“Кўпи маст қиладиган нарсанинг ози ҳам ҳаромдир”
(Имом Термизий ривояти)
“2017 йилнинг охирида Ўзбекистондаги гиёҳвандлар сони 8036 киши экани қайд этилди. Уларнинг 2 фоизидан кўпроғи аёллардир. Спирти ичимликка муккасидан кетганлар эса 40 минг ортиқ. Гиёҳванд моддаларга тобе бўлиб қолганлар ичида 14 ёшгача бўлганлар кузатилмаган. Бироқ 15-20 ёш оралиғида 50 га яқин киши руйхатга тушган”, дея Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Наркотик моддаларни назорат қилиш миллий ахборот-таҳлил маркази мутахассиси Андрей Мокийга таяниб хабар беради gazeta.uz
Аллоҳ таоло бизга сиротул мустақимни кўрсатиб бу мумкин, бу мумкин эмас деб таълим берар экан, ҳаёти дунёда сермазмун ва манфаатли ҳаёт кечиришимизни ирода қилди. Шариатимиз ҳалол ва ҳаром нарсаларнинг бирортасини ҳам қолдирмасдан мукаммал баён қилиб берган. Нимаики соғликка фойдали ва шариат аҳкомларига мувофиқ бўлса – ҳалол. Нимаики ёмон, соғликка зарарли бўлса, шубҳасиз, ҳаромдир. Гиёҳванд воситалар ана шу иккинчи тоифа туркумига киради.
Дарҳақиқат, гиёҳвандлик аср вабосига айланди. Бу кушанда ҳар йили миллионлаб инсонларнинг ҳаётини издан чиқариб, умрига зомин бўлмоқда. Аллоҳ таоло “Моида” сурасининг 90-оятида: “Эй иймон келтирганлар! Албатта, хамр, қимор, бутлар ҳамда фол очадиган чўплар ифлос нарса. Шайтоннинг ишидир. Бас, ундан четда бўлинг. Шоядки, нажот топсангиз”, деб марҳамат қилди.
Ушбу ояти каримадаги “хамр” сўзи араб тилида “тўсиш”, “беркитиш” деган маъноларни англатади. Тановул қилган кишининг онгига таъсир қиладиган, унинг ақлини тўсадиган, хаёлини чалғитадиган, бошқача айтганда, “маст қиладиган” ҳар бир нарсага “хамр” дейилади. Бундан маст қилувчи ҳар бир, хоҳ у ичадиган алкогол, хоҳ истеъмол қиладиган гиёҳванд модда, хоҳ чекадиган тамаки бўлсин – барчаси ҳаромлиги тушунилади. Аллоҳ “Бас, улардан четда бўлинг, шояд нажот топсангиз”, деб амр қилди.
Таассуфки, сўнгги йилларда ушбу заҳарли моддаларнинг зарар доираси кенгайиб кетди. Гиёҳванд моддаларни истеъмол қилувчилар оғир касалликларга йўлиқиб, охири эса даволаб бўлмас ҳолга етиб бормоқда. Шунингдек, онколог шифокор мутахассисларнинг таъкидлашича, ўпка рак касаллиги кўп ҳолатда тамаки чекиш, алкогол маҳсулотлари эса кўплаб жиноятлар содир этилишига сабаб бўлмоқда. Энг ачинарлиси, уларнинг аччиқ хатоси оқибатида бегуноҳ фарзандлар турли туғма нуқсонлар билан дунёга келаётир...
Наркотик моддаларни истеъмол қилиш, ўзини-ўзи ўлдириш билан баробардир. Аллоҳ таоло Нисо сурасининг 29-ояти каримасида: “Ўзингизни ўзингиз ўлдирманг”, деб амр қилади.
Ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар ким ўзини-ўзи заҳар билан ўлдирса, қиёмат куни жаҳаннам ўти билан азобланади”, деб айтганлар.
Бу ҳадиси шариф ва ояти каримадан аён бўладики, инсон ўз соғлигига зарарли бирор нарсани истеъмол қилиш мумкин эмас. Уларнинг барчаси ҳаром. Чунки гиёҳванд моддалар истеъмол қилиш кишининг на дини ва на ақлига ҳам фойдали бўлган, бўлмайди ҳам! Демак, уларнинг истеъмолида заррача ҳам фойда йўқ, балки зарар бор. Нафақат ўзига, балки бутун жамиятга улкан зарар ва таҳдид бор.
Ёмон иш қилишнинг ўзи гуноҳ бўлса, унга шароит яратиб берган инсонга ҳам унинг миқдорича, балки ундан-да кўп гуноҳ бўлиши ва дунёю охиратда жазоси оғир бўлиши кўплаб ояту ҳадисларда бот-бот такрорланган бўлса-да, баъзилар ўзига ибрат олмаяпти.
“2017 йил Ўзбекистонда 5 мингга яқин гиёҳвандлик билан боғлик жиноят содир этилган ва наркотик модда бўлган ўсимликларни етиштириш билан боғлиқ 895 ҳолат аниқланган. Шунингдек, психофаол воситаларни сотиш билан 310 шахс ушланган. Улардан 62,5 минг дона дори воситалари олинди”, деб uza.uz сайти хабар беради.
Бундай воситаларни сотиш, етказиб бериш билан шуғулланаётган ҳамда истеъмол қилаётганлар кўзларини очсинлар. Аввало Аллоҳ таоло олдида жавоб беришини унутмасин. Беш кунлик ҳаётда арзимаган сариқ чақага учиб, ҳаром йўл билан пул топиб, гуноҳ ишларни қилиб охиратдаги абадий роҳатдан бенасиб қолишдан эҳтиёт бўлишсин. Сўнг халқига, юртига зарар етказиб, ёш авлодни йўлдан уриб, ўзи билан бирга бошқаларни ҳам жиноят домига тортишдан сақлансин. Ёмон иш жазосиз қолмайди, эртага, албатта, қонун олдида жавоб беришади. Ундай инсонлар ҳеч қачон яхшиликка ета олишмайди, ҳаётда зор, охиратда эса хор бўлади.
Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дейдилар: “Ҳар бир маст қилувчи – хамрдир. Ва ҳар бир маст қилувчи ҳаромдир. Ким дунёда хамр ичиб ўлса ва унга муккасидан кетган бўлса, у охиратда ичмайди (яъни жаннатдаги покиза ва тотли шароблардан ичмайди, чунки жаннатга кира олмайди)”.
Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган яна бир ҳадисда: “Ким хамр ичса, унинг намози қирқ кун қабул қилинмайди. Агар тавба қилса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилади. Ва агар (хамр ичишга) қайтса, Аллоҳ унинг ибодатини қирқ кун қабул қилмайди, агар тавба қилса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилади. Ва агар (хамр ичишга яна) қайтса, Аллоҳ унинг ибодатини қирқ кун қабул қилмайди, агар тавба қилса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилади. Ва агар (хамр ичишга) тўртинчи маротаба қайтса, Аллоҳ унинг ибодатини қирқ кун қабул қилмайди, агар тавба қилса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилмайди ва уни “Хобал” дарёсидан суғоради”, дедилар. Шунда: “Эй Абу Абдурраҳмон, “Хобал” дарёси нима у?” деб сўралди. “У – дўзах аҳлининг йирингдан бўлган дарёсидир”, деб жавоб бердилар”. (Имом Термизий ривояти).
Шундай экан, Аллоҳ таолодан тавфиқ сўраб, ҳаётимизни тўғри кечиришга ҳаракат қилишимиз, фақат, ҳалол, пок нарсалар истеъмол қилишимиз; ёмон, зарарли, ҳаром нарсалардан сақланишимиз лозим. Нафақат ўзимиз, балки оила-аҳлимизга, дўсту биродарларимизга ҳам эътиборли бўлишимиз даркор. Зеро, ҳаром нарсалар инсонга манфаат келтирмайди. Гуноҳларнинг оқибати эса ачинарли бўлади.
ЎМИ матбуот хизмати
Муҳтарам ватандошлар!
Сиз, азизларни, барча мўмин-мусулмон юртдошларимизни, бутун халқимизни улуғ ва мўътабар айём – Қурбон ҳайити билан чин қалбимдан самимий муборакбод этиб, ўзимнинг юксак ҳурматим ва эзгу тилакларимни билдиришдан ғоят мамнунман.
Жамики ислом уммати учун қадрли бўлган ушбу шукуҳли байрам – Ийд ал-Адҳони эл-юртимиз билан биргаликда тинч ва осойишта муҳитда кутиб олаётганимиз учун, аввало, меҳрибон ва қудратли Аллоҳ таолога беҳисоб шукроналар айтамиз.
Ҳеч шубҳасиз, кейинги йилларда Янги Ўзбекистонда ижтимоий, халқчил давлат барпо этиш, унинг маънавий асосларини мустаҳкамлаш ва таъсирчанлигини оширишда муқаддас ислом дини, унинг асосий байрамларидан бири бўлган Қурбон ҳайити ҳам муҳим роль ўйнамоқда.
Айниқса, бу байрамнинг инсонпарварлик, аҳиллик, саховат ва олижаноблик каби фазилатлари юртимизда “Инсон қадри учун, инсон бахти учун” деган эзгу ғоя асосида амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотларга уйғун ва ҳамоҳанг бўлиб, аҳолининг эҳтиёжманд қатламларини қўллаб-қувватлаш, кексалар, ёшлар ва хотин-қизлар ҳақида алоҳида ғамхўрлик кўрсатиш, камбағалликни қисқартиришга қаратилган дастурларимиз самарасини оширишга хизмат қилаётганини алоҳида таъкидлаш ўринлидир.
Азиз дўстлар!
Бугунги кунда мамлакатимизда турли миллатлар ва диний конфессиялар ўртасидаги ҳамжиҳатликни мустаҳкамлаш, виждон эркинлигини таъминлаш, диний-маърифий меросимизни асраб-авайлаш, ёш авлодни миллий ва умумбашарий қадриятлар руҳида тарбиялаш бўйича улкан ишлар амалга оширилмоқда.
Бу ҳақда сўз юритганда, ислом динининг эзгу тамойилларини чуқур ўрганиш, буюк тарихимиз ва маданиятимиз дурдоналарини, машҳур алломаларимизнинг бой меросини тўплаш ва кенг тарғиб этишга алоҳида эътибор қаратилаётганини таъкидлаш лозим. Жумладан, кўҳна Шарқ мўъжизаси – Самарқанд шаҳри 2025 йилда ислом маданияти пойтахти, деб эълон қилинди, улуғ ватандошимиз Имом Мотуридийнинг 1155 йиллик таваллуд санаси юртимиз бўйлаб кенг нишонланмоқда, Имом Бухорий, Имом Мотуридий ва Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказлари қаторига, шу йил Бухоро шаҳрида ўз фаолиятини бошлайдиган Баҳоуддин Нақшбанд илмий-тадқиқот маркази ҳам қўшилди.
Пойтахтимиз Тошкент шаҳрида бунёд этилаётган Ислом цивилизацияси маркази илмий-маънавий йўналишдаги улкан ва ноёб лойиҳа сифатида эл-юртимиз ва халқаро жамоатчиликда катта қизиқиш уйғотмоқда. Бу муаззам маскан кўп минг йиллик қадимий тарихимиз, бой ва бетакрор миллий маданиятимизнинг ёрқин тимсоли сифатида Янги Ўзбекистон ҳаётидаги ғоят муҳим воқеага айланади, деб ишонаман.
Ҳурматли юртдошлар!
Шу саодатли кунларда 15 минг нафар ватандошимиз муқаддас ҳаж зиёратини адо этмоқда. Эзгу дуо ва ниятлар ижобат бўладиган мана шундай мунаввар лаҳзаларда уларни ҳам Қурбон ҳайити билан самимий қутлаб, Яратгандан юртимизга соғ-омон қайтиб келишларини сўраймиз.
Умид қиламизки, муҳтарам ҳожиларимиз жамиятимизда бирдамлик, оила ва маҳаллаларимизда меҳр-оқибат муҳитини янада мустаҳкамлаш, ёшларимиз тарбиясини кучайтириш, уларни илм-маърифатга, замонавий касб-ҳунарларни эгаллашга, Ватан ҳимоячиси бўлишга тарғиб этиш, муҳтож инсонларга кўмак беришда алоҳида ибрат ва намуна кўрсатадилар.
Қалбларимиз қувончга тўлган ушбу файзли кунларда хорижий давлатларда бўлиб турган ватандошларимизни ҳам бугунги улуғ айём билан чин дилдан қутлаб, уларга соғлик-омонлик, бахт ва омад тилаймиз.
Жаҳоннинг узоқ-яқин ўлкаларидаги мусулмон умматини ҳам қизғин табриклаб, уларнинг халқлари ва мамлакатларига тинчлик, равнақ ва фаровонлик тилаб қоламиз.
Азиз ва муҳтарам ватандошлар!
Ҳозирги кунда дунё нақадар мураккаб ва таҳликали бўлиб бораётганини барчамиз кўриб турибмиз. Бундай кескин шароитда юртимизда тинчлик, ўзаро ҳурмат ва тотувлик муҳитини сақлаб, барча соҳа ва тармоқларда фидокорона меҳнат қилиб кўзлаган юксак мақсадларимизга ета оламиз.
Албатта, ўз тарихида не-не синов ва машаққатлардан муносиб ўтган мард ва олижаноб халқимиз бунга ҳар томонлама қодир.
Бу йўлда эл-юртимизга мансуб меҳр-оқибат, ўзаро бирлик ва жипслик биз учун беқиёс куч-қудрат манбаи бўлиб хизмат қилади, деб ишонаман.
Сиз, азизларни муқаддас Қурбон ҳайити билан яна бир бор чин дилдан табриклаб, барчангизга тинчлик-хотиржамлик, сиҳат-саломатлик, хонадонларингизга файзу барака тилайман.
Қутлуғ айём барчамизга муборак бўлсин!
Шавкат Мирзиёев,
Ўзбекистон Республикаси Президенти