Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси Индонезиянинг «Нет ТВ» телеканали билан ҳамкорликдаги лойиҳаси «Муслим травелер» кўрсатуви ижодкорлари юртимизнинг энг гўзал манзилларини кашф этишда давом этмоқда.
Ижодкорлар дастлабки кунни зиёратгоҳларга сайрдан бошлаган бўлса, кейинги кун эрта тонгдан табиат қўйнига саёҳат завқи билан Чимён тоғларига йўл олишди. Индонез сайёҳларига жону дили бўлган қор ва чанғи учиш мажмуаси меҳмонларни бир неча соат эътибори ва фотокамераларини банд этди. Тасвирга олиш ишларида Тошкент вилояти ҳокимининг туризм масалалари бўйича ўринбосари яқиндан кўмак берди.
Куннинг иккинчи ярмида шаҳарга қайтиб, индонезиялик меҳмонлар таърифи билан айтганда, «жуда кенг ва озода кўчалар» бўйлаб сайр учун Тошкентнинг кўзга кўринган сайлгоҳ ва маданий ҳордиқ марказларига йўл олишди. Сайёҳларнинг энг севимли сайлгоҳларидан бири саналган Амир Темур ҳиёбони ва Соҳибқирон ҳайкали орқали юртимизнинг тарихига назар ташланди, шаҳарсозликнинг юксак наъмуналарини яратган бобомиз давомчилари янги авлодлар бунёд этаётган кўркам бинолар намойиш этилди.
Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси Матбуот хизмати билдиришича, сайлгоҳда бошловчи Шаза Белладона маҳаллий бадиий санъат усталари ишларини кузатиб, ўзининг портретини чиздиришга жазм қилди. Натижадан кўнгли тўлиб, Индонезия сайёҳларига албатта ушбу манзилда бир тўхтаб, маҳаллий мусаввирлар хизматидан фойдаланишга тавсия беришини айтиб ўтди.
Юртимизда сайёҳларга гид хизматлари кўрсатиш соҳасида ҳам катта ишлар қилинаётгани, ёшларнинг турли хорижий тилларни мукаммал эгаллаётгани ҳақида гапириб, бошловчи Тошкент давлат Шарқшунослик институти ўқитувчиси Санжар Турдиевни суҳбатга тортди. Айнан Санжар билан суҳбат орқали юртимизда 2004 йилдан бери индонез тилига бўлган қизиқиш, сайёҳлар учун юртимизда яратилаётган қатор шароитлар ҳақида индонез тилида маълумотга эга бўлишди. Кейинги манзил эса, пойтахтимиз меҳмонларини бефарқ қолдирмайдиган Алишер Навоий номидаги Опера ва балет театри бўлди. У ерда юртимизда опера ва балет санъатига бўлган қизиқиш ҳам юқори даражада эканлигини ва санъатсевар ўзбек халқини яна бир карра кашф этишди.
«Нет ТВ» телеканалининг юртимизга ташрифи ва тасвирга олиш ишларининг қизғин жараёни ҳақида «Дунё бўйлаб» телеканалида махсус кўрсатув тайёрланмоқда. Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси ва «Дунё бўйлаб» телеканали ижодий жамоаси билан биргаликда амалга ошириладиган бу сингари лойиҳалар юртимизда ташқи ва ички туризмни ривожлантиришга ҳам ҳисса қўшади.
Ўзбекистон мусулмонлар идораси матбуот хизмати
Cавол: Шаъбон ойида рўза тутишни ният қилиб турибмиз. Оғиз очиш ва ёпиш вақтлари ва дуоларини айтиб юборсангиз, илтимос.
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Дарҳақиқат, кўплаб ҳадиси шарифларда шаъбон ойида нафл рўза тутишга тарғиб қилинган. Жумладан, Оиша разияллоҳу анҳодан қуйидагича ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шаъбон ойини жуда ҳам кам (ҳолатларда) рўзасиз ўтказардилар” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятлари).
Усома ибн Зайд разияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: “Бир куни мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бундай савол бердим: “Ё Расулуллоҳ, мен (Рамазондан ташқари) бирор ойда шаъбондагидек рўза тутганингизни кўрмадим?” Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Бу шундай ойки, одамлар ражаб билан рамазон ўртасида вақт – шаъбондан ғафлатда қолишади. Бу ойда амаллар Роббил оламийнга кўтарилади. Шундай экан, мен амалимни ўзим рўзадор ҳолимда кўтарилишини яхши кўраман", дедилар (Имом Насоий ривояти).
Нафл рўза тонг отгандан қуёш ботгунга қадар тутилади. Ҳаво булутли бўлмаганда кўзимиз билан ҳам тонг отиши ва қуёш ботишини била оламиз. Булутли кунларда эса тонг отиши ёки қуёш ботишини аниқлаш қийин бўлса, намоз вақтларини кўрсатувчи тақвимдан фойдаланса ҳам бўлади. Тақвимда “Тонг” деб кўрсатилган вақт оғиз ёпишнинг охирги вақти саналади. Ўша вақтдан кейин еб-ичилса, рўза дуруст бўлмайди. Лекин саҳарликда ухлаб қолган одам ҳеч нарса еб-ичмасдан ҳам нафл рўзани ният қилиб, рўза тутиши мумкин. “Шом” деб кўрсатилган вақт эса оғиз очиш вақтидир. Ундан аввал оғиз очиб юборилса, куни бўйи тутилган рўза бузилган саналади.
Нафл рўзанинг аксар ҳукмлари фарз рўзаникига ўхшайди, фақат ниятда “Тонг отгандан токи қуёш ботгунга қадар нафл рўза тутишни ният қилдим”, дейилади. Оғиз ёпишда махсус дуо йўқ, у пайтда юқорида айтилгандек, ўзбек тилида ҳам ният қилса, бўлади. Ифторлик (оғиз очиш) дуоси қуйидагича:
اَللَّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَعَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْتُ، فَاغْفِرْلِى مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ
Ўқилиши: “Аллоҳумма лака сумту ва бика аманту ва аълайка таваккалту ва аълаа ризқика афторту, фағфирлий ма қоддамту ва маа аххорту”.
Маъноси: Аллоҳим, ушбу рўзамни Сен учун тутдим, Сенга иймон келтирдим, Сенга таваккал қилдим ва берган ризқинг билан ифтор қилдим. Менинг аввалги ва кейинги гуноҳларимни мағфират қилгил. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази