19 Июн, 2025, 23 Зулҳижжа, 1446
19 Июн, 2025, 23 Зулҳижжа, 1446
Саудия Aрабистони Подшоҳлиги Марокашдаги қадимий Уқба бин Нафиъ масжиди ва унга туташ тарихий шаҳарни қайта тиклаши орқали пойтахт Aглобид ва Aфрикадаги Исломнинг биринчи пойтахтини ҳам тиклаш ҳаракатида.
Ҳижрий 50-йилда қурилган Уқба ибн Нафиъ масжиди маҳаллий мусулмон халқлар ҳаётида муҳим ўрин тутган. Унинг майдони 9700 квадрат метрни ташкил қилади. Бу ноёб меъморий дурдона дунёдаги энг нафис ислом ёдгорликларидан биридир.
Масжид энг қадимий миноралардан бири эга бўлиб, баландлиги 31,5 метр ва у 3 қаватдан иборат. Мутахассисларининг фикрича, масжидда терак ёғочидан ўйиб ясалган минбар мавжуд бўлиб, у ҳижрий 3-асрга тўғри келади. Шунингдек, масжиднинг ўзига хос қадимий безаклари ҳанузгача сақланиб қолинган. Масжиднинг ташқи кўриниши унинг қалин ва баланд деворлари туфайли улкан қалъага ўхшаб кетишидан далолат беради.
Бу диққатга сазовор Уқба бин Нафиъ масжиди деворларида ёриқлар борлиги туфайли бино хавфли ҳолатга келиб қолган. Подшоҳ Салмон бин Aбдулазиз Ол Сауднинг қайта тиклаш лойиҳаси “Қейрван” масжидининг олдинги жилоси ва ёрқинлигини қайта тиклашга қаратилган.
Бу лойиҳа 36 гектардан ортиқ майдонни эгаллаган ва 1988 йилда Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Таълим, фан ва маданият бўйича "Юнеско" ташкилоти томонидан Жаҳон мероси сифатида рўйхатга олинган қадимий Қейрван шаҳрига эътибор қаратишни ўз ичига олади.
Саудия Арабистони Подшоҳлигининг Тунисдаги элчиси доктор Aбдулазиз бин Aли ас-Сақар Саудия матбуот агентлигига берган баёнотида Уқба бин Нафиъ масжидини қайта тиклаш лойиҳаси Саудия ва Тунис халқалари орасини ўзаро боғловчи биродарлик муносабатларининг тимсоли эканлигини таъкидлади.
Саудия Арабистони ҳукуматининг тарихий масжид сифатида Ислом динида тутган ўрнининг юқорилиги туфайли Уқба бин Нафиъ масжидини қайта тиклаш лойиҳаси қадимий масжидларни таъмирлашдаги “Нигоҳ-2030” тараққиёт лойиҳасининг бир қисми саналади.
ЎМИ ходими И.Аҳмедов тайёрлади
- Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қурбон ҳайити куни ғусл олардилар.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ҳайити куни ва Қурбон ҳайити куни ғусл қилар эдилар” (Ибн Можа ривояти).
- Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қурбон ҳайитида қурбонлик қилишдан олдин ҳеч нарса емасдилар.
Бурайда розияллоҳу анҳу айтадилар: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Фитр куни таомлангунларича (фитр намозига) чиқмас эдилар ва Қурбонлик куни намоз ўқигунларича таомланмас эдилар” (Имом Термизий ривояти).
- Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидга пиёда юриб борардилар.
Абу Рофеъ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам икки ҳайит намозига пиёда чиқар эдилар” (Ибн Можа ривоят қилган).
- Масжидга кетишда Аллоҳни зикр қилардилар.
Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам то намозгоҳга боргунларича такбир айтар эдилар” (Имом Ҳоким ривояти).
- Ҳайит намозидан олдин нафл намоз ўқимас эдилар.
Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳайит намозидан олдин ҳеч нарса ўқимас эдилар, манзилларига қайтганларида икки ракат намоз ўқир эдилар” (Ибн Можа ривоят қилган).
- Масжидга бир йўлдан бориб, бошқа йўлдан қайтар эдилар.
Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳайит куни (бориш ва қайтиш) йўлларини бошқа-бошқа қилар эдилар” (Имом Бухорий ривояти).
- Ҳайит намозидан сўнг қурбонлик қилардилар.
Баро ибн Озиб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким намоздан олдин курбонлик қилса, у ўзига қўй сўйибди. Ким намоздан кейин сўйса, курбонлигини мукаммал қилибди ва мусулмонларнинг суннатини топибди”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло барчамизни ҳар бир ишда Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга эгашувчилардан қилсин!
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа