25 Июн, 2025, 29 Зулҳижжа, 1446
25 Июн, 2025, 29 Зулҳижжа, 1446
Шу йилнинг 12 сентябрь куни Сурхондарё вилоятида “Термизий алломаларнинг илмий-маънавий мероси: ўтмиш ва бугун” мавзусига бағишланган республика илмий-амалий конференцияси бўлиб ўтди.
Президентимизнинг жорий йил 15 августдаги “Имом Термизий таваллудининг 1200 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарори ижроси доирасида ташкил этилган анжуманда мамлакатимизнинг 60 дан ортиқ таниқли диний уламоси, исломшунос ва тарихчи олимлари, соҳа мутахассислари офлайн ҳамда онлайн иштирок этди.
Мазкур конференция Ўзбекистон мусулмонлари идораси, Дин ишлари бўйича қўмита, Термиз давлат университети, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази ҳамкорлигида ташкил этилди.
Очилиш маросимида кейинги йилларда мамлакатимизда буюк алломаларимиз ҳаёти ва ижодини илмий асосда ўрганиб, тарғиб қилиш ва уларнинг бебаҳо меросини ёш авлод онгу-шуурига чуқур сингдиришга алоҳида эътибор қаратилаётгани таъкидланди. Давлатимиз раҳбарининг бевосита ташаббуслари билан ташкил этилган Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази ҳам ана шундай улуғвор мақсадларга хизмат қилаётгани қайд этилди.
Конференцияда Термиз давлат университети доценти, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази катта илмий ходими, тарих фанлари номзоди Жалолиддин Мирзаев, Ўзбекистон халқаро ислом академияси проректори, филология фанлари доктори, профессор Зоҳиджон Исломов, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази бўлим бошлиғи Мирзо Кенжабек, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази бўлими бошлиғи, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори Шукурилло Умаров, “Имом Термизий” ўрта махсус ислом таълим муассасаси директори Камол Исламов ва бошқа етук олимлар, илмий тадқиқотчилар чиқиш қилди.
Мазкур конференцияда “Термизий алломалар илмий мероси дунё фондларида”, “Имом Термизийнинг “Сунани Термизий” асарида Имом Бухорийнинг фикр-қарашлари ва хулосаларидан истифода этилиши”, “Термизий алломалар меросини ўрганиш борасидаги изчил ислоҳотлар: натижалар ва истиқбол”, “Янги Ўзбекистонда ҳадисшунослик илмининг янги босқичи” каби 20 га яқин мавзуда қизиқарли маърузалар қилинди.
Илмий-амалий конференция термизий алломалар илмий-маънавий меросининг ҳозирги даврдаги ўрни ва аҳамияти ҳақида чуқур мулоҳаза юритилиб, асарларини кенг тарғиб қилиш, китобхон ёшларнинг ўқиб-ўрганишига интилишини янада ошириш юзасидан ҳам таклиф ва тавсиялар билдирилди.
Муҳаррам ойи қандай ой?
Муҳаррам ойи – мусулмонлар тақвимининг биринчи ойидир. Бу ой Аллоҳ таоло уруш, қон тўкишни ҳаром қилган (Зулҳижжа, Зулқаъда, Муҳаррам, Ражаб) тўрт ойнинг бири бўлиб, унинг ўнинчи куни яъни, ашуро куни алоҳида фазилатларга эга.
Ашуро қандай кун?
Бу кун ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу шундай яхши кундирки, бу кунда Аллоҳ Бани Исроилни душманларидан қутқарган. Шу боис Мусо алайҳиссалом бу кунда рўза тутган. Мен Мусога кўпроқ (яқин бўлишга) ҳақлироқман”, дедилар ва у кунда рўза тутиб, одамларни ҳам унинг рўзасини тутишга буюрдилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ашуро куни рўза тутиш ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади.
Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бу кун яқинларга кенгчилик қилиш, бир йиллик кенгчиликка сабаб бўлади.
Абу Саъд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Ашуро куни аҳли аёлига кенглик яратса, Аллоҳ унга йил бўйи кенглик яратади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Ашуро кунини Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қандай ўтказардилар?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу кунни ўтказиб юбормаслик учун қаттиқ ҳаракат қилардилар, унинг савобига эришиш учун бу куннинг келишини интиқлик билан кутардилар. Бу ҳақда Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни Ашуро куни рўзасини Рамазон ойи рўзасини кутиб соғингандек, бошқа кун ва ой рўзасини кутганларини кўрмадим” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни рўзасини тутиб, одамларни ҳам бу куннинг рўзасини тутишга буюрганларида, саҳобалар: “Ё, Расулуллоҳ! Бу кун яҳудий ва насронийлар улуғлайдиган кун-ку!” дейишди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ хоҳласа келаси йил тўққизинчи куни ҳам тутамиз”, дедилар. Аммо, келаси йил келмасидан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этдилар (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло ушбу ойнинг фазилатларидан барча мўмин-мусулмонларни тўлиқ баҳраманд этсин. Ўзининг розилигини топадиган амалларда бардавом қилсин.
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 