Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
03 Август, 2025   |   9 Сафар, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:48
Қуёш
05:20
Пешин
12:34
Аср
17:31
Шом
19:42
Хуфтон
21:07
Bismillah
03 Август, 2025, 9 Сафар, 1447

Муаллифлар китобларни нега қўрқинчли номламоқда?

04.05.2018   3259   2 min.
Муаллифлар китобларни нега қўрқинчли номламоқда?
Бугун китоб дўконларида қора ва рангдор тусдаги, номи эса ташқи кўринишидан ҳам қўрқинчли китоблар тўлиб кетди.
Фарзанд дунёга келар экан, ота-она унга баркамол униб-ўссин, номига монанд атрофдагиларига яхшиликлар улашсин, дея нафис исмлар қўйишади. Ижодкорнинг ҳам бир асар яратишини худди ота-онага мезгаш мумкин. Билакс, бугун китоб дўконларида қора ва рангдор тусдаги, номи эса ташқи кўринишидан ҳам қўрқинчли китоблар тўлиб кетди. Шу ўринда бир савол туғилади. Нега ижодкорлар ўз “фарзанд”ларини қўрқинчли номламоқда? 
 
Масалан, Нуриддин Исмоиловнинг “Иблис салтанати”, “Мафия сардори”, Набижон Ҳошимовнинг “Ёввойи қиз”, Илҳом Зоирнинг “Ажал пирамидаси”, Баҳодир Худобергановнинг “Қўйнимдаги қотил”, Азамат Қоржововнинг “Марҳум келиннинг хиёнати”, “Зиндонбанд қиз ноласи”, “Қил устидаги тақдир”, “Гўр қизи” номли кўплаб асарларга дуч келамиз.

Китоб мутолаасига кенг эътибор берилаётган шароитда улар сони, тури ва хиллари ҳам кўпайиб кетди. Мана йигирма-ўттиз йилдирки, китобхонлар орасида детектив асарларни ўқиш авж олган. Аслида, китобнинг ёмони бўлмайди. Аммо руҳиятга, қалбга салбий таъсир этадиганлари учрайди.
 
Асар яхши бўлса, ҳеч қандай ялтироқ ва жимжимадор номсиз ҳам ўз ўқувчисини топади. Бугунги кунда детектив асарлар шиддат билан ўқувчилар орасида оммалашяпти. Аслида, ўқувчини мажбурлаб бўлса ҳам китоб ўқитиш савоб иш. Аммо бу хилдаги асарлар қай даражада китобхон салоҳияти ўсишида аҳамият касб этаяпти? Бадиий адабиёт бўстонига қанчалар фойдаси тегмоқда? Балки, фақат номигина уларнинг кўп ўқилиш рейтингини сақлаб тургандир. Қайдам, асрлар ўтиб ҳам сўзнинг сеҳри туфайли ўқувчилар қалбига йўл топиб борадими, йўқми буни вақт кўрсатади. Аммо китобни бу даражада қўрқинчли ва қўпол номламаслик керак назаримда. 
 
Тўғри, миллий достончилигимизда “Гўрўғли”, йигирманчи аср адабиётимизда эса “Даҳшат” ва “Жинлар базми” номли машҳур асарлар бор. Вақтлар ўтиб ҳам ушбулар бадиий дид ва савияси баландлиги туфайли адабиётимизда сақланиб, ўз ўқувчисини йўқотмади. Аммо бугун мўмай пул ишлаб олиш мақсадида чиқарилаётган айрим китобларни эртага китобхон ўқимаслиги ҳам мумкин. 
 
Унутмайлик, асрлар ўтса ҳам китоб инсонни маърифатга етаклайдиган ягона йўл бўлиб қолади.

Дилобар Аслиддин қизи, 
ЎзМУ магистранти.
 
 
Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар
Янгиликлар

Чандиқ қолур, доғ қолур...

01.08.2025   6589   2 min.
Чандиқ қолур, доғ қолур...

Бир қишлоқда жаҳли тез чиқадиган, ўзини бошқа олмайдиган ўспирин йигит бор экан. Кунлардан бирида отаси унга ҳар гал жаҳли чиққанида бир мих олиб, уйнинг олдидаги дарахтга қоқишини айтди.


Ўғил шундай қила бошлади. Бир неча мих қоқилган дарахтни кўриб, йигитнинг унга раҳми келди. Ўзини бошқаришни, сабрли бўлишни ўрганди. Дарахтга мих қоқмай қўйди. Буни кўрган ота энди ўғлига қоқилган михларни суғуриб ташлашни буюрди. Ўғил отасининг айтганини бажарди.


Дарахтнинг яралари битиб, ўрнида чандиқлар пайдо бўлди. Ота ўғлига:


– Қара, ўғлим! Қоқилган ҳар бир мих бу дарахтни яралаган эди. Уларни суғуриб ташлаган тақдирингда ҳам, ўрни, чандиқлари қолди. Энди дарахтнинг ана шу жойлари мўртлашиб, қурт тушади ва уни емиради.


Ўғил бошини эгиб қолди. Ота сўзида давом этди:


– Бу-ку бир дарахт экан, Аллоҳ таоло азизу мукаррам қилиб яратган инсон зотининг қалб аталмиш дарахтига ҳам баъзан тил аталмиш болға билан сўз аталмиш михлар қоқилади. Гарчи кейин хатолар тан олиниб, узр сўралиб, у “мих”лар суғуриб олинса-да, ўрнида чандиғи, доғи қолади... Сен ўшандай михларни қоқишдан сақлан. Ўзингни идора қилишни, жаҳлингни жиловлашни ўрган!..


Дарҳақиқат, инсон қалби гўё нафис бир ойнага ўхшайди. У дарз кетса, кейин ҳеч қачон аслидагидек тикланмайди. Шундай экан, ҳар доим Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга ўхшаб муомила қилишни ўрганайлик ҳеч бўлмаса ҳаракат қилайлик. Аллоҳ ҳаммамизни тўғри йўлдан адаштирмасин! Зеро, кўнгил – Яратганнинг назаргоҳидир.


Қудсий ҳадислардан бирида Аллоҳ таоло: “Мен сизларнинг на суратингизга  ва на чиройларингизга қарайман. Балки қалбларингизга қарайман ва сизлардаги яхши хислатлардан рози бўламан”, деган. 

Акбаршоҳ Расулов

Ўзбекистон янгиликлари