Одам савдоси жинояти бугунги кунда дунё ҳамжамиятини жиддий ташвишга солаётир. Ушбу жиноят муайян ҳудуд ёки қитъадагина эмас, аста-секин дунёнинг турли нуқталарига кириб бораётгани учун ҳам хавфлидир. Унга қарши курашиш, олдини олиш бўйича жиддий чоралар кўрилмоқда. Бу борада мамлакатимизда амалга оширилаётган ишлар жаҳон ҳамжамиятининг ҳақли эътирофига сазовор бўлмоқда.
Хусусан, 2008 йили мамлакатимиз парламенти “Одам савдосига қарши кураш тўғрисида”ги Қонунни қабул қилди. Шунингдек, Президентимизнинг “Одам савдосига қарши курашиш самарадорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарори эълон қилинди. Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси қарори билан Одам савдоси жабрдийдаларига ёрдам бериш ва уларни ҳимоя қилиш бўйича республика реабилитация Маркази ташкил этилди.
Одам савдоси жабрдийдаларини қулай яшаш ва шахсий гигиена шарт-шароитлари, шунингдек, озиқ-овқат, доривор воситалар ва тиббиёт буюмлари билан таъминлаш, уларга кечиктириб бўлмайдиган тиббий, руҳий, ижтимоий, ҳуқуқий ва бошқа ёрдам кўрсатишдан ташқари, хавфсизлигини таъминлаш, қариндошлари билан мулоқот ўрнатишига кўмаклашиш ушбу марказнинг асосий вазифаларидир.
Бугунгача марказ хизматидан фойдаланган мингга яқин жабрдийдаларнинг 28 фоизини аёллар ва 2,9 фоизини вояга етмаган болалар ташкил этади. Уларга тиббий, руҳий ёрдамдан ташқари, иш топишларига ҳам кўмаклашилди. Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлигининг жойлардаги бўлимлари билан биргаликда уларни иш билан таъминлаш масаласи ижобий ҳал қилиб берилмоқда.
Шу ўринда алоҳида таъкидлаш лозим, одам савдоси жиноятидан жабрланганларни тўғри тушуниб, тикланиб олишларига беғараз ёрдам кўрсатишда мамлакатимизнинг турли идоралари масъул ходимларидан тортиб, оддий фуқароларигача ўзларининг юксак инсонийлик хислатларини намоён этмоқдалар. Хусусан, Марказга мурожаат қилаётганларнинг бўш вақтларини мазмунли ташкил этиб, маданий ҳордиқ чиқаришларида “Ўзбеккино” Миллий агентлиги, Ўзбекистон Миллий академик драма театри ҳамда бошқа маданият муассасалари ходимларининг хизмати алоҳида таъкидга лойиқ. Шунингдек, жабрдийдаларнинг доимий яшаш жойларига етиб олишларига ҳам қатор ташкилотлар ҳомийлик ёрдами кўрсатишяпти. Фурсатдан фойдаланиб, бу борада катта ёрдам бераётган ҳомий ташкилотлар қатори Ўзбекистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлиги ва унинг жойлардаги бошқармалари, Бандлик марказлари, прокуратура ҳамда ички ишлар тизими ходимларига миннатдорлик билдирамиз.
Зиёда ФАРҲОДОВА,
Одам савдоси жабрдийдаларига ёрдам бериш
ва уларни ҳимоя қилиш республика
реабилитация маркази ходимаси
Сулаймон ибн Сурад розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Икки киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида сўкишиб қолди. Иккисидан бирининг кўзлари қизариб, томирлари бўртиб чиқа бошлади. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мен агар у айтса, ундаги бу нарса кетадиган калимани биламан. У “Аъузу биллаҳи минаш-шайтонир рожийм”дир», дедилар. Бас, у: «Менда жиннилик бор деб ўйлайсанми?» деди» (Тўртовлари ривоят қилишган).
Ғазаби чиқишининг олдини олиш ниятида бўлган одам «Аъузу биллаҳи минаш-шайтонир рожийм»ни айтиб юрмоғи лозим. Абу Зарр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга: “Сизлардан кимда-ким ғазабланса, тик турган бўлса, ўтириб олсин, ғазаби кетса кетди, бўлмаса ёнбошласин”, дедилар (Абу Довуд ва Аҳмад ривояти).
Албатта, бу ишларнинг ғазабни сўндириши тажрибада ҳам собит бўлган.
Имом Абу Довуд Абу Воил Оссдан қуйидаги ривоятни келтиради: «Урва ибн Муҳаммад Саъдийнинг олдига кирган эдик. Бир одам гапириб, унинг ғазабини қўзғади. Шунда у ўрнидан туриб, таҳорат қилди. Сўнгра: “Отам менга бобом Атийя розияллоҳу анҳудан ушбу ривоятни айтиб берган эди”, деб қуйидагиларни айтди: Атийя Саъдий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ғазаб шайтондандир. Шайтон эса оловдан яратилгандир. Олов сув билан ўчирилади. Кимнинг ғазаби келса, таҳорат қилиб олсин”, дедилар (Абу Довуд ривояти).
Албатта, мазкур ва шунга ўхшаш чоралар ғазабни қайтариш учун қўлланиладиган ёрдамчи чоралардир. Ғазабнинг асосий чораси эса Аллоҳга бўлган иймон, қиёматдан умидворликдир. Ғазаби чиққан одам дарҳол Аллоҳ таолони эслаши, У Зот ҳар бир нарсани кўриб-билиб турганини ва ҳамма нарсани ҳисоб-китоб қилиши шубҳасизлигини ёдга олиши зарур.
Шунингдек, ғазабни ишга солиб ёмонлик қилса, қандай жазо олишини, ғазабини ютиб ортга қайтса, қандай савоблар олишини ўйлаши лозим.
“Руҳий тарбия” китоби асосида тайёрланди