Оғир кунларда доимо бир-бирига елкадош бўлган халқимиз шу кунларда Қозоғистонда рўй берган фожиадан ҳалок бўлган ҳамюртларимиз оила аъзолари ва яқинларига ҳамдардлик билдириб, таъзия билдиришда давом этишмоқда. Ҳатто қўшни ва олис вилоятлардан ҳам келиб, бундай қайғули кунларида шерик эканларини изҳор қилишмоқда. Савобли ишларда пешқадам бўлган имом-хатибларимиз бу ишда ҳам ибрат бўлишмоқда. Зеро, мўмин-мусулмонлар оға-ини эканлари Қуръони каримда таъкидланган: “Албатта, мўминлар динда ўзаро биродардирлар...” (Ҳужурот, 10).
Мана шу хитобни ўзларига шиор қилган Тошкент вилояти имом-хатиблари бош имом-хатиб Хайрулло Турматов бошчилигида фожиада қурбон бўлганларга ҳамдардлик билдириш учун кеча, 22 январь куни Наманган вилоятига боришди. Вилоятдаги ҳар бир хонадонга кириб, машъум фожиада ҳалок бўлганларнинг ҳақларига тиловати Қуръон ўқиб, дуолар қилинди. Динимизда бирор фожиа билан вафот этган мўминнинг даражаси юқори бўлиши, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳадисларининг бирида киши сувга ғарқ бўлиб, ўтда куйиб, том остида қолиб, аёл киши тулғоқ пайтида вафот этса, шаҳидлик мақомини топишини айтиб, мусибат эгаларига тасалли берилди.
Имом-домлалар Яратган Парвардигордан ҳалок бўлганларнинг солиҳ амалларини ўзларига ҳамроҳ қилишини, гуноҳларини мағфират этишини, ётган жойларини жаннат боғларидан бир боғ қилишини илтижо қилиб сўрашди. Уларнинг оила аъзолари ва яқинларининг мусибатларига шерик эканларини билдириб, сабру жамил тилашди.
Ўз навбатида мусибат эгалари ҳамдардлик изҳор қилинганидан маҳзун кўнгиллари ёришгани ва уламолар қайғуларига шерик эканлари бошларига келган қайғуни бироз аритганини таъкидлашди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
— Ҳаж вақтида зиёратчиларимиз шайтонга тош отишади. Тош нима учун отилади?
— Дарҳақиқат, ҳаж вақтида қилинадиган амаллардан бири бу – Минода шайтонга тош отишдир. Шайтон ҳамма ерда ҳам бўлиши мумкин. Айнан ҳажда ва маълум жойларда шайтонга тош отиш, шайтон ўша вақт ва жойларда Иброҳим алайҳиссаломга қутқу солганда у зот уни тош отиб қувганлари учундир. Бунда шайтонга қарши курашнинг рамзи бордир.
Шайтонга тош отиш, аввало ичдаги шайтонни тошбўрон қилиш ила бошланади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар: “Шайтонга тош отиш ва Сафо билан Марва орасида сайъ қилмоқ, фақат Аллоҳнинг зикрини қоим қилмоқ учун амр қилингандир”.
Яна тош отишдан мақсад, шайтонни ёмон кўришдир. Тош отилар экан, шайтон қалбга васваса солганида “Аъузубиллаҳи минашшайтонир рожим” (тошбўрон қилинган шайтоннинг ёмонлигидан Аллоҳдан паноҳ сўрайман) ифодаси билан бартараф этиш лозим.
Мўминлар шайтоннинг ҳар турли фасодларига қарши ўйғоқ бўлишга ҳаракат қилиши зарур. Ҳаж сафари асносида эса васвасаларга енгилмаслик, сабр қилиш ва имтиҳон эканини тушуниб, ҳаж ибодатини мукаммал адо этишдир.
Устоз Муҳаммад Айюб Ҳомидов