига қарамасдан, уни қайта-қайта тиклайверадилар ва охир-оқибат бир бутун уя ҳолига келтирадилар.
Ҳикоят. Ривоят қилинишича, Амир Темур жангларнинг бирида мағлубиятга учрайди ва ўша ерга яқин бир ғорга кириб, мағлубияти ҳақида ўйлайди. У чуқур тафаккур қиларкан, кўзи бир чумолига тушади. Чумоли ғор деворига кўтарилмоқчи бўлиб, тушиб кетади. Иккинчи уринишда ҳам девордан сирпаниб тушади. Учинчи сафар ҳам... Амир Темур бу митти жониворни диққат билан кузата бошлайди, ундан кўзини узмайди. Ахийри, ўн еттинчи уринишда чумоли деворга чиқишга муваффақ бўлади. Шунда Амир Темур: “Ё қудратингдан! Шу кичик махлуқ сал кам йигирма марта уринди. Мен нима учун мағлубиятимдан заифлашяпман?!” – дея ўзини койийди.
Буюк қўмондон ғордан чиқиб тор-мор бўлган қўшинини яна жангга тайёрлайди ва битта бўлса-да, тирик одами қолгунича таслим бўлмасликка астойдил қарор қилади. Унинг кўз ўнгида эса митти чумолининг шижоати акс этади.
Мутахассисларнинг таъкидлашларича, чумоли ҳашаротлар орасида энг қатъиятли, ўзаро ҳамкор ва ҳамжихат экан.
Чумолининг яна бир сифати уларнинг ўзаро ҳамкорлик ва ҳамжиҳатлигидир. Уларнинг бари бир бўлиб, битта чизиқ тортган ҳолда доимий ҳаракатда бўлар эканлар.
Шу митти чумолининг ҳаракатлари бизларга қайсидир маънода ўрнак бўлиши мумкинми?!
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.