Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муҳаббати мусулмоннинг имонига чиндан ҳам озиқ бўлади. Агар мусулмон кишининг имони зиёда бўлса, Расулуллоҳга бўлган муҳаббати ҳам зиёда бўлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни яхши кўриш – тоат ва қурбатдир. Дарҳақиқат, шариат Набий алайҳиссаломнинг муҳаббатини вожиботлардан санайди.
Анас ибн Моликдан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сизлардан бирорталарингиз мени фарзандидан, ота-онасидан ва одамларнинг барчасидан кўра кўпроқ яхши кўрмагунча ҳақиқий мўмин бўлолмайди”, дедилар.
Набий алайҳиссаломнинг муҳаббатини қуйидагиларни билиш билан ҳосил қилиш мумкин.
Биринчи: у зот Роббимиз ихтиёр қилган ва танлаган, инсонларга Аллоҳнинг динини етказиш учун бутун оламга юборилган Расулдир. Аллоҳ таоло яхши кўргани учун уни танлади ва ундан рози бўлди. Агар Аллоҳ ундан рози бўлмаганида уни танламаган бўларди. Аллоҳ яхши кўрган кишини яхши кўрмоқлигимиз, рози бўлган кишидан рози бўлмоқлигимиз бизга вожибдир. У зот Аллоҳнинг дўсти эканини билмоғимиз лозим. Ваҳоланки, дўстлик олий мартаба ва у муҳаббатнинг энг юқори даражасидан-да олийдир.
Жундаб розияллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этишларидан беш кун олдин қуйидаги айтган сўзларини эшитдим. “Мен Аллоҳдан сизлар орангиздан бир халил (дўст) бўлишини рухсатини сўраган эдим. Аллоҳ мени худди Иброҳим алайҳиссаломни дўст тутгани каби дўст тутди. Агар умматимдан халил тутганимда Абу Бакрни ана шундай қилган бўлар эдим”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Одамлар ичида мен учун суҳбатида ва молида энг ишончлиси Абу Бакрдир. Агар мен ўзим учун Раббимдан бошқани халил тутадиган бўлсам, албатта, Абу Бакрни тутар эдим. Лекин у ислом биродарлиги ва муҳаббатидир. Масжидда ҳеч бир эшик қолмасдан ҳаммаси беркитилсин. Илло, Абу Бакрнинг эшиги бундан мутасно», дедилар.
Ушбу ҳадиси шарифдан Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу ислом умматининг ичида Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга энг яқин шахс экани аён бўлмоқда. Умматга бу намунадир!
Иккинчи: Аллоҳ таоло Набий алайҳиссаломни танлаган манзилини билмоқлигимиз лозимдир. Чунки ул зот башариятнинг энг афзалидир.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мен Қиёмат куни одам боласининг улуғидирман. Устидан қабр биринчи ёриладиган шахс менман. Аввалги шафоатчи менман. Аввалги шафоат қилинувчи менман», дедилар” (Имом Муслим ривояти).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳар бир пайғамбарнинг (ижобат этилиши аниқ бўлган) дуоси бор. Мен эса, иншоаллоҳ, ўша дуоимни қиёмат куни умматимга шафоат бўлиши учун яшириб қўйишни хоҳладим”, дедилар”.
Анас ибн Молик розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мен жаннатга одамларнинг биринчиси бўлиб (кирувчиси), шафоат қилувчисиман. Ва яна мен пайғамбарлар ичида энг кўп эргашилувчисиман», дедилар.
Учинчи: бизга динни етказишда машаққат ва қийинчиликка йўлиққанини билишимиз лозим. Худди шундай бўлган ҳам. Расулуллоҳнинг мушриклар томондан озорлангани, сўкилгани, урилгани, ҳақоратланганини, яқин қариндошлари ул зотдан юз ўгирганини, ёлғончи, сеҳргар, мажнун деб туҳмат қилинганини билмоғимиз вожиб. Буларнинг барчаси бизга етиб келадиган диннинг ўчоғини ўчириш учун ул зотни урдилар, аҳлидан, диёридан чиқардилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам энг яхши эргашилувчи намунадирлар. У зот бошларига ичак-чавақ ташлаб юборилди, оёқлари қонатилди, юзлари ёриб юборилди, ҳовлиларига қамал қилиб қўйилганидан дарахт баргларини еб кун ўтказдилар, ўзлари туғилиб ўсган Маккадан ҳайдаб чиқарилди, олди тишлари синдирилди.
Тўртинчи: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг барча суннатларини қанчалик оғир ёки енгил бўлса-да, уни одамлар хуш кўрса-да хуш кўрмаса-да, жиддий бажармоқлигимиз лозим. Суннат Ислом учун, мусулмонлар учун ўта муҳим манбадир. Чунки у Ислом Пайғамбари Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг гаплари, ишлари, маъқуллашлари, халқий, хулқий сифатлари ва таржимаи ҳоллари мажмуидир.
Аллоҳ таоло кўпгина оятларда мўминларни аввало Ўзига итоат қилишга амр қилганидан сўнг Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга итоат қилишга амр қилган. Қуръони Каримда: «Эй иймон келтирганлар, Аллоҳга итоат қилинглар ва Расулига итоат қилинглар» ояти такрор-такрор келган.
Аллоҳга итоат қилиш Қуръонга итоат қилиш билан бўлади. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга итоат қилиш –суннатларига амал қилиш билан бўлади.
Шу билан бирга ул зотнинг аҳли байтларини, мўминларнинг оналарини, хулофои рошидинларни, ансорлар ва муҳожирларни ҳам яхши кўришимиз ва ҳурмат қилмоғимиз лозим. Абу Шайх розияллоҳу анҳу ривоят қилишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: «Одамларга нима бўлдики, аҳли байтимни (камситиб), менга озор етказишяпти. Аллоҳга қасамки, банда то мени суймагунича мўмин бўлолмайди. То зурриётимни яхши кўрмагунича мени яхши кўролмайди» (Имом Ҳоким ривояти).
Энг маҳбуб хотинлари Оишаи Сиддиқани зинода айбланганини, саҳобаларидан етмиштаси қатл этилганини, ўғилларидан айрилганини, Умар розияллоҳу анҳу қонга белаб ўлдирилганини, Усмонрозияллоҳу анҳуга суиқасд этилганини, Алига розияллоҳу анҳуга найза санчилганини, умматни кўплаб олимлари қийноққа солиб зиндонга ташланганини билмоғимиз лозим.
Бешинчи: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ва тўғри йўлни тутган саҳобалар яхши кўрган нарсаларни яхши кўрмоғимиз лозим. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам муборак ҳадисларида: “Ўзларинигизга мендан кейин менинг ва хулофои рошидиннинг йўлларини лозим тутинглар”, дедилар. Кекса уломаларимиз: “Кимки бирор кишини яхши кўрса, унинг яхши кўрган нарсаларини ҳам яхши кўради ва унга ўхшашга, тақлид қилишга ҳаракат қилади”, деганлар.
Олтинчи: “Мендан бир оят бўлса ҳам етказинглар”, деган васиятига биноан, диннинг асл моҳиятини ул зотдан кейинги умматга етказмоқлигимиз, баъзи ҳукмни олиб бошқасини тарк қилмаслигимиз, ижтимоий ҳаётда динни бекитмасдан очиқ баён этмоғимиз лозим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобаларга динни ўргатганларида “Огоҳ бўлинг, етказдимми?”, деганларида, саҳобалар: “Ҳа” деб жавоб берардилар. Шунда у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳим ўзинг гувоҳсан. Сизлардан шоҳид бўлганлар ғойибларга етказсин”, деб динни тўлиқлигича етказдилар.
Ана шуларни пухта билишимиз Расулуллоҳнинг муҳаббатини ҳосил қилишга ноил қилади, иншоаллоҳ.
Хайруллоҳ САТТОРОВ,
ЎМИ Самарқанд вилояти вакили ўринбосари
Муҳаррам ойи қандай ой? Муҳаррам ойи – мусулмонлар тақвимининг биринчи ойидир. Бу ой Аллоҳ таоло уруш, қон тўкишни ҳаром қилган (Зулҳижжа, Зулқаъда, Муҳаррам, Ражаб) тўрт ойнинг бири бўлиб, унинг ўнинчи куни яъни, ашуро куни алоҳида фазилатларга эга.
Ашуро қандай кун? Бу кун ҳақида Набий (алайҳиссалом): “Бу шундай яхши кундирки, бу кунда Аллоҳ Бани Исроилни душманларидан қутқарган. Шу боис Мусо алайҳиссалом бу кунда рўза тутган. Мен Мусога кўпроқ (яқин бўлишга) ҳақлироқман”, дедилар ва у кунда рўза тутиб, одамларни ҳам унинг рўзасини тутишга буюрдилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ашуро куни қандай фазилатларга эга? Бу кун рўза тутиш ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади. Бу ҳақда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бу кун яқинларга кенгчилик қилиш, бир йиллик кенгчиликка сабаб бўлади. Абу Саъд (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади. Набий (алайҳиссалом): “Ким Ашуро куни аҳли аёлига ҳадя улашса, Аллоҳ йилнинг барчасида унга ҳам ҳадя улашади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Суфён ибн Уяйна (раҳматуллоҳи алайҳ): “Бу ҳадисни олтмиш йил тажриба қилдим ва фақатгина яхшилик кўрдим”.
Ашуро кунини Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) қандай ўтказардилар? Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бу кунни ўтказиб юбормаслик учун қаттиқ ҳаракат қилардилар, унинг савобига эришиш учун бу куннинг келишини интиқлик билан кутардилар. Бу ҳақда Ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) айтади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)ни Ашуро куни рўзасини бошқасидан афзал кўриб, соғиниб, Рамазон ойи рўзасини кутиб соғингандек, бошқа кун ва ой рўзасини кутганларини кўрмадим” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Эсда тутинг! Муҳаррам ойининг ёлғиз ўнинчи кунида эмас, балки бу кунга қўшиб, бир кун олдинги ёки бир кун кейинги кунда ҳам рўза тутиш лозим.
Абдуллоҳ ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Ашуро куни рўзасини тутиб, одамларни ҳам бу куннинг рўзасини тутишга буюрганларида, саҳобалар: “Ё, Расулуллоҳ! Бу кун яҳудий ва насронийлар улуғлайдиган кун-ку!” дейишди. Шунда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳ хоҳласа келаси йил тўққизинчи куни ҳам тутамиз”, дедилар. Аммо, келаси йил келмасидан Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафот этдилар (Имом Муслим ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД