Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
14 Июн, 2025   |   18 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:04
Қуёш
04:49
Пешин
12:28
Аср
17:39
Шом
20:01
Хуфтон
21:39
Bismillah
14 Июн, 2025, 18 Зулҳижжа, 1446

Аёлнинг ота-онаси куёвининг уйига қанча муддатда меҳмонга келиши мумкин?

08.03.2018   5293   3 min.
Аёлнинг ота-онаси куёвининг уйига қанча муддатда меҳмонга келиши мумкин?

Islam-Today сайтига қуйидагича савол йўлланган: “Мен рафиқам билан алоҳида яшайман. Бироқ унинг ота-онаси бизникига жуда кўп келади. Менинг қайнонам билан алоқаларим яхши эмас. Шу сабабли уларнинг ҳар бир ташрифи келишмовчиликларга сабаб бўлади. Сўрамоқчи бўлганим, улар уйимизга қай даражада тез-тез келиши мумкин ва қанча муддат бизникида қолиши ўринли?”

Жавоб: Фиқҳга кўра, эркакнинг ҳам, аёлнинг ҳам ота-онаси ҳурматга лойиқ. Буни биздан исломий тарбия талаб қилади. Ўз навбатида ҳеч қандай мажбурият чегарасиз эмас. Бу шунингдек эр-хотин бир-бирининг ота-онасига ҳурмат бажо келтириш масаласига ҳам тегишли.

Мазкур ҳурматнинг сақланиб қолиши учун фиқҳда бу ташрифларнинг вақти ва давомийлиги белгилаб қўйилган. Агар аёлнинг ота-онаси қизи ва куёвидан узоқ бўлмаган жойда яшайдиган бўлса, улар ҳафтада бир марта унинг уйига бориб, эрталабдан кечгача у ерда бўлиши мумкин. Ёки қизини ўз уйига таклиф қилиши ҳам мумкин. Шундай экан, улар ёки куёвнинг уйига эрталаб бориб, кечгача ўтириши, ёки қизини уйга таклиф қилиб, кечки пайт қайтариб олиб келиши жоиз. Бу ҳолатда аёлнинг ота-онаси ўз қизи билан кўришиб туради ва шу билан бир қаторда куёви билан яхши ҳамда ҳурматга йўғрилган алоқаларни сақлаб қолади.

Агар аёлнинг ота-онаси узоқ жойда яшайдиган бўлса, уларнинг ташрифи ҳафтасига бир мартадан, йилига бир мартагача қисқариб кетади. Улар олдиндан келадиган вақтини айтган ҳолда, қизининг олдида қанчадир муддат бўлиши ва шундан кейин ўз уйига қайтиб кетиши мумкин.

Бу сингари ташрифлар ота-оналарнинг фарзандлари билан алоқада бўлишлари йўлидаги ҳуқуқларидир. Шу сабабли, бундан оғринмаслик керак.

Абу Лайс Самарқандийнинг “Танбеҳул ғофилийн” асарида келтирилганидек, меҳмоннинг ҳуқуқи ҳам чегараланган ва у уч кундан ошмаслиги керак. Аниқроқ қилиб айтсак, уй эгалари уч кун давомида меҳмон учун қайғуриши лозим. Уч кун ўтганидан кейин эса, улар бундай қилишга мажбур эмас. Ўз навбатида меҳмонлар уй эгаси томонидан белгиланган қоидаларга амал қилиши ва унга ҳурмат билан ёндашиши, бу вақт давомида ўзининг одатларини унутиши зарур.

Шунга кўра, меҳмондорчилик муддати уч кунга тенг. Бу муддат ўтганидан сўнг уй эгаси меҳмонларга бошпана беришдан бош тортиши мумкин ва у бунга тўла маънода ҳақли.

Azon.uz изоҳи: “Роддул мухтор” китобида келтирилишича, бундай ҳолатда ўша жойдаги мавжуд урфга қараш ўринли. Баъзи ҳолатлар бўладики, аёл касал бўлиб қолиши мумкин. Бундай вазиятда аёлнинг ота-онаси тез-тез фарзандини кўргани келиши жоиздир. Ёки аксинча, аёл ота-онасидан бирининг бетоблиги сабабли уларни кўргани тез-тез бориши ҳоллари ҳам кузатилади. Буларнинг ҳаммаси эрнинг розилиги билан амалга ошиши шарт. Мазкур ҳолларда эркак киши вазиятга тўғри баҳо берган ҳолда қарор чиқариши зарур.

Манба: https://azon.uz

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Институтни тамомлаган фарзандга отанинг насиҳати

12.06.2025   6168   4 min.
Институтни тамомлаган фарзандга отанинг насиҳати

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар, Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин!

Қалбим сурури, кўзим қувончи бўлган азиз фарзандим! Сиз дунёга келганингизда менданда бахтли инсон йўқ эди. Илк бор мустақил қадам босганингиз, “дадажон” деб, эркаланганингиз, телефон қилиб “дада уйга қачон келасиз?” деганингиз кечагидек ёдимда.
Кўз очиб юмгунча бир зумда улғайдингиз... Мактабда тенгқурларингиз орасида тарбиянгиз билан ажралиб турардингиз.


Ёшлигингиздан орзу қилган Тошкент Ислом институтининг талабаси бўлиш бахтига эришсин дея кечалари онангизнинг йиғлаб қилган дуолари, “Аллоҳим фарзандимга манфаатли илм бергин” деб қилган илтижоларим ижобат бўлганини эшитганимда кўз ёшларимни тиёлмагандим. Юзлаб қоракўзлар ичидан талаба бўлиш бахти сизга насиб бўлгани учун Роббимга ҳамдлар айтдим.


Мана орадан 4 йил ўтди. Бугун бу файзли ва муборак даргоҳни тарк этмоқдасиз.
Эй Фарзандим! Бугун фурсатдан фойдаланиб, Сизга кичик бир насиҳатни қилмоқчиман. Унга умрингизнинг охирги лаҳзаларигача амал қилишингизга Аллоҳ тавфиқ беришини сўраб қоламан.


Азиз дилбандим! Сиз эндигина 4 баҳорни кўрган болакай эдингиз. Жажжи қўлларингиздан тутиб сизни боғчага олиб кетардим. Шунда дўкондаги машина ўйинчоғини кўриб қолиб, олиб беринг деб роса хархаша қилгандингиз. Олиб беришни жуда истардимку, аммо афсуски олдимда шу кичкинагина ўвинчоқни олиб беришга ҳам пулим йўқ эди....Жонимни сўрашса сизга беришга тайёрман болам... ўзимдан афзал инсон бўлишингиз учун бор имкониятимни ишга солиб ҳаракат қиламан. Баъзан дуода ўзимни унутсамда, сизни асло унутмайман.

Орадан йиллар ўтиб, Расулимиз алайҳиссаломнинг суннатларига мувофиқ никоҳ тўйингизни ўтказдик. Шу куни сизни муборак этгани сўзга чиққанимда сизга мендан аразлаб, ҳатто гаплашмай қўйишингизга сабабчи ўша кичкина машинани топширганимда жуда уялиб, юзларингиз қизариб кетганди...
Жоним болам, ниятим сизни уялтириш эмас... Сизга фақат яхшиликларни тилайман. Сизга бутун умрингиз ва охиратингиз учун керак бўладиган муҳим бир сабоқни амалий тарзда етказгим келди, холос...

Унутмангки, кунлар ўтиб Аллоҳнинг ҳузурига қайтариласиз. Бир кун аниқ Роббимизнинг олдида турамиз. Аллоҳ таоло ҳар биримизнинг қилган амалимизни бирма-бир ҳисоб-китоб қилади. Шундай кунда уммати Муҳаммад бўлган сиз дилбандим амалларингизнинг жуда оз ва кичкиналиги билан бутун халойиқнинг олдида уялиб қолманг! Бунинг учун ҳар бир амалингизни холис Аллоҳ таоло учун қилинг! Ҳеч кимни ғийбат қилманг, бошқаларга ҳасад қилманг!

Унутмангки, сиз Аллоҳ таолонинг динини етказишдаги омонатдорсиз. Улуғ зотларга илм бешиги бўлган маъҳаднинг вакилисиз. Сиз уларга сўзсиз муносиб бўлишингиз керак. Зеро, халқимиз муборак Ислом динимизни – имом тимсолида кўради.

Бизни залолатдан ҳидоятга, зулматдан ёруғликка, жаҳолатдан маърифатга, бахтсизликдан саодатга олиб чиққан, бу йўлда молларини ҳам, жонларини ҳам аямаган, ҳамиша фақат биз бевафо умматнинг ғамида бўлган севикли Пайғамбаримиз Муҳаммад Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам нимага буюрган бўлсалар шуни маҳкам тутинг, нимадан қайтарган бўлсалар ундан тийилинг. Ҳадисларини ёдлашга ҳарис бўлинг, ҳаётлари, сифатлари, хулқлари ва йўлларини кўпроқ ўрганинг ва уларга амал қилинг.

Асло эришган ютуғингиз билан чекланиб қолманг. Кимдир ёки нимадир учун илм олманг. Энг муҳими – илм ибодат эканини унутманг!

Қуръонни қўлингиздан қўйманг. Қуръонга муҳаббатли бўлинг!

Жигарпорам, мусофирчилик, ота-онадан узоқда юриш, уларга бўлган меҳрни ҳам узоқлаштирмасин. Унутмангки, биз сизни яхши кўрамиз, сиз бизнинг ҳамиша қалбимизда, дуоларимиздасиз. 

Сизни кўришимиз болалигингизни, бахтли онларингизни, қувонч билан югуриб қучоғимизга ўзингизни отишингизни ёдимизга солади.
Сиз келмай қўйсангиз бизнинг юраклар сиқилиб, соғинчдан ва хавотирдан жам бўлмайди. 

Сиздан ягона илтимосимиз шуки, дуоларингизда доимо эслаб, Аллоҳ таолодан бизга раҳм-шафқат сўранг. Қанийди, Жаннатда барча ота-оналар қаторида турганимизда исмларимиз билан чақирилиб, “фарзандингиз Қуръон ёдлаб, қилган солиҳ амаллари учун сизга мукофот – иззат тожи кийдирилади” деганини эшитсак эди... Бу бизнинг энг буюк орзуимиз.
Аллоҳ таоло барчамизни жаннатда бирга қилсин! Иззат тожини киядиган зотлардан қилсин! Омийн.

Даврон НУРМУҲАММАД