29 Октябр, 2024, 26 Рабиъус сони, 1446
29 Октябр, 2024, 26 Рабиъус сони, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ниҳоят Макка фатҳ қилинди. Унга ўзлиги қайтарилди. Тавҳид қибласи, мўминлар қалбининг маъшуқаси ширк ботқоғидан қутқарилди. Энди навбат бутун араб жазирасини ширкдан қутқаришга келган эди.
Набий соллаллоҳу алайҳи васалом ислом арслони Али ибн Аби Толиб розияллоллоҳу анҳуни чақирдилар. У зотни қўшинга бош қилиб, Той қабиласи бути Фулсни парчалагани юбордилар.
Ҳазрати Али каррамаллоҳу важҳаҳу қўшин билан бориб юклатилган вазифани аъло даражада бажариб асирлар билан Мадинага қайтдилар. Асирларни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам нима қилиш ҳақида машварат қилиш учун масжид олдида қўйдилар.
Эртаси куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидга кираётганларида у зотни асир аёллардан бири тўхтатиб деди:
– Эй Муҳаммад! Агар мумкин бўлса мени озод қилсанг. Араблар мендан кулишмаса яхши бўлар эди. Отам ўлди. Келиб-кетувчилар тўхтади. Менга илтифот қил, Аллоҳ ҳам сенга илтифот қилсин! Отам қавмининг саййиди эди. У қийналганларга ёрдам қилар, жиноят қилганларни авф қилар, қўшничиликни сақлар, шарафни ҳимоя қилар, фақирларни суяр, уларга таом берар, саломни тарқатар, юки оғирларнинг юкини кўтарар, тақдир зарбаларига учраганларга ёрдам берар эди. Ҳожатини сўраб келган бирор кишини ноумид қилган эмас. Мен Ҳотам Тоийнинг қизи Саффона бўламан.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга дедилар:
– Булар ҳақиқий мусулмоннинг сифатларидир. Агар отанг мусулмон бўлганида биз Аллоҳдан унга раҳм қилишини сўраган бўлар эдик.
Сўнгра саҳобаларга қараб:
– Уни қўйиб юборинглар. Унинг отаси гўзал ахлоққа даъват қилар эди, дедилар.
Юқоридаги сифатлар ҳақиқатдан ҳам мусулмонларнинг сифати. Биз эътибор берадиган жой мана шу ер.
Ҳақиқий дин масжидда эмас, жойнамоз устида ҳам эмас.
Ҳақиқий дин тижорат ва мансабдаги омонатдорликда.
Ҳақиқий дин ота-она олдидаги камтарликда.
Ҳақиқий дин ака-укалар ва опа-сингилларга қилинадиган яхшиликда.
Ҳақиқий дин жуфти ҳалолнинг азиятига сабр этиш ва фарзандларга раҳм қилишда.
Ҳақиқий дин қўшниларинг билан қилинадиган муомалада.
Ҳақиқий дин беморга пул йиғилганида бахиллик қилмасликда.
Ҳақиқий дин биров ғийбат қилинганда ғийбатчиларга қўшилиб кетмасликда.
Ҳақиқий дин одамларнинг айбини яширишда.
Ҳақиқий дин ишониб айтилган сирни сақлай олишда.
Тавҳид, намоз, рўза ва бошқа ибодатлар Аллоҳнинг бандалари устидаги ҳаққидир. Улар диннинг ярми. Қолган ярми эса, бошқалар билан қандай муомала қилишингдадир.
Ҳаётда кўринмайдиган диндорлик ичи бўш диндорликдир.
Сени юмшоқ, сахий ва бировга зарари тегмайдиган бўлишингни таъминламаган иймон нуқсонли иймондир.
Тўғри, киши агар куфрда вафот этса бу ахлоқлар унга фойда бермайди. Аммо хулқсиз иймон ҳам оқсоқ иймондир.
Ушбу ибрат нақадар ўринли: «Диннинг барчаси хулқдир. Ким сендан хулқда ўзиб кетган бўлса, демак динда ўзиб кетибди!».
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Муоз розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий алайҳиссалом тилларига ишора қилиб, «Тилингни тийгин», дедилар. Мен: «Гапирган гапларимиз учун ҳам жавоб берамизми?» деган эдим, у зот шундай дедилар: «Шўринг қурғур, одамларнинг дўзахга юзтубан ағдарилишига тили билан қилган гуноҳлари сабаб бўлади-да», дедилар» Имом Термизий ривояти.
Хурсанд пайтимизда ҳам, ғазабланган пайтимизда ҳам, яхшию ёмон кунларимизда айтган ҳар бир сўзимиз учун албатта жавоб берар эканмиз! Шундай экан, Аллоҳнинг ғазабига сабаб бўладиган гап-сўзлардан ниҳоятда эҳтиёт бўлайлик, қизлар! Баъзан ўзимизча арзимас деб ўйлайдиган биргина сўзни айтарканмиз, лекин шу сўз жаҳаннамга киришга кифоя қилар экан. Аллоҳ сақласин!
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: «Бир банда Аллоҳ рози бўладиган гапни арзимас санаб гапиради, кейин Аллоҳ шу сабабли унинг даражасини кўтаради. Бир банда Аллоҳ норози бўладиган гапни арзимас санаб гапиради, кеийн шу сабабли жаҳаннамга қулайди».
Имом Бухорий ривояти
Ғамга ботган пайтларимизда беихтиёр айтиб юборадиган сўзларимиз нечоғли хатарли эканини, шу сўзлар туфайли кўплаб яхшиликлардан маҳрум бўлишимизни билмас эканмиз.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларида буни янада очиб берадиган бир воқеа юз берган.
«Бир аёлнинг яқин одами вафот этди. Аёл унинг қабри олдида бўзлаб йиғлаб ўтирган эди, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам унинг ёнидан ўтиб қолиб, «Аллоҳдан қўрққин, сабр қилгин» (Аллоҳдан қўрққин, сени ажрдан маҳрум қиладиган даражада жазавага тушмагин! Мусибатга сабр қилганларга Аллоҳ таоло савоблар ваъда қилган), дедилар. Аёл эса у зотни танимай, «Бор, нари тур! Менинг бошимга тушган мусибат сенинг бошингга тушмаган-да!» деди. Шунда кимдир аёлнинг ёнига бориб, «Бу зот Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам‑ку!» дейишди. Аёл гапирган гапига қаттиқ пушаймон бўлди. Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг уйларига келиб, у зотга «Мени кечиринг, сизни танимабман», деди. Шунда у зот: «Ҳақиқий сабр – биринчи зарбадаги сабрдир», дедилар» Имом Бухорий ривояти.
Демак, мукофот ваъда қилинган, мақталган сабр – мусибатни биринчи эшитгандаги, мусибатнинг аввалидаги қилинган сабр экан. Дарҳақиқат, бу – энг машаққатли, чидаш қийин бўлган, нафсга энг оғир келадиган иш. Мусибатдан кейин бир неча кунлар ўтгач, бошқа илож қолмагач, ҳамма ҳам сабр қилишга мажбур бўлади, вақт ўтиб, бу мусибатни унутиб ҳам юборади-да, хотиржам бўлиб қолади. Аммо бу сабр эмас.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Сабр – биринчи зарбадаги сабрдир» деган сўзлари ўша аёл бошига тушган мусибатга сабр қилмаганини билдиради. Аёлнинг Расулуллоҳга айтиб юборган сўзлари ҳам унинг сабр қила олмаганини ифодаламоқда. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам аёлга «Аллоҳдан қўрққин, сабр қилгин», деб тасалли берганларида аёл чиройли жавоб қайтариши керак эди. Масалан, «Аллоҳ, Ўзинг менга сабр бергин! Аллоҳим, мени тақводорлардан, сабр қилвчилардан қилгин. Яқинларни йўқотиш оғир жудолик экан», дейиши мумкин эди. Лекин аёл бунинг ўрнига: «Бор, нари тур!» деб, Расулуллоҳни жеркиб берди. Бу билан ҳам кифояланмай, ўзи каби мусибатга йўлиқмаганлари учун унинг ҳолини тушунмасликда айблади. Кўряпсизми, шайтон ўша аёлнинг мусибатини, қайғусини бўрттириб кўрсатди, ақли билан ўйнашиб, худди дунёда бундай оғир мусибатга йўлиққан бошқа одам йўқдек, бузуқ эътиқодга, бошқаларнинг мусибатларини кўрмайдиган, ўйламайдиган аҳволга келтирди. Бунинг устига, Расулуллоҳни танимай, у зотни бундай мусибатни ҳис эта олмасликда айблади. Ваҳоланки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам севикли аёлларини, ўғилларини, қизларини, дўстларини, яхши кўрган қанчадан-қанча инсонларини ўз қўллари билан тупроққа қўйган эдилар. Аммо ана шундай энг оғир ҳолатларда ҳам у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам фақат Аллоҳ рози бўладиган сўзларни айтганлар.
Аёл сабрсизлик билан айтган бу гаплари туфайли сабр қилувчилардан бўлишдан маҳрум бўлди. Шу сўзлари унинг исми Аллоҳнинг ҳузурида «мусибатга сабр қилувчи» деб ёзилмаслигига сабаб бўлди.
Энди ушбу саволга жавоб беринг:
Хафа бўлган пайтингизда, мусибат ва қайғу чоғида Аллоҳнинг тақдирига рози эканингизни, сабр қилаётганингизни ифода этадиган, Аллоҳнинг ҳузурида «сабр этувчилардан» деб ёзилишингизга сабаб бўладиган сўзларни айта оласизми?
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 