04 Апрел, 2025, 6 Шаввол, 1446
04 Апрел, 2025, 6 Шаввол, 1446
Рамазон покланиш ойи. Яъни, рўзадорда руҳий ахлоқий тозаланиш бўлади. Саҳардан шомгача еб-ичишдан тийила олган одамда сабр-қаноат туйғуси ортади. Иродаси мустаҳкамланади. Иродали, сабрли инсонлар хотиржам бўлишади. Хотиржам кишилар тилларини ғийбатдан, беҳуда гап-сўзлардан тияди. Кўнгилларидан ҳасаду ғаразни, гина-кудуратни ҳайдайди. Одамларга эътиборли, раҳм-шафқатли бўлишга интилади. Шу сабабдан ҳам Рамазон ойи номига маърифат, мағфират, тинчлик, хотиржамлик, сабр ойи каби сифатлар қўшиб айтилади.
Ҳужжатул Ислом Имом Ғаззолий таърифича: “Рўза тутиш жон учун закот, бадан учун риёзат, яхшилик учун даъват, гуноҳлардан сақланиш”, демакдир. Исломнинг беш устунидан бири бўлмиш рўза туфайли ўзаро аҳиллик, тотувлик, бағрикенглик туйғулари кучланади. Ҳамжиҳатлик ва ҳамкорликка интилиш ортади. Рўзадор ушбу амалларга алоҳида эътибор бериши керак:
— бирор киши уни ҳақоратласа ё уришса, “Мен рўзадорман”, дейиш;
— қуёш ботиши билан тезда, шом намозини ўқишдан олдин бирор нарса (сув, хурмо) билан оғизни очиш;
— оғизни очишда ривоят қилинган дуолар билан дуо қилиш;
— ортиқча гап, лағв сўзлардан тилни тийиш;
— рўзани бузмайдиган, аммо ҳузурбахш, нафсни талтайтирадиган нарсаларни тарк этиш;
— оила аъзолари ва қариндошларга кенгчилик билан мурувват қилиш. Бева-бечора, етимлар ва камбағалларга хайр-эҳсонни кўпайтириш;
— Қуръон қироати, зикр ва салавотларни кўпайтириш.
“РАҲМАТ ОЙИ РАМАЗОН”китобидан
Бир ғамгин киши донишманднинг ҳузурига келиб: “Айтинг-чи, мени қийнаётган бу ғам–ташвишлардан қутилишнинг бирор чораси борми? дея дардини достон қилди. Шунда донишманд: “Аввал менинг икки саволимга жавоб бер”, деди. Биринчидан: “Сен дунёга келган вақтингда сени қийнаётган шу муаммолар бор эдими?”. Ҳалиги киши: “Йўқ”, деб жавоб берди.
“Дунёдан кетар вақтингда шу ғам-ташвишларни ўзинг билан олиб кетасанми?” деб иккинчи саволни сўради донишманд. У яна: “Йўқ”, деди.
“Сен билан келмаган ва сен билан кетмайдиган, нарса учун нимага ғам чекасан?! Дунё ишларида сабрли бўл! Назарингни ерга эмас, самога қарат! Шунда муродинг ҳосил бўлади.
Табассум қил! Ризқинг ўлчаб қўйилган. Тақдиринг белгиланган. Дунё ишлари ғам чекишга арзимайди. Чунки у мудом Тирик ва Абадий Зотнинг изнидадир”, дея насиҳат қилди донишманд.
Уламоларимиз: “Мўмин икки ҳолатнинг орасида яшайди. Бири енгиллик, иккинчиси қийинчилик. Агар билса, уларнинг ҳар иккиси ҳам “неъмат”дир. Чунки енгилликда шукр қилиш ажру мукофотларга сабаб бўлади: «Аллоҳ шукр қилувчиларни, албатта, мукофотлагай» (Оли Имрон сураси, 144-оят).
Қийинчиликда эса сабр қилиш имкони бор. Аллоҳ таоло сабр қилувчиларга дунёю охират мукофотларини беради: «Албатта, сабр қилувчиларга (охиратда) мукофотлари беҳисоб берилур» (Зумар сураси, 10-оят).
Агар бахтли ҳаёт кечиришни истасанг, ҳамма нарсани тафтиш қилаверма. Чунки қимматбаҳо тошлар билан шуғулланувчилар олмосни ҳадеб таҳлил қилавергач, унинг асли кўмир эканини аниқладилар.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа