“Кўпи маст қиладиган нарсанинг ози ҳам ҳаромдир”
(Имом Термизий ривояти)
“2017 йилнинг охирида Ўзбекистондаги гиёҳвандлар сони 8036 киши экани қайд этилди. Уларнинг 2 фоизидан кўпроғи аёллардир. Спирти ичимликка муккасидан кетганлар эса 40 минг ортиқ. Гиёҳванд моддаларга тобе бўлиб қолганлар ичида 14 ёшгача бўлганлар кузатилмаган. Бироқ 15-20 ёш оралиғида 50 га яқин киши руйхатга тушган”, дея Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Наркотик моддаларни назорат қилиш миллий ахборот-таҳлил маркази мутахассиси Андрей Мокийга таяниб хабар беради gazeta.uz
Аллоҳ таоло бизга сиротул мустақимни кўрсатиб бу мумкин, бу мумкин эмас деб таълим берар экан, ҳаёти дунёда сермазмун ва манфаатли ҳаёт кечиришимизни ирода қилди. Шариатимиз ҳалол ва ҳаром нарсаларнинг бирортасини ҳам қолдирмасдан мукаммал баён қилиб берган. Нимаики соғликка фойдали ва шариат аҳкомларига мувофиқ бўлса – ҳалол. Нимаики ёмон, соғликка зарарли бўлса, шубҳасиз, ҳаромдир. Гиёҳванд воситалар ана шу иккинчи тоифа туркумига киради.
Дарҳақиқат, гиёҳвандлик аср вабосига айланди. Бу кушанда ҳар йили миллионлаб инсонларнинг ҳаётини издан чиқариб, умрига зомин бўлмоқда. Аллоҳ таоло “Моида” сурасининг 90-оятида: “Эй иймон келтирганлар! Албатта, хамр, қимор, бутлар ҳамда фол очадиган чўплар ифлос нарса. Шайтоннинг ишидир. Бас, ундан четда бўлинг. Шоядки, нажот топсангиз”, деб марҳамат қилди.
Ушбу ояти каримадаги “хамр” сўзи араб тилида “тўсиш”, “беркитиш” деган маъноларни англатади. Тановул қилган кишининг онгига таъсир қиладиган, унинг ақлини тўсадиган, хаёлини чалғитадиган, бошқача айтганда, “маст қиладиган” ҳар бир нарсага “хамр” дейилади. Бундан маст қилувчи ҳар бир, хоҳ у ичадиган алкогол, хоҳ истеъмол қиладиган гиёҳванд модда, хоҳ чекадиган тамаки бўлсин – барчаси ҳаромлиги тушунилади. Аллоҳ “Бас, улардан четда бўлинг, шояд нажот топсангиз”, деб амр қилди.
Таассуфки, сўнгги йилларда ушбу заҳарли моддаларнинг зарар доираси кенгайиб кетди. Гиёҳванд моддаларни истеъмол қилувчилар оғир касалликларга йўлиқиб, охири эса даволаб бўлмас ҳолга етиб бормоқда. Шунингдек, онколог шифокор мутахассисларнинг таъкидлашича, ўпка рак касаллиги кўп ҳолатда тамаки чекиш, алкогол маҳсулотлари эса кўплаб жиноятлар содир этилишига сабаб бўлмоқда. Энг ачинарлиси, уларнинг аччиқ хатоси оқибатида бегуноҳ фарзандлар турли туғма нуқсонлар билан дунёга келаётир...
Наркотик моддаларни истеъмол қилиш, ўзини-ўзи ўлдириш билан баробардир. Аллоҳ таоло Нисо сурасининг 29-ояти каримасида: “Ўзингизни ўзингиз ўлдирманг”, деб амр қилади.
Ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар ким ўзини-ўзи заҳар билан ўлдирса, қиёмат куни жаҳаннам ўти билан азобланади”, деб айтганлар.
Бу ҳадиси шариф ва ояти каримадан аён бўладики, инсон ўз соғлигига зарарли бирор нарсани истеъмол қилиш мумкин эмас. Уларнинг барчаси ҳаром. Чунки гиёҳванд моддалар истеъмол қилиш кишининг на дини ва на ақлига ҳам фойдали бўлган, бўлмайди ҳам! Демак, уларнинг истеъмолида заррача ҳам фойда йўқ, балки зарар бор. Нафақат ўзига, балки бутун жамиятга улкан зарар ва таҳдид бор.
Ёмон иш қилишнинг ўзи гуноҳ бўлса, унга шароит яратиб берган инсонга ҳам унинг миқдорича, балки ундан-да кўп гуноҳ бўлиши ва дунёю охиратда жазоси оғир бўлиши кўплаб ояту ҳадисларда бот-бот такрорланган бўлса-да, баъзилар ўзига ибрат олмаяпти.
“2017 йил Ўзбекистонда 5 мингга яқин гиёҳвандлик билан боғлик жиноят содир этилган ва наркотик модда бўлган ўсимликларни етиштириш билан боғлиқ 895 ҳолат аниқланган. Шунингдек, психофаол воситаларни сотиш билан 310 шахс ушланган. Улардан 62,5 минг дона дори воситалари олинди”, деб uza.uz сайти хабар беради.
Бундай воситаларни сотиш, етказиб бериш билан шуғулланаётган ҳамда истеъмол қилаётганлар кўзларини очсинлар. Аввало Аллоҳ таоло олдида жавоб беришини унутмасин. Беш кунлик ҳаётда арзимаган сариқ чақага учиб, ҳаром йўл билан пул топиб, гуноҳ ишларни қилиб охиратдаги абадий роҳатдан бенасиб қолишдан эҳтиёт бўлишсин. Сўнг халқига, юртига зарар етказиб, ёш авлодни йўлдан уриб, ўзи билан бирга бошқаларни ҳам жиноят домига тортишдан сақлансин. Ёмон иш жазосиз қолмайди, эртага, албатта, қонун олдида жавоб беришади. Ундай инсонлар ҳеч қачон яхшиликка ета олишмайди, ҳаётда зор, охиратда эса хор бўлади.
Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дейдилар: “Ҳар бир маст қилувчи – хамрдир. Ва ҳар бир маст қилувчи ҳаромдир. Ким дунёда хамр ичиб ўлса ва унга муккасидан кетган бўлса, у охиратда ичмайди (яъни жаннатдаги покиза ва тотли шароблардан ичмайди, чунки жаннатга кира олмайди)”.
Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган яна бир ҳадисда: “Ким хамр ичса, унинг намози қирқ кун қабул қилинмайди. Агар тавба қилса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилади. Ва агар (хамр ичишга) қайтса, Аллоҳ унинг ибодатини қирқ кун қабул қилмайди, агар тавба қилса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилади. Ва агар (хамр ичишга яна) қайтса, Аллоҳ унинг ибодатини қирқ кун қабул қилмайди, агар тавба қилса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилади. Ва агар (хамр ичишга) тўртинчи маротаба қайтса, Аллоҳ унинг ибодатини қирқ кун қабул қилмайди, агар тавба қилса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилмайди ва уни “Хобал” дарёсидан суғоради”, дедилар. Шунда: “Эй Абу Абдурраҳмон, “Хобал” дарёси нима у?” деб сўралди. “У – дўзах аҳлининг йирингдан бўлган дарёсидир”, деб жавоб бердилар”. (Имом Термизий ривояти).
Шундай экан, Аллоҳ таолодан тавфиқ сўраб, ҳаётимизни тўғри кечиришга ҳаракат қилишимиз, фақат, ҳалол, пок нарсалар истеъмол қилишимиз; ёмон, зарарли, ҳаром нарсалардан сақланишимиз лозим. Нафақат ўзимиз, балки оила-аҳлимизга, дўсту биродарларимизга ҳам эътиборли бўлишимиз даркор. Зеро, ҳаром нарсалар инсонга манфаат келтирмайди. Гуноҳларнинг оқибати эса ачинарли бўлади.
ЎМИ матбуот хизмати
Ўзбекистон Республикаси Президенти
Шавкат Мирзиёев Жаноби Олийларига
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим
Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳ
Муҳтарам Президент Жаноби Олийлари!
Аллоҳ таолога беҳисоб шукрки, Сизнинг бевосита ташаббусларингиз ва саъй-ҳаракатларингиз билан ҳаж амалларини юқори савияда ташкил этишга муваффақ бўлмоқдамиз.
Бундай эътибор ва эҳтиромни биз ҳожилар чин юракдан ҳис этиб, яратилган барча қулайликлар учун Сизга чуқур миннатдорлик изҳор этамиз.
Ҳурматли Президент Сизни ва Сиз орқали юртдошларимизни ҳаж ибодатини адо этаётган ҳамюртларимиз номидан мусулмон уммати учун энг улуғ байрам – Қурбон ҳайити билан самимий муборакбод этамиз.
Зеро, Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) “Дуоларнинг энг яхшиси арафа куни қилинган дуодир”, деб хушхабар берганлар.
Аллоҳ таолонинг байти жойлашган муқаддас заминда – Мино, Арафот каби муборак манзилларда улуғ амалларни ихлос ила бажармоқдамиз.
Сизни вақт ажратиб, муборак ҳаж зиёрати учун яратилган шароитлар ва саломатлигимиз ҳақида сўраганингиз ҳамда ҳар куни ҳолимиздан хабардор бўлиб турганингиз ибодат билан юрган биз ҳожиларни чексиз даражада мамнун этди.
Бундай эътибор ва эҳтиромни Саудия Арабистонининг мутасаддилари ҳам юқори баҳолаб, Сиз Жаноби Олийларига ҳурмат ва дуоларини изҳор этмоқдалар.
Муборак масканларда ҳар бир зиёратчи Сизнинг ғамхўрлигингизни юракдан ҳис қилиб, кўзларида ёш билан дуолар қилаётганини алоҳида айтиб ўтмоқчиман.
Сизга айтадиган яна бир хабаримиз, Саудия Арабистонида бўлиб турган юртимизнинг диний соҳа вакиллари ҳамда зиёратчилари томонидан мавсум давомида Қуръони карим 10 минг маротаба хатм қилиниб, юртимизга тинчлик, халқимизга фаровонлик тилаб дуолар қилинди.
Ҳурматли Президент, Сиз яратиб берган имкониятлардан руҳланиб, ўзбекистонлик ҳожилар юртга қайтганимиздан кейин “Янги Ўзбекистоннинг тинчлик ва маънавият тарғиботчилари” деган эзгу ташаббусни бир овоздан илгари суриб, Учинчи ренессанс яратувчиларини тарбиялашда Сизга кўмакчи бўлмоқчимиз.
Сиз бошчилигингизда юртимизда тинчликни мустаҳкамлаш, халқимизнинг маънавиятни юксалтириш, айниқса ёшларнинг сифатли таълим олиши, касб-ҳунар эгаллаши, керак бўлса дунёни эгаллаши каби масалалар энг устувор вазифага айланди.
Шундай экан, биз ҳожилар юртимизга қайтгач, қуйидаги ишларни амалга оширмоқчимиз:
– она-Ватанимиз тараққиётига холис хизмат қилиш, маҳаллаларда тинчлик ва бирдамликни мустаҳкамлаш, аҳоли орасида тинчлик-осойишталикни қадрига етиш, халқимизни маънан юксалтириш, жамиятдаги ислоҳотларга дахлдорлик ҳиссини ошириш кабиларга тарғиб этиш;
– китобхонлик маданиятини юксалтириш, илмни қадрлаш ва илм-маърифатга ҳомийликда намуна бўлиш;
– тўйлар, оилавий тадбирлар ва маросимларда меъёрийликка амал қилган ҳолда камхарж ва ихчам ўтказишда бош-қош бўлиш;
– кийинишда ва муомалада оддийлик ва камтаринликка амал қилиш, дабдабабозлик, исрофгарчилик, маишатбозлик каби иллатлардан йироқ бўлишни тарғиб қилиш;
– ёшларни муваффақиятларга фақат ўқиб-ўрганиб, илм билан эришиш мумкинлигини ўргатиш;
– устозлар, ўқитувчи ва мураббийларга доимо эҳтиром кўрсатиш, уларни моддий қўллаб-қувватлаш ишларига кўмак бериш;
– маҳаллалардаги нотинч оилалар, шу жумладан тарбиясида муаммоси бор ёшлар ўртасида тушунтириш ишларини олиб бориш;
– ҳудудлардаги мактабларнинг таъмирга муҳтож қисмини жорий таъмирлаш ишларига кўмаклашиш;
– хайрия, меҳр-мурувват ва ёрдам кўрсатиш ишларини кўпайтириш.
Барча ҳожиларимиз юртимизга қайтгандан сўнг ушбу ташаббусларни қатъий амалга оширишга ваъда берамиз.
Зеро, жонажон Ватанимиз келажаги, халқимиз фаровонлиги ва юртимиз шону шуҳрати Сиз айтганингиздек ёшларимиз қўлидадир. Улар эртага Ўзбекистонни янада кучли, юксак тараққий этган давлатга айлантириш учун ўзларининг бор билими, иқтидори ва куч-ғайратини сафарбар қилса, кўзлаган барча эзгу мақсадларимизга, албатта эришамиз.
Юсуф Хос Ҳожиб бобомиз айтганларидек:
“Заковат бор жойда улуғлик бўлади,
Билим бор жойда буюклик бўлади”.
Ҳурматли Президент Жаноби Олийлари!
Биз, 15 минг ҳожи дуолар ижобат бўладиган Арафотда туриб, Аллоҳ таолодан Сизга мустаҳкам соғлик, узоқ умр ва улкан муваффақиятлар тилаб, олиб бораётган барча ишларингизда мададкор бўлишини сўраб илтижолар қиляпмиз.
Аллоҳ таоло бутун дунё мўмин-мусулмонларига Қурбон ҳайитини муборак айласин, тинчлик-хотиржамлик ато этсин, ибодатларимизни Ўз даргоҳида ҳусни қабул айласин, она Ватанимизни обод, халқимиз ҳаётини янада фаровон қилсин!
Қурбон ҳайити муборак бўлсин!
Ҳурмат ва камоли эҳтиром ила,
Ўзбекистон ҳожилари,
Макка шаҳри Арафот водийси,
2025 йил 5 июнь