Сиз ҳам опа-сингилларингиз билан бирор нарсада – пешқадамлик, чирой, буюм, кийим, ота-онаниг ёки бошқаларнинг меҳрини кўпроқ қозониш кабиларда пойга ўйнайсизми? Хўш, натижага қандай?

Олийжаноб синглим!

Опа-сингиллар орасида мусобақалашиш қандай натижага олиб келишини очиб берган набавий ҳадис бунчалар ажойиб!

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: "Аввал рақобатлашасизлар, кейин ўзаро ҳасад қиласизлар, ундан кейин юз кўрмас бўласизлар, охирида эса ғазаблашасизлар" (Имом Муслим ривоят қилган).

Демак, туғишганлар орасида пайдо бўладиган рақобат тўрт босқични босиб ўтади. Биринчи босқич – мол-дунё, пешқадамлик ва бошқа нарсалар атрофида бўладиган рақобат. Бу рақобат юқоридагиларнинг бирида ёки бир нечасида бўлиши мумкин. Бундай рақобат, қизғаниш ва тортишувлардан кейин ҳасад босқичи бошланади. Энди иккала рақобатчи рақиби қўлидаги неъматдан айрилишини, унга ўзи эга чиқишни, ундан устун бўлишни ўйлай бошлайди. Ҳасад энг юқори чўққига етганда ака-укалар бир-биридан воз кечиб, кам гаплашадиган, ўзаро ёрдамлашмайдиган бўлиб қолади, меҳр учқунлари қолган бўлса-да, бир-бирини кўришни истамай қолишади. Ниҳоят, орага нафрат оралайди ва ришталар буткул узилади. Ислоҳ қилишнинг имкони қолмайдиган даражада катта муаммолар пайдо бўлиб, маҳкамалар ҳам уларни тўғрилашдан ожиз қолади. Бу ишлар бир кунда бўлмайди, аммо йиллар давомида кучайиб бораверади. Энг ачинарлиси, бу босқичларнинг барчаси аламли кўз ёшлари билан кечади.

Бу ўринда оқила қизнинг қиладиган иши – синглиси ёки опаси билан рақобатга киришмай, ўзининг ҳам, туғишганининг ҳам қалбига сокинлик бахш этиш, ҳар кимнинг ўзига хос устун жиҳати ҳамда заиф тарафлари борлигини чин дилдан эътироф этишдир. Шунда опа ўз синглисидан ҳар тарафлама устун бўлишга уринмайди, синглиси ундан ўзиб кетишидан ғам чекмайди. Ахир ҳар бир қизда ўзига хос, ўзига мос чирой бор. Ҳар бир қизда ўзгача чирой, қайсидир соҳада пешқадамлик, меҳр ва ақл неъмати бор. Бошқалар у билан ҳар қанча рақобатлашса-да, бу неъматни тортиб ола олмайди. Бир инсон ҳеч қачон бировнинг ризқини олиб қўя олмайди.

Энди мана шу саволга жавоб беринг:

Синглингиз ёки опангиз билан рақобатлашаётган бўлсангиз, ҳозир қайси босқичга етиб келдингиз? Энди ўртадаги муносабатни қандай қилиб аввалги ҳолига қайтариш мумкин?

Опа-сингилларим билан ўртамиздаги рақобатдан мукаммаллик йўлида фойдаланишим мумкинми?

Оқила қизнинг тутадиган йўли – Мусо алайҳиссаломнинг укалари Ҳорун билан бўлиб ўтган воқеадан ибрат олишдир. Мусо алайҳиссалом пайғамбар эдилар, лекин ғазабланган пайтида гапиришга қийналиб, баъзи ҳарфларни тўғри талаффуз қила олмай қолардилар. Укалари Ҳоруннинг эса тили бурро эди. Мусо алайҳиссалом сизу бизга ўхшаб, бу борада укалари билан рақобатга киришмадилар. Ҳар бир инсонда ўзига хос устунликлар, заифликлар бўлади. Оқил инсон ўзининг заиф жиҳатини тан олиб, биродаридан ёрдам олади. Мусо алайҳиссалом айнан шундай қилдилар. Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломни Фиръавннинг олдига бориб, уни Аллоҳга иймон келтиришга чақиришни буюрди. Шунда Мусо алайҳиссалом Аллоҳ таолодан укаларига мисли кўрилмаган буюк неъматни сўраб олдилар:

«Биродарим Ҳоруннинг мендан кўра тили бурророқ, уни ҳам мен билан юборгин, мени тасдиқлаб турсин, чунки улар мени ёлғончи қилишидан қўрқаман» (Қасас сураси, 34-оят).

Аллоҳ таоло бу илтимосни қабул қилди:

«Биз сени оғанг билан қувватлаймиз, икковингизга шундай имконият берамизки, улар сизга етиша олмаслар. Бизнинг оятларимиз ила иккингиз ва сизга эргашганлар ғолибдир» (Қасас сураси, 35-оят).

Шундай қилиб, Аллоҳ таоло Ҳорунни ҳам пайғамбарлик билан сийлади. Бу эса аканинг укага қилиши мумкин бўлган энг катта яхшилиги эди. Инсоният тарихида укага қилинган энг катта яхшилик мана шудир, чунки Мусо алайҳиссаломнинг шафоати билан укаси улуғ пайғамбарлик мақомига эришди.

Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.