Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
26 Май, 2025   |   28 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:16
Қуёш
04:56
Пешин
12:25
Аср
17:30
Шом
19:48
Хуфтон
21:21
Bismillah
26 Май, 2025, 28 Зулқаъда, 1446

Энг умидбахш оятни биласизми?

16.07.2018   17630   3 min.
Энг умидбахш оятни биласизми?

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

“Сен менинг тарафимдан: “Эй ўз жонларига исроф (жабр) қилган бандаларим, Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бўлманг! Албатта, Аллоҳ барча гуноҳларни мағфират этар. Албатта, унинг ўзи ўта мағфиратли ва ўта раҳмли зотдир”, деб айт” (Зумар сураси, 53-оят).

Имом Бухорий Саъд ибн Жубайрдан (р.а.) келтирган ривоятда айтилишича, кўплаб гуноҳлар қилган бир гуруҳ мушрик Расулуллоҳнинг (с.а.в.) ҳузурларига келиб: “Албатта, сен даъват қилаётган нарса жуда ҳам гўзал. Қани, айт-чи, биз қилган нарсаларни ювадиган нарса ҳам борми?” деб сўрашганида Аллоҳ таоло ушбу ояти каримани туширган экан.

Али розияллоҳу анҳу, Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу, Ибн Умар розияллоҳу анҳу каби зотлар бу оятни “Қуръондаги энг умидбахш оят” дейишган.

Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга “Менинг бандаларимга айт” дея амр билан бошламоқда.

Аллоҳ таоло “Эй инсонлар!”, “Эй мўминлар!”, “Эй одамлар!”, “Эй Менга нисбатан исён қилганлар!” демади. Балки, “Эй ... бандаларим!” деди. Менинг бандаларим деяпти. Бу эса банда учун улкан, бемисл шарафдир. Бу Аллоҳнинг раҳматидандир.

Аллоҳ таоло “Эй Менга нисбатан исён қилганлар”, “Эй гуноҳкорлар!”, “Эй фосиқлар!”, “Эй жиноятчилар!”, “Эй осийлар!”, “Эй фалон-фалон ишларни қилганлар!” демади. Балки, “Эй ўз жонларига исроф (жабр) қилган бандаларим” деди. Бандаларининг айбларини беркитди. Уларга меҳрибонлик, лутф билан хитоб қилди. Бу ҳам Аллоҳнинг раҳматидандир.

Аллоҳ таоло гуноҳ қилган биз бандаларига “Энди ҳаммаси тамом. Тавбаларингни қабул қилмайман. Абадий азобга гирифтор қиламан. Ортга йўл йўқ. Сенларни кечирмайман” демади. Балки, “Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бўлманг!” деб бизни Ўзининг раҳматидан ноумид бўлмасликка чақиряпти, шунга амр қиляпти. Бу ҳам Унинг раҳматидандир.

Аллоҳ таоло  “Гуноҳ қилган бандалар тавба қилиб ўтирмасинлар. Уларни кечирмайман” демади, балки, “Албатта, Аллоҳ барча гуноҳларни мағфират этар” деди. Бандаларининг қалбларида умид уйғотяпти. Мағфират сўрашга ундаяпти. Бу ҳам Аллоҳнинг раҳматидандир.

Аллоҳ таоло “Мен гуноҳ содир этган мўмин бандаларни кечирмайман. Уларни абадий азобга гирифтор этаман” демади. Балки, “Албатта, унинг ўзи ўта мағфиратли ва ўта раҳмли зотдир” деди. Аллоҳ таоло гуноҳ қилиб, қилган гуноҳига астойдил тавба қилган мўмин бандасининг гуноҳларини кечиради. “Ўта мағфиратли” дегани кўп бандаларининг кўплаб гуноҳларини кечиради, деганидир. “Ўта раҳмли” дегани банда тавба қилганидан кейин, уни айнан ўша гуноҳи учун азобламай, раҳм қилади, деганидир.

Ҳа, азизлар, Роббимиз Меҳрибон, Раҳмли, Ғофир, Ғофур, Ғаффордир. Гуноҳ қилиб қўйганимизда, Унинг раҳматидан умидимизни узмай, дарҳол тавба-истиғфорга берилиб, Унинг ўзидан бизни мағфират қилишини сўрайлик! Албатта, У бандаларининг кўплаб гуноҳларини мағфират этувчи ва бандаларига раҳмли зотдир.

 

 

Нозимжон ИМИНЖОНОВ

таржимаси

Қуръони карим
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Эҳромдаги инсон хушбўй нам салфетка, совун ёки шампун ишлатиб қўйса

30.05.2024   2947   2 min.
Эҳромдаги инсон хушбўй нам салфетка, совун ёки шампун ишлатиб қўйса

Cавол: Эҳромдаги инсон хушбўй салфетка, совун ёки шампун ишлатиб қўйса, бирор жарима лозим бўладими?
 

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Хушбўй салфетка, совун ёки шампун каби воситаларни эҳромдаги киши ишлатиши макруҳ амал саналади. Лекин ушбу воситаларни ишлатиш билан қўй сўйиш вожиб бўладими ёки садақами деган масалада замонамиз уламолари ва фатво уюшмалари турлича жавоб берганлар.

Ушбу масала юзасидан мазҳабимиз манбаларига таяниб айтамизки, хушбўй салфетка, совун ва шампун кабилар тозалик воситалари саналади ва ундан аксар ҳолда хушбўйланиш учун фойдаланилмайди. Бунга ўхшаш масалани қадимги фуқаҳоларимиз қуйидагича баён қилишган: “Эҳромдаги киши хушбўйлиги бор ушнон (кирни кеткизиш воситаси, ишқор) билан қўлини ювса, уни кўрганлар: “Бу ушнон”, десалар, садақа, агар “Бу хушбўйлик”, десалар, жонлиқ сўйиш вожиб бўлади” (“Муҳитул-Бурҳоний” китоби).

Демак, ишлатилаётган хушбўй нарсани кўпчилик одамлар нима деб қабул қилишига қараб ҳукми таъйин топади. Бугунги кунимизда хушбўй салфетка, совун ёки шампунни ҳеч ким асл хушбўйлик, деб ҳисобламайди.

Қолаверса, хушбўй салфетка, совун ва шампун каби воситалар айни хушбўйлик воситаси эмас, балки унга хушбўйлик қўшилган тозалик воситаларидир. Бундай воситаларда тозаловчи моддалар миқдори кўп, хушбўйлик миқдори оз бўлса, унга хушбўйлик ҳукми берилмайди.

Шу билан бирга совун саноатидан маълумки, уни 100 даража иссиқликда пиширилади. Фуқаҳоларимиз хушбўйлик аралашган нарсалар пиширилиши (қайнатилиши) натижасида, гарчи ундан хушбўй ҳид келиб турган бўлса ҳам, хушбўйлик ҳукмидан чиқишини айтганлар. Аллома Косоний раҳимаҳуллоҳ шундай деганлар:

“Агар хушбўйлик таомга қўшиб пиширилса ва ўзгарса эҳромдаги киши уни истеъмол қилишининг зарари йўқ. Бунда унинг хушбўй ҳид бор ёки йўқлигининг фарқи йўқ. Чунки бу ҳолатда хушбўйлик пишириш (қайнатиш) натижасида таомда йўқолиб кетади. Агар пиширилмаган бўлса ва хушбўй ҳиди келиб турса, эҳромдаги киши уни истеъмол қилиши макруҳдир. Лекин унинг зиммасига бирор нарса вожиб бўлмайди. Чунки бунда таом ғолиб келган, хушбўйлик моддаси эса аралашиб, йўқолиб кетган бўлади” (“Бадоиус саноиъ” китоби).

Ушбу маълумотлардан хулоса қилиб айтганда салфетка, совун ёки шампун каби воситаларнинг хушбўй ҳиди бўлса, уни ишлатган эҳромдаги киши бир соъ (2 кг) буғдой ёки унинг қийматини садақа қилиш лозим бўлади. Аммо булар билан тўлиқ бир аъзо уч ва ундан кўп ўрин (макон)ларда ювилса, жонлиқ сўйиш лозимдир. Агар ушбу воситаларда ҳеч қандай хушбўй ҳид бўлмаса, жонлиқ ҳам, садақа ҳам лозим бўлмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази

Мақолалар