Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
13 Июл, 2025   |   18 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:20
Қуёш
05:01
Пешин
12:34
Аср
17:40
Шом
20:00
Хуфтон
21:33
Bismillah
13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447

Довуд ва Сулаймон (алайҳимуссалом)

02.09.2018   16448   6 min.
Довуд ва Сулаймон (алайҳимуссалом)

Аллоҳ Довуд ва Сулаймонга (алайҳимуссалом) ерда ҳокимлик, мол-мулкда кенглик ва илмда барака берди. Яна уларга одамларга қоронғи бўлган кўп нарсаларни билдирди. Шунингдек, уларга қурол-аслаҳалар берди, жинлар, ҳайвон ва ҳашаротларни бутунлай бўйсундирди. “Қасамки, Биз Довуд ва Сулаймонга (етук) билим ато этдик ва улар: “Бизларни кўп мўмин бандалардан афзал қилиб қўйган зот – Аллоҳга ҳамду сано бўлсин”, дедилар. Сулаймон (пайғамбарлик ва илмда) Довудга ворис бўлди ва айтди: “Эй одамлар, бизга қушларнинг (ва барча жонворларнинг) тили билдирилди ҳамда (пайғамбар ва подшоҳларга бериладиган) барча нарсалардан берилди. Албатта, бу очиқ фазлу марҳаматнинг ўзидир” (Намл, 15–16).

 

Аллоҳ Довудга (алайҳиссалом) тоғ ва қушларни у билан бирга тасбеҳ айтадиган қилиб бўйсундирди. Яна унга совут ясашни ўргатди ва темирни хамирдек юмшоқ қилиб берди: “Аниқки, Биз Довудга (улуғ) бир фазл-мартаба ато этдик: “Эй тоғлар ва қушлар, (Довуд) билан бирга тасбеҳ айтинглар!”. Ва унинг учун темирни (хамирдек) юмшоқ қилиб қўйдик. (Ва унга дедик): “Совутлар ясагин ва (уларни) тўқишда аниқ-пухта иш қилгин! (Эй Довуд хонадони), яхши амал қилинглар! Зеро, мен қилаётган амалларингизни кўриб тургувчиман” (Сабаъ, 10–11). Довуд (алайҳиссалом) бу каби неъматларга шукр қилар, Аллоҳга тавба-тазарру билан зикр, дуо ва тасбеҳ айтар, одамлар орасида ҳақ билан ҳукм чиқарар эди.

 

 “Сулаймонга эса бўронли шамолни (бўйсундириб) унинг амри билан биз муборак қилган заминга (Шомга) эсадиган (қилиб қўйдик). Биз барча нарсани билгувчимиз. Яна шайтон-жинлардан (Сулаймон учун) ғаввослик қиладиган ва бундан бошқа ишларни ҳам адо этадиган кимсаларни (яратдик). Ва биз уларни (Сулаймоннинг амридан чиқиб кетмасликлари учун) қўриқлаб тургувчи бўлдик” (Анбиё, 81).

 

* * *

 

Бир қавмнинг токлари мева туккан эди. Қавмнинг қўйи кириб уни янчиб ташлади. Довуд (алайҳиссалом) қўйни ток эгасига беришга ҳукм қилди. Сулаймон (алайҳиссалом): “Ток новдасини қўй эгасига берамиз. Ток унинг уйида ўз ҳолатини тиклаб олсин. Қўйдан эса ток эгаси фойдаланиб турсин. Ток новдаси олдинги ҳолига қайтиши билан ўз эгасига, қўй ҳам ўз эгасига қайтарилиб берилади”, деди.

 

* * *

 

Ҳудҳуд Сулаймоннинг (алайҳиссалом) хабарчиси, сувли ерлар ва аскарлар манзили ҳақида хабар берувчи “кўзи” эди. Кунларнинг бирида Сулаймон (алайҳиссалом) қушларни кўздан кечираётиб Ҳудҳудни топа олмади ва ғазабланиб, уни койиди. Ҳудҳуд бир қанча вақтдан сўнг қайтиб келди ва Сулаймонга (алайҳиссалом): “Сен ва лашкаринг огоҳ бўлмаган нарсадан огоҳ бўлдим ва ҳузурингга Сабаъ ва уларнинг маликалари ҳақидаги хабарни келтирдим. Уларнинг катта салтанати бор экан. Ўзлари ақлли, мол-мулкли ва шу билан бирга жаҳолатда экан. Улар қуёшга сажда қилади ва бу ишларининг моҳиятини тушунмайди”, деди.

 

Аллоҳнинг пайғамбарини мамлакатининг ёнгинасида у билмаган ва даъвати етиб бормаган, ҳанузгача қуёшга сиғинадиган салтанат бор экани ғазаблантирди. Унда дин ва пайғамбарлик ҳамияти жунбушга келди. Шаҳарга қудратли аскарлари билан бостириб боришдан олдин мамлакатнинг мушрика маликасини Исломга даъват қилиб, итоат ва бўйсунишга чорлаб, мактуб ёзди. Мактубда хушмуомалалик билан жиддийлик, пайғамбар тавозеси билан подшоҳнинг қатъияти жамланган эди.

 

Малика оқила эди, ҳукм чиқаришга ошиқмади. Лекин ҳали ҳидоят топмаган эди. Салтанат аъёнларини бу мактуб билан таништирди. Давлат арконлари эътибор қозониш ва тилёғламалик қилиш мақсадида катта қўшин тортишни маслаҳат қилишди. Аммо малика уларнинг сўзларини қабул қилмади: “Мен Сулаймонга ҳадялар жўнатаман ва уни синаб кўраман. Агар ҳадяларни қабул қилса, у подшоҳ бўлади. Шунда у билан жанг қилинглар. Агар туҳфаларни қабул қилмаса, у пайғамбардир. Унга эргашинглар”, деди.

 

Малика Сулаймонга (алайҳиссалом) ҳадялар жўнатди. Сулаймон (алайҳиссалом) юз ўгириб, улардан воз кечди. Сўнг: “Ширкингизда ва мулкингизда қолдиришим учун мол бериб, мен билан савдолашмоқчимисиз? Аллоҳ менга берган мулк, бойлик ва лашкар сиз эга бўлган нарсалардан яхшироқ”, деди.

 

Малика ва қавми бўйсунди. Сулаймон (алайҳиссалом) Аллоҳга ҳамд айтди. У маликага Аллоҳнинг мўъжизаларидан бирини кўрсатишни истади. Жинларга маликанинг тахтиравонини отлиқ қўшин етиб келгунига қадар келтиришларини талаб қилди. Оз фурсат ичида Сулаймоннинг (алайҳиссалом) истаган нарсаси рўёбга чиқди. Бу мўъжиза эди. Сулаймон (алайҳиссалом) маликанинг фаросатини синаш учун тахтини танимайдиган қилиб, ўзгартириб қўйишга буюрди. «Бас, у келгач: “Тахтинг шундаймиди?” дейилди. У: “Худди ўшанинг ўзи”, деди » (Намл, 42).

 

Сулаймон (алайҳиссалом) малика учун ойнадан улкан қаср қуришни ва қаср остидан сув оқизиб қўйишни буюрди. Ойна ҳақида билмаган киши уни сув деб ўйларди. У ойнани оқадиган ва тўлқилланадиган нозик сув деб тушунди, оёқларини очиб, уни кесиб ўтмоқчи бўлди. Сулаймон (алайҳиссалом): “Бу чиннидан силлиқланган сув”, деб уни огоҳлантирди. Шунда маликанинг қалб кўзидаги парда очилди: зоҳирга қараб баҳолаб, қуёшга ибодат қилиб, адашганини билди. Ва: “Парвардигорим, дарҳақиқат мен (қуёшга сиғиниш билан) жонимга жабр қилибман, (энди) Сулаймон билан бирга барча оламлар хожаси – Аллоҳга бўйсундим”, дейишга ошиқди” (Намл, 44)

 

Аллоҳ Сулаймонга (алайҳиссалом) ҳикмат берди. Шунингдек, Аллоҳ унга пайғамбарлик берди. Яҳудлар туҳматидан у зотни поклади: “Сулаймон кофир эмас эди. Балки одамларга сеҳр ўргатадиган шайтонлар кофир эдилар” (Бақара, 102). Ва яна: “Биз Довудга Сулаймонни ҳадя этдик. (Сулаймон) нақадар яхши бандадир. Дарҳақиқат, у (Аллоҳ рози бўладиган йўлга) бутунлай қайтгувчидир” (Сод, 30);

 

“Шак-шубҳасиз (Сулаймон) учун Бизнинг ҳузуримизда яқинлик ва гўзал оқибат (яъни, жаннат) бордир” (Сод, 40) деб марҳамат қилди.

Сийрат ва ислом тарихи
Бошқа мақолалар

Ҳар қандай қоранинг ичида оқ бор

04.07.2025   6338   4 min.
Ҳар қандай қоранинг ичида оқ бор

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Қавминг янги мусулмон бўлмаганида...

Оиша онамиз розияллоҳу анҳо Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан Ҳижри Исмоил ҳақида сўрадилар:

- Эй Аллоҳнинг Расули! У ҳам Каъбаданми?

- Ҳа, у ҳам Каъбадан!

- Нима учун уни Каъбанинг ичига киритишмаган?

- Чунки ўшанда қавмингнинг нафақаси етмай қолган!

- Нега Каъбанинг эшиги баланд қурилган?

- Қавминг ўзи истаганига Каъбага киришга рухсат бериб, истамаганига рухсат бермаслик учун! Сўнгра Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам яна дедилар:

Агар қавминг янги мусулмон бўлмаганида ва уларнинг қалби инкор қилишидан қўрқмаганимда, Каъбани бузишга амр қилар ва ундан чиқарилган нарсаларни яна унинг ичига киритиб, бошқатдан қурар эдим. Уни ерга баробар этиб, икки эшик қилардим. Бири шарқий томонида, иккинчиси ғарбий томонида. Уни Иброҳим алайҳиссаломнинг пойдеворига етказардим!

Абдуллоҳ ибн Зубайр розияллоҳу анҳумо Ҳижозда ҳукмронликни қўлга киритгач, холаси Оиша онамиз унга юқоридаги ҳадисни айтиб бердилар. У Каъбани бузиб Иброҳим алайҳиссаломнинг давридагидек қилиб қурди. Сўнгра Ҳажжож Абдуллоҳ ибн Зубайрни қатл этгач, Каъбани бузиб, яна Қурайш мушриклари давридагидек қилиб қурди.

Аббосийлардан Абу Жаъфар Мансур халифа бўлгач, Каъбани бузиб, яна Иброҳим алайҳиссалом давридагидек қилиб қурмоқчи бўлди. Бу тўғрисида имом Молик роҳимаҳуллоҳ билан маслаҳат қилди. Имом Молик роҳимаҳуллоҳ унга дедилар:

- Менимча, уни ҳозирги ҳолида қолдирганинг яхши. Йўқса, Каъба подшоҳлар ўртасида ўйинга айланади!

Бизга керакли нуқта Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Қавминг янги мусулмон бўлмаганида эди...» деган гапларидир!

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Оиша онамизга бугунги Каъбани Иброҳим алайҳиссалом давридаги Каъба эмаслигини, уни бузишни, Иброҳим алайҳиссалом қандай қурган бўлсалар, шундай қилиб қайта қуришни истаётганларини айтяптилар. Аммо Фатҳдан сўнг исломга янги кирган қурайшликларнинг иймонидан хавфсираяптилар. Бу у зотнинг чиройли сиёсатларини, фойда билан зарарнинг риоясини қилганларини англатади!

Исломда зарарни даф қилиш фойда келтиришдан олдинда туради. Масалан, бир тўғри иш бор. Аммо уни қилсангиз, ортидан зарар келади. Яхшиси, уни қилмаслигингиз керак. Ана шу нарса муҳим бир ҳаёт дарсидир!

Гоҳида бир қизни бошқа бир муносиб бўлмаган кишига турмушга бериб зулм қилиб қўямиз. У қизимиз турмуш ўртоғи билан яшай олмайди. Ундан ажралишга ҳаракат қилади. Бу унга фойдали бўлиб кўринади. Аммо бу ажралишдан ўртадаги фарзандлар увол бўлиши мумкин. Она фарзандларини ўзи билан олиб кета олмайди ёки уларни ташлаб ҳам кета олмайди. Ана шунақа пайтда савоб умидида уни сабрга чақирилади, ажралишга ундалмайди. Чунки ажралишда бир кишига манфаат, аммо бир неча кишига зарар бор!

Ҳаётдаги барча ишларни шунга қиёс қилинг. Ҳаётда ҳамма нарса бир хил эмас. Бир нарса зиёда бўлади, яна бир нарса иккита нарсага тенг бўлади. Бу ҳаёт чигал. Бунда ҳар қандай оқнинг ичида қора бор. Ҳар қандай қоранинг ичида эса оқ бор. Оқил инсон ўзидаги кўп оқни сақлаб қолиш учун озгина қорани қабул қилади.

Умар розияллоҳу анҳу ажойиб гап айтганлар: «Ёмондан яхшини ажратиб олган инсон зийрак эмас, иккита ёмондан яхшисини ажратиб олган инсон зийракдир».

Ҳаёт бизни гоҳида иккита аччиқ нарсадан бирини танлашга мажбур қилади. Закий инсон тўғри амалда бўлган, яқинлашиб юрган ва фойда билан зарар ўртасини солиштира оладиган кишидир. Ҳақ деб ҳамма нарса айтилавермайди!


«Набавий тарбия» китоби асосида тайёрланди