Sayt test holatida ishlamoqda!
03 May, 2025   |   5 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:48
Quyosh
05:18
Peshin
12:25
Asr
17:17
Shom
19:25
Xufton
20:50
Bismillah
03 May, 2025, 5 Zulqa`da, 1446

Oxiratga zaxira

23.11.2018   3522   4 min.
Oxiratga zaxira

Oxirgi yillardagi erishilgan yutuqlar, zabt etilgan marralar va yangidan joriy etilgan islohotlarni sanab adog‘iga yetish mushkul bo‘lib qoldi. Shunday islohotlardan biri “Vaqf” xayriya jamoat fondining tashkil etilishi bo‘ldi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 16 apreldagi “Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish chora tadbirlari to‘g‘risidagi” PF-5416-son Farmoni bo‘yicha “Vaqf” xayriya jamoat fondiga asos solindi.

Fond ulkan maqsadlarni oldiga qo‘yib ish boshladi. Jumladan masjidlar, diniy ta’lim muassasalarining binolarini qurish, ta’mirlash, professor-o‘qituvchilar, tadqiqotchilar va o‘quvchi-talabalarni qo‘llab-quvvatlash, masjid xodimlariga maosh berish, ijtimoiy himoyaga muhtoj, imkoniyati cheklangan shaxslarga ko‘maklashish kabi bir qator ishlarni maqsad qilib oldi.

“Vaqf” xayriya jamoat fondiga asos solingandan buyon diniy ta’lim muassasalariga 211 million so‘m, ijtimoiy himoyaga muhtojlarga 22 million so‘m, yordamga muhtoj va nogironlarga 480 million so‘mdan ortiq mablag‘ xayriya qilindi. Qurbon hayitida butun yurtimiz bo‘ylab o‘n tonnadan ziyod qurbonlik go‘shtlari tarqatildi. Shuningdek, to‘rtta xonadon ta’mirlandi. O‘ttiz uch nafar sobiq mahbuslarga yordam ko‘rsatildi.

Fond tomonidan tizimli ravishda turli aksiyalar o‘tkazilmoqda. Jumladan, “Masjid va madrasalar uchun kitob” aksiyasida uch yuz oltita masjidga 367 million so‘mlik, o‘n uch mingdan ortiq kitoblar yetkazildi. Shuningdek, “Ilm yo‘lida ko‘mak beramiz” aksiyasi tashkil etildi. Unda diniy ta’lim muassasalarining o‘quvchi va o‘qituvchilarini rag‘batlantirish, talabalarni to‘lov kontrakt pullarini to‘lab berish kabi xayriyalar amalga oshirilmoqda. Mazkur aksiyaning birinchi bosqichida o‘ttiz to‘qqiz nafar iqtidorli talabalarning kontrakt pullari to‘lab berildi. Qur’oni karimni to‘liq yod olgan o‘n besh nafar talabaga eng kam ish haqining o‘n barobari miqdoricha pul mukofoti taqdim etildi. Taqdirlanganlarning ikki nafari “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti talabalari bo‘lgani qalbimizga cheksiz surur baxsh etdi. Bunday xayrlik ishlar hamon davom etmoqda. Alloh taolo buni to qiyomatgacha davom etishini nasib qilsin.        

Mulkni vaqf qilish, avvalo, bandani Rabbiga yaqin qiladi. Shuningdek, u Yaratganning buyrug‘iga itoat hisoblanadi. Vaqf sadaqa joriyadir. Ya’ni, kim Alloh yo‘lida masjid, madrasa, maktab, shifoxona, ko‘prik qursa, modomiki odamlar manfaat olarkan o‘sha binolar buzilib ketguncha sadaqaning savobi beriladi. Vaqf odamlar orasida o‘zaro do‘stlik, ulfatlik, mehr-muhabbat va yaqinlikni mustahkamlaydi. Boylar va faqirlar do‘stlashadi. Insonlar orasida hasad yo‘qoladi. Vaqf sababli barcha bir-birining holidan xabar oladi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytadilar: “Odam bolasi vafot etsa, uning amal daftari yopiladi. Uch narsa bundan mustasnodir. Ular sadaqai joriya, foyda olinadigan ilm va duo qilib turadigan solih farzand”(Imom Muslim rivoyati). Ba’zi fuqaholar hadisi sharifdagi “sadaqai joriya”ni vaqf deya ta’vil qilishgan. Hadisi sharifda vaqf qilingan ko‘chmas mulk, mus'hafi sharif, shu yo‘lda sarf qilingan mablag‘larning savobi inson vafotidan keyin ham borib turishiga ishora qilinmoqda. Boshqa hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi va sallam bunday marhamat qilganlar: “Inson vafotidan keyin amali va yaxshiliklari unga borib turadi. Jumladan, ta’lim bergan va nashr etgan ilmi, qoldirgan solih farzandi, meros qoldirgan mus'hafi, qurgan masjidi, ibn sabil (o‘z vatanidan uzoqdagi uysiz odam)ga bino qilgan uyi, qazigan arig‘i va sog‘lom va hayotlik chog‘ida molidan chiqargan sadaqasining ajri uning vafotidan keyin ham borib turadi” (Imom Ibn Mojja rivoyati).

Mazkur hadisi shariflardan ma’lum bo‘ladiki, Yurtboshimizning tashabbuslari bilan tashkil etilgan “Vaqf” xayriya jamoat fondi shariat talabidadir. Chunki unda uysizlarga uy qurib beriladi, muhtojlarga yordam beriladi, ilm yo‘lida ko‘maklashiladi, mus'hafi shariflar hadya qilinadi, masjid va madrasalar obod etiladi. Shuning uchun har bir mo‘min oxiratda zaxira bo‘lishini umid qilib, imkoniyat darajasida xayr-ehson qilishi lozim bo‘ladi. Zakot va ushr kabi moliyaviy ibodatlarni bajarishda haqdorlarni topishga qiynalganlar “Vaqf” xayriya jamoat fondiga murojaat qilishlari tavsiya etiladi.

Alloh taolo yurtimizda bundanda katta islohotlar bo‘lishini nasib etsin!

Ziyouddin MIRSODIQOV,

“Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti mudiri

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Qabristondan joy sotib olish mumkinmi?

02.05.2025   1694   1 min.
Qabristondan joy sotib olish mumkinmi?

Savol: Hozirgi kunda ayrim odamlar qabristonlardan o‘zlari, oilasi uchun yer sotib olib, sag‘ana qildirib qo‘yishmoqda. Bu ishlari to‘g‘rimi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Qabristonlar omma foydalanishi uchun hukumat tarafidan berilgan umumiy joy hisoblanadi, hech kimning shaxsiy mulki emas.

Shunga ko‘ra unga kimdir egalik qilishi, u joydan yer sotishi yoki sotib olishi mumkin emas. Bizdan avvalgi avlodlar, ota-bobolarimiz qabristondan biror narsani olishga, hatto qurigan giyoh olishdan ham cho‘chiganlar.

Hozirda ham ayrim odamlar qabristondagi meva va o‘t-o‘lanlardan foydalanish haqida ko‘p savol berishlari bejizga emas, ana shu hadikdan paydo bo‘lgan. Ammo ming afsuski, ayrim odamlar tomonidan kimlar bilandir til biriktirib, yer sotib olish holati oz bo‘lsa-da, paydo bo‘lmoqda. Bundan ehtiyot bo‘lish lozim. Chunki bu nohaqdan yer olish hisoblanadi. Bu haqda Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam qattiq ogohlantirib, bunday deganlar: “Kim bir qarich yerni nohaqdan olsa, qiyomat kuni uni yetti qavat yer yutadi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).

Sa’id ibn Zayd roziyallohu anhudan qilingan rivoyatda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim bir qarich yerni zulm ila olsa, qiyomat kuni uning bo‘yniga yetti qavat yer osib qo‘yiladi”, deganlar (Muttafaqun alayh).

Bu ishning qanchalik og‘ir ekanini tushunmagan odamlar turli vositalar bilan bir qarich bo‘lsa ham birovning yerini o‘ziga qo‘shib olishga harakat qiladilar. Islomda bu ish zulm hisoblanadi va katta gunoh sifatida qoralanadi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar