Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
03 Май, 2025   |   5 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:48
Қуёш
05:18
Пешин
12:25
Аср
17:17
Шом
19:25
Хуфтон
20:50
Bismillah
03 Май, 2025, 5 Зулқаъда, 1446

Интиқ кутганимиз – шаҳри Рамазон

26.05.2017   78541   5 min.
Интиқ кутганимиз – шаҳри Рамазон

Шаъбоннинг сўнгги кунларида турибмиз. Ҳадемай, Рамазон ҳам кириб келади. Ҳаш-паш дегунча эса... муборак ой ҳам якунига етади. Биздан лозими – табаррук ойни қандай ўтказишимиз, биз ният қилган мазмунли амалларимизга улгуриб қолишимиздир.

Айни пайтда Рамазон ойида амалга оширадиган ишларимизни режалаштириш вақтидамиз. Бироқ кўпинча бу ҳаракатимиз зое кетади, Рамазон охирига етганда “ойлик ҳисобот”лар билан танишганда пешонамиз тиришади, “ҳеч нарсага улгура олмабманку”, деймиз.

Келинг, шу ҳолатнинг олдини олиш мақсадида, айрим жиҳатларга эътиборингизни қаратамиз. Бу маслаҳатлар сизга оз бўлса-да ёрдам берса, бошимиз осмонга етади...

  • Маслаҳатимиз ой бошидан режаларингизни бир варақ қоғозга қоралаб қўйинг, ҳаттоки соатларигача;
  • Аввало бу ойда ҳар томонлама покланишни ихтиёр этинг. Айниқса, нафсингиз тозалигига, руҳиятингиз поклигига эришишга интилинг;
  • Асосий ишларингизни куннинг биринчи ярмигача тугатишга ҳаракат қилинг. Ҳеч қачон тугалланмаган ишни эртагача қолдирманг, чунки эртанинг ҳам ўз юмушлари бўлади;
  • Ҳар қандай ҳолатда ҳам яхшилик қилишга интилинг, бу кимгадир кўмак бўладими, оғирини енгил қилиш бўладими, қўлдан келганча эзгуликка шошилинг. Бинобарин, Пайғамбар алайҳиссалом: “Ушбу ойда қилинган ҳар бир саховат фарз амал даражасига, бир фарз амал фазилати эса бошқа ойларда қилинган фарзга нисбатан етмиш даражанинг кўпроғига тенг” эканлигини айтганлар. Шу боисдан ҳам, имкониятни қўлдан бой бермаслигимиз керак;
  • Вақтингизни беҳуда ўтказманг. Биз вақт ҳақида кўп гапирамиз, бироқ Рамазоннинг баҳоси йўқ, имконларга бой, дуолари ижобат, яхшиликлар учун савоблар орттириб бериладиган лаҳзаларини қайтариш амримаҳол, топиш мушкул. Шундай экан, ҳар сониянгизни қадрланг, йўлда бўласизми, бирор нарса кутаяпсизми, бекор турманг. Фойдали китоб ўқишингиз мумкин, ёдламоқчи бўлганингизни такрорлаб юришингиз мумкин. Ҳеч бўлмаганда, кунингиз учун режалар тузиб олишингиз ҳам мумкин;
  • Яқинларингизни йўқлаб туришни унутманг. Айниқса, ота-онангиз, оила аъзоларингиздан ҳол-аҳвол сўранг, лозим бўлса, кўмаклашинг, хизматларини қилиб, мамнун этинг. Қолаверса, қариндошлар ва дўсту танишлардан сим қоқиб бўлса-да гаплашиб, хабар олинг;
  • Бемор зиёратига ошиқинг. Қариндошларданми ёки маҳалладан кимдир бетоб бўлса, бориб кўришни канда қилманг;
  • Тилингизни фақат ва фақат яхши сўзларга ўргатинг. Муборак ой шарофати билан бирорта ножўя гап гапирмасликка ҳаракат қилинг;
  • Садақа қилишга шошилинг. Бу дегани фақатгина моддий ёрдам эмас. Балки, кимгадир яхшилик қилиб ёки ширин сўз билан, борингки табассум улашиб савобларга эришинг;
  • Юқоридаги эслатмаларга асосан, Рамазон ойини сермазмун ўтказсангиз, фазилатларингиз юзага чиқишига омил бўлади. Натижада эса йил давомида сизни яхшиликлар тарк этмайди, иншоаллоҳ.

Бу ойнинг фазилатларини санаб адоғига етиш мушкул. Бироқ, ҳар кимнинг ўз олий мақсад ва ниятлари мавжуд. Биз фақатгина оддий эслатмалар билан сизга ёрдам бермоқни ният қилдик холос.

Сўзимиз якунида оламларга раҳмат қилиб юборилган Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.)нинг Шаъбоннинг сўнгги кунида айтган муборак сўзларини келтирамиз.

Салмон Форсий (р.а.)дан ривоят қилинган ҳадиси шарифда шундай дейилади: “Расулуллоҳ (с.а.в.) Шаъбоннинг сўнгги куни бизга хитоб қилиб айтадиларки:

-Эй инсонлар, сизларни буюк бир ой бағрига олаётир. Унда минг ойдан ҳам хайрли бўлган қадр кесачи бор. Аллоҳ бу ойда рўза тутишни фарз қилган. Тун ибодатини эса нафл санаган. Ким бу ойда бир савоб иш қилса, у савоблигидан ташқари, бир фарзни адо этган кимса, сингари бўлар. Бу сабр ойидир. Сабрнинг мукофоти эса жаннатдир. Бу лутф ойидир. Бу ойда мўминнинг ризқи ортади. Ким бу ойда рўзадорларга ифтор қилиб берса, бир қулни озод қилганчалик савоб олади. Гуноҳлари афв этилади...

- Ким ишониб ва савобидан умид қилиб рўза тутса, Аллоҳ унинг ўтмишдаги ва келажакдаги гуноҳларини афв этади. Аллоҳ буюрадики: “Одамзотнинг ҳар амали ўзи учундир, лекин рўза мустасно. У Мен учундир. Бунинг мукофотини Мен ўзим бераман!”

Менинг умматимга аввалгиларга берилмаган беш хислат берилди:

  1. Аллоҳнинг наздида рўзадорнинг оғзидан чиқадиган хид мушкдан ҳам ширинроқ бўлади.
  2. Малаклар ифторгача рўзадор учун истиғфор айтадилар.
  3. Бу ойда шайтонлар жиловланади.
  4. Аллоҳ ҳар куни жаннатни безаттиради ва “Солиҳ бандаларим қалбларидан ёмонликни йўқ қилиши учун шошилинч ҳаракат қилишяпти”, - дейди.
  5. Аллоҳ ойнинг сўнгги кечасида бандаларини афв этади.

Шарифа ҒАНИЕВА

“Зиё” студияси муҳаррири

Рамазон
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Суннат тўйи учун сўқим олиб келиш

30.04.2025   8901   2 min.
Суннат тўйи учун сўқим олиб келиш

Савол: Биз томонларда ўғил фарзанд учун қилинадиган суннат (хатна) тўйига келиннинг отаси ёки ака-укалари сўқим (сўйиладиган қорамол) олиб боришлари шартдек бўлиб қолган. Ҳатто бу нарса  келин тарафдагиларнинг бурчи деган тушунча ҳам бор. Шунинг учун айрим ҳолларда баъзи оталар неварасини суннат тўйига ерини сотиш ёки катта қарзларни олишгача мажбур бўлаяпти. Шу ишлар динимизда борми?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Динимизда хатнани бор эканлиги барчага маълум ва бу учун зиёфат қилиб бериш ҳам бор. Аммо бу нарса фарз ёки вожиб, ҳатто суннат ҳам эмас, балки у айрим саҳобийларнинг шунчаки одати бўлган. Лекин у ҳозирги кунда авж олгандек бемаъни дабдабозлик билан эмас, балки тор доирада камтарона дастурхон ёзиб ўтказилган.

Демак, аслида суннат ҳам бўлмаган ушбу “тўй”га сўқим олиб келиш қиз томоннинг бурчи дейиш мантиқсиз экани кўриниб турибди. Буни жоҳилона ҳою ҳавас ортидан пайдо бўлган хурофот десак, тўғрироқ бўлади. Айнан мана шунақа тайини йўқ “мажбурият”лар туфайли қанчадан-қанча оилалар жабр кўряпти ва ҳатто айрим оилалар “сўқим қилинмагани ёки олиб келинган сўқимнинг кичкиналиги” сабабидан бузилиб кетишгача ҳам бормоқда.
Динимизда ҳадя улашишга тарғиб қилинган. Аммо бу чин юракдан ҳамда берувчига малол келмасдан амалга оширилиши керак.

Шундай экан, куёв томонга юбориладиган новвосларни ҳадя деб бўлмайди. Чунки бу нарса ошкора ёки зимдан қилинган талаб ёки келин томоннинг одамлардан уялиб ёхуд “қизим хижолат бўлмасин”, деб қиладиган “совғаси” бўлади. Куёв томоннинг келин томонга бундай талаблар қўйиши катта хато ва гуноҳ саналади. Қолаверса, чин кўнгилдан берилмаган нарсани ейиш ҳам шубҳали ҳисобланади. Зеро Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

لا يحل مال امرئ مسلم الا عن طيب نفسه  رواه احمد

“Мусулмон кишининг моли бошқага ҳалол эмас, фақатгина ўзи рози бўлиб, кўнглидан чиқариб берсагина, ҳалол бўлади” (Имом Аҳмад ривояти).

Шундай экан, бундай ишга чек қўйиш лозим. Агар қилмоқчи бўлсалар, куёв томон имкони даражасида ўзлари қилсинлар. Агар имконлари бўлмаса, қайнотани зиммасига юкламасликлари лозим. Имкон бўлмагани учун бу каби эҳсонни қила олмаса, гуноҳкор бўлмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Мақолалар