24 Январ, 2025, 24 Ражаб, 1446
24 Январ, 2025, 24 Ражаб, 1446
Яратганга шукрки, жаннатмонанд юртимизда яхши яшаш учун ҳамма шароит мавжуд: серунум еримиз, мўл-кўл сувимиз, тўрт фаслдаги табиат мўътадиллиги кишига ҳузур бағишлайди. Афсуски, айрим кишилар бундай неьматларга қаноат қилмасдан зарур бўлмаса-да, чет элларга ноқонуний равишда ишлашга кетмоқдалар. Аллоҳ таоло: “Ерда ўрмаловчи бирор нарса (жонзот) йўқки, унинг ризқи (таъминоти) Аллоҳ зиммасида бўлмаса” (Ҳуд сурасининг 6-ояти).
Оятдан аён бўлаётирки, бандани боқиш Аллоҳнинг зиммасида.
Ҳақиқатан, инсон зоти ҳеч қачон очдан ўлмайди, яқин ўртада фалончи оч қолиб ўлибди, деган гапни эшитмадик. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: “Қачонки ишлар ўз аҳлидан бошқа кишилар қўлига ўтказилса, қиёматни кутаверинг” (Имом Бухорий) мазмунидаги ҳадисни ривоят қилган. Ҳадиси шарифдан банда Парвардигор берган касб-ҳунар орқали ризқини териб еяётган бўлса ишини бошқа соҳага ўзгартирмаслиги лозимлиги аён бўлади. Сабр қилиб ҳалол йўл билан ҳаракат қилса, албатта кўзлаган натижага эришади. Шундай экан, айрим инсонлар мўмай пул топиш илинжида ўз она юртидан олисларда тили, дини, ирқи, миллати, бошқа кимсалар ичида ишлашликни ихтиёр қилмаганлари маъқул.
Яратган Эгам сендан ҳаракат Мендан баракат, деган. Юртимизда ҳам тадбиркорлик, касаначилик, дехқончилик, ҳунармандлик қиламан деганларга ҳамда ҳар бир илм олувчилар учун илм эшиклари очиқ, барча соҳада ҳалол меҳнат қилган инсонларга оиласи, бола-чақаси учун шароитлар муҳайё. Чет элга кетаётган айрим фуқароларнинг аксарининг қўлида касб-ҳунари йўқ, на тил билади, на қонун-қоидани. Илми, эътиқоди суст ёшлар у ерда тайинли иш топа олмай, қийналиб, ҳар хил ёт оқимларга кириб қолаётир, алданиб қулликка сотилиб кетётир ёки уруш бўлаётган юртларда тирик қурол бўлиб қолаётир. У ерда энг оғир ишларни соғлиги кўтармай ёки бемор бўлиб ёхуд автоҳалокатга учраб эрта оламдан ўтмоқда.
Тўғри, баъзилар тайинли иш топиб, чет элда қонуний меҳнат қилиб, уйларига моддий ёрдам қилмоқдалар. Аммо улар ҳам имкон қадар қисқа фурсатларда оиласидан хабардор бўлиб турса, зиммаларидаги бурчларини адо этган бўлади. Зеро, инсон зоти мол-у дунё топиш мумкин, лекин умр, вақт, ота-онаси, оиласини, иссиқ маконини топиши қийин.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бирингиз қўл остингиздагилардан сўраласиз”, деб бизни огоҳлантирганлар.
Фарзандларимизни ўз назоратимиздан қочирмайлик, илм-у одоб касб-у ҳунар ўргатайлик, шунда оиламиз, давлатимиз, ҳаётимиз янада тинч ва осойишта бўлади.
Абдулвоҳид ИСҲОҚОВ,
Наманган шаҳридаги “Мирҳакимбой” жоме масжиди имом-хатиби
Банда оламдан ўтса, уни ювиб кафанлаш, жаноза ўқиб дафн этиш ортда қолган мусулмонлар зиммасига тушади. Одамлар маййит ҳурматини жойига қўйиб, жаноза ўқиб дафн этишлари, Қуръон тиловат қилиб савобини бағишлашлари мумкин. Бироқ улар марҳум зиммасидаги фарз ибодатларни тўкис бажаролмайдилар. Ҳамма гап шунда.
Бошқа тарафдан олиб қараганда, кўпчилик Қуръон ўқимай юргани учун ҳам руҳий тушкунликка, депрессияга тушиб қоляпти. Ҳар қадамда стресс (руҳий зўриқиш, асаббузарлик) кузатилади. Баъзи одамлар асаби чатоқ, сал нарсага ловуллаб ёниб кетади, сиркаси сув кўтармайди. Бунинг сабабини суриштирсангиз, Қуръон ўқимаслиги, Исломдан бехабарлигидан экани билиниб қолади. Ҳатто Қуръон таржимасини олиб ўқишга ҳам қунт қилмайди. Аллоҳнинг Каломини ўқимасдан қандай қилиб хотиржам яшаш мумкин?!
Хуллас, айни дамда ечими қийин бўлиб турган глобал руҳий муаммонинг оддий давоси – Қуръон ўқиш, охиратни эслаш.
Унутмайлик: Қалб зангини, кўз ширасини зеб-зийнатлар, бойлик, обрў-эътибор билан кетказиб бўлмайди. Қалби зилол сувдек мусаффо, икки дунёси обод бўлишини истаган инсон охиратни унутмайди, Аллоҳнинг Каломини қунт билан ўқиб-ўрганади.
Ҳозирги пайтда ҳар хил касалликлар кўпайган, авваллари маълум бўлмаган иллатлар пайдо бўлган. Одамлар улардан қутулиш учун пулларини, олтиндан қиммат вақтларини сарфлаяптилар. Шунга қарамай, шифохоналар касаллар билан тўла, беморлар сафи камайишидан дарак йўқ. Бунинг боиси нимада?
Сабаби, кўп одамлар мукаммал шифо нимадалигига аҳамият бермайдилар. Тиббиёт ходимлари бор эътиборларини моддий муолажаларга қаратиб, руҳий жиҳатларга унчалик парво қилишмайди. Шунинг учун беморлар дарддан тўлиқ соғайиб кетишлари қийин кечади.
Танадаги дарддан бутунлай халос бўлишда Қуръоннинг аҳамияти беқиёс. Зеро, Қуръон тушкунлик, паришонхотирлик, ғам-андуҳ, сеҳр, кўз тегиши каби иллатларга тенги йўқ шифодир. Замонавий тиббиёт бундай касалликларни таг томири билан даволашга кўп ҳолларда ожизлик қилади.
Уламолар айтишича, табобат иккига бўлинади: бадан табобати, қалб табобати.
Бадан табобатида инсон танасининг ҳолати, касалликни даволаш йўл-йўриқлари ўрганилади. Қалб табобатида эса инсон қалбини касал қилувчи иллатлар, уларнинг давоси ўрганилади.
Динимиз, исломда ҳар икки жиҳатга эътибор берилади. Айниқса, қалб табобатига – руҳий тарбияга алоҳида аҳамият қаратилади.
Қуръон ҳар қандай касалликни тузатади, руҳий ёки танадаги касалликми, сеҳрми, жин тегишими, тери касалликларими, барчасига шифо бўлади. Бунинг учун беморнинг эътиқоди тўғри бўлса, кифоя. Зотан, соғлом ақида шифонинг ярмидир.
Т.Хурсанмуродов,
Ҳадис илми мактаби ўқитувчиси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа