04 Июл, 2025, 9 Муҳаррам, 1447
04 Июл, 2025, 9 Муҳаррам, 1447
1-савол: Ҳозирда уйнинг тепасига барака келади деб тақа осиб қўйишади. Шу иш мумкинми?
Жавоб: Йўқ, мазкур ниятда уйнинг тепасига тақа осиб қўйиш асло жоиз эмас. Бу иш хурофот ишлардан ҳисобланади.
2-савол: Марҳумнинг ёки марҳуманинг вафотидан сўнг унинг фанзандлари қирқ кун шом маҳалигача уйда бўлишлари керак деган гап бор, шунга аниқлик киритсангиз.
Жавоб: Бу гап бидъатчиларнинг ўйлаб топган гапи.
3-савол: Инсон вафот этганидан сўнг у инсоннинг хонаси чироғини ёқиб қўйишади. Айримлар буни Исломда нур яхшилик деган маънони билдиргани учун амалга оширилишини айтишди.
Жавоб: Бу ҳам халқимиз орасида тарқалиб қолган бидъат ишлардандир. Бундай ишлардан кўра, икки оят Қуръон ўқиб, ўтганларга бағишлаш минг марта афзал. Бу каби чироқ ёқишдан турли эътиқодлар қилинса, гуноҳи азим бўлади.
4-савол: Биз томонларда аза бўлган хонадонда аёллар мато, сочиқ ва чой, хуллас шунга ўхшаш нарса улашадилар, мен уларга бундай нарсаларни улашиш мумкин эмас десам, қуда-қариндошникига борганда бизга беришган, уни қайтармасак бизга қарз бўлиб қолади дейишади. Бундай ҳолда вафот этган киши қарздор бўладими? Бундан ташқари, вафот этган одамга қўй сўйиб марака қилиш мумкинми?
Жавоб: Сиз айтган тарқатишлар шариатимизда йўқ нарсалардир. Вафот этган кишига эҳсон сифатда қўй сўйиб муҳтожларга зиёфат қилиб берса бўлади. Бундан вафот этган одамга савоб боради. Бироқ бу борада ҳам турли бидъат ва хурофотлардан эҳтиёт бўлиш зарур.
5-савол: “Витр” намозида “Қунут” дуосини ўқилиши яхшими ёки “Ихлос” сурасини? “Қунут” дуоси бидъатга кирадими ёки йўқми?
Жавоб: Витр намозида “Қунут” дуосини ўқиш вожибдир. Буни бидъат деб айтиш бу хатоликдан бошқа нарса эмас.
6-савол: Уйимиздаги катта опамга бир аёл шундай дебди: “Дастурхонда дуо қилаётганингизда нон қолиб кетмасин. Агар қолиб кетса, қолган нон шайтоннинг насибаси бўлади, еб бўлмайди”, дебди, - “Дастурхонда пичоқ турмасин дуо қилинганда”, дебди. Бу бидъатми ёки бор нарсами?
Жавоб: Мазкур аёл нотўғри айтибди. Бу ишлар айнан бидъат ишлардир. Бу гапларга асло ишонманглар.
7-савол: Бизда таъзия бўлган хонадон эгалари сочини қирдириб олади, яъни шу хонадон эркаклари бу қандай амал жоизу нажоизлиги ҳақида маълумот берсангиз.
Жавоб: Амалнинг шариатга алоқаси йўқ. Сизлардаги урф экан. Бунинг нима эътиқод ва ниятда қилиниши бизга қоронғу. Нима бўлганда ҳам бу бидъат амал бўлиб қолаверади. Чунки шариатда бунинг ҳеч бир асоси йўқ.
Савол-жавоблар savollar.muslim.uz сайтидан олинди
ЎМИ Матбуот хизмати
Фарзанд учун ота-онага хизмат қилиб, уларнинг розилигини олишдан ҳам улуғроқ саодат йўқ. Боиси Аллоҳ таоло ризоси ота-она розилигига боғланган.
Меҳрибон Роббимиз ота-она розилигини топиш учун бизларга унинг йўллари ва воситаларини осон қилиб қўйган. Нафақат ҳаётликларида, балки дунёдан кўз юмганларидан кейин ҳам уларга яхшилик қилиш шулардан биридир.
Шариатимизда ота-она нафақат ҳаётлик чоғларида, балки улар бу дунёдан ўтиб кетганларидан кейин ҳам ҳақларини адо этмоқлик фарзанд зиммасидаги вазифалардан саналади. Ана шулардан бири ота-она яқинлари ва дўстларига яхшилик қилишдир.
Ибн Динордан ривоят қилинади: “Абдуллоҳ ибн Умарнинг эшаги ва салласи бўлар эди. Бир куни ўша эшагини миниб кетаётган эди, олдидан бир аъробий ўтиб қолди. Шунда “Сен фалончининг ўғли эмасмисан?” деди. У: “Ҳа, шундай”, деди. Ибн Умар унга эшакни бериб, “Бунга миниб ол”, деди ва салласини бериб: “Буни бошингга ўраб ол”, деди.
Шерикларидан бири унга: “Аллоҳ сизни мағфират қилсин! Чарчаганда миниб турадиган эшагингизни, бошингизга ўрайдиган саллангизни мана шу аъробийга бердингиз-а?” деди. Ибн Умар: “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг “Яхшиликларнинг энг яхшиси – киши отаси кетганидан (вафот этганидан) сўнг унинг яхши кўрганларига яхшилик қилишидир”, деганларини эшитганман. Унинг отаси (отам) Умарнинг дўсти эди”, деди” (Имом Муслим ривояти).
Абу Усайд Молик ибн Рабиъа Соъидий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларида эдик, Бани Салималик бир киши келиб, “Ё Аллоҳнинг Расули, ота-онамнинг вафотидан кейин уларга қилишим мумкин бўлган яхшиликлардан бирор нарса қолдими?” деди. У зот: “Ҳа. Уларнинг ҳаққига дуо қилиш, улар учун истиғфор айтиш, улардан кейин аҳдларига вафо қилиш, улар орқалигина боғланадиган силаи раҳмни боғлаш ва уларнинг дўстларини икром қилиш”, дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).
Ҳадиси шарифда фарзанд ўз ота-онасига қиладиган яхшилик уларнинг вафотларидан кейин ҳам давом этиши лозимлиги баён қилинмоқда. Яъни, фарзанд ота-онаси ҳаққига уларнинг вафотидан кейин ҳам мағфират сўраб дуо қилиб турса, улар учун Аллоҳ таолога истиғфор айтишни канда қилмаса, иншоАллоҳ ота-онасининг савобига савоб қўшилиб бораверади, даражаси эса кўтарилади. Яна бир муҳим жиҳат шуки, фарзандлар ота-онасининг яқинларига ҳамиша сила раҳм қилиши, уларнинг ҳолларидан хабар олиб туришлари лозим.
Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Отангнинг дўстлигига риоя қил, шунда Аллоҳ таоло нурингни сўндирмайди”, деганлар.
Демак, ота билан дўстлашган ҳар қандай одамлардан алоқани узмаслик керак.
Илёсхон АҲМЕДОВ
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа