Шу йилнинг 3 октябрь куни Остона шаҳрида “Хoжа Aҳмад Яссавий ва унинг маънавий мероси” номли Туркий давлатлар олимларининг халқаро илмий-амалий анжумани бўлиб ўтди. Унда туркий давлатлар муфтийлари, дин ва давлат арбоблари таниқли уламолар, мутасаввиф олимлар ва диний соҳа ходимлари қатнашди.
Анжуман аввалида Қозоғистон Республикаси парламенти юқори палатаси - Сенат раиси Маулен Ашимбаев ушбу мамлакат Президенти Қасим-Жомарт Тоқаев жанобларининг иштирокчиларга табригини етказди.
Нуфузли анжуманда Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари сўзга чиқиб, Хожа Аҳмад Яссавий туркий халқларнинг маънавий камолотига, ахлоқий покланиши ва руҳий олами бойиши йўлида буюк хизматлар қилгани, унинг маънавий мероси бугунги кунда ҳам таълим-тарбия ишида кенг фойдаланилаётгани, Аҳмад Яссавий Бухорои шарифда таълим олгани, Хожа Абдулхолиқ Ғиждувоний кабилар билан ҳамсуҳбат бўлиб, Юсуф Ҳамадонийнинг шогирди саналишининг илмий асосларини келтирдилар.
Шунингдек, Муфтий ҳазратлари соҳибқирон Амир Темур Хoжа Аҳмад Яссавий мақбарасини Туркистон шаҳрида қурдиргани туркий халқлар қадимдан бунёдкорлик ишларида ўзаро иттифоқ бўлганига далолат қилиши, бугунги замонимизда ҳам бир эзгу мақсад йўлида бирлашиш ана шундай асрларга татигулик хайрли ишларга сабаб бўлишини таъкидладилар.
Анжуманда сўзга чиққан олимлар Хожа Аҳмад Яссавий нафақат Турк дунёсида, балки бутун Ислом оламида шуҳрат қозонгани, унинг таълимоти асрлар бўйи давом этиб келаётгани, у зот асос солган Яссавийлик таълимоти ҳамда асарлари узоқ йиллардан буён олимлар, тадқиқотчиларнинг диққатини ўзига жалб қилиб келаётганини қайд этишди. Шу билан бирга, Хожа Аҳмад Яссавийга мансуб “Девони ҳикмат” асари мазмун-моҳияти ҳақида сўз юритилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси масъул ходими Абдулҳаким Орипов "Аҳмад Яссавий таълимотининг Қуръон ва суннатга мослиги" мавзусидаги маърузаси билан иштирок этди.
Халқаро илмий-амалий анжуман якунида иштирокчиларнинг мурожаати эълон қилинди. Унда Хожа Аҳмад Яссавий эзгу таълимотларини кенг ёйиш, комил инсон бўлиш учун зарур сифатларни ёшлар тарбиясида қўллаш, аллома меросини чуқур ўрганиш ва тасаввуф ривожига қўшган ҳиссасини тарғиб этиш каби ишларни янада оммалаштириш лозимлиги баён этилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракатуҳу
Бугун сиз азизларга сўзлаб берадиган ҳикоям Макка шаҳрида бундан бир неча юз йиллар олдин содир бўлган ҳаётий воқеа ҳақидадир. Бу воқеа билан Саудияда нашр этиладиган газеталардан бирида танишганман.
Умра ибодатини адо этиш учун Макка шаҳрига борганимда газетадаги “Нима учун нурингни ортингда қолдирдинг?” деган мақолага кўзим тушди. Бу қизиқарли сарлавҳа мени ўзига жалб қилди. Бу нима дегани экан деб қизиқдим. Ҳикояни ўқиб, унинг мазмунини англадим.
Қадим замонда ўта бадавлат одам яшаган экан. У пайтлар қуллик даври эди. Бу бойнинг ҳам барча шахсий ишларида унга хизмат қиладиган қули бор эди.
Бомдод намозига азон айтилганда, хизматкор таҳорат учун сув тайёрлар ва хўжайинини уйғотарди. Таҳоратга ёрдамлашиб бўлгач, милтиллаб ёнадиган фонуси билан йўлини ёритиб масжидга олиб борарди. Бу даврларда ҳали электр ток, чироқлар йўқ, йўллар зимистон, чанг, кўчаларда тош ва чуқурлар кўп эди.
Шу зайлда қул 20 йилдан ортиқ хўжайинига хизмат қилди. Кунларнинг бирида одатдагидек бомдод намозига кетишаётганида бой юришдан тўхтаб, жойида бироз жим туриб қолди-да, кейин: “Гапларимни эшит эй Саид”, деди. Қулнинг исми Саид эди.
Бой: “Эй Саид, мен васиятномамда вафот этганимдан кейин меросхўрларим сени озод қилишларини ёздим. Бу сенга 20 йилдан бери менга қилган содиқ хизматларинг учун мукофот бўлади”, деб айтди.
Лекин бу гапдан Саид хурсанд бўлмади, хўжайинига ташаккур ҳам изҳор этмади, ҳатто бир оғиз сўз ҳам айтмади.
Эртаси куни яна одатдагидек масжид томон фонусни ёқиб йўлга тушишди. Аммо бу сафар ҳар гал хўжайиннинг йўлларини ёритиб кетадиган хизматчи орқа томонга ўтиб олганди. Хўжайин нега бундай қилаётганини тушунмай: “Нега орқамдан кетаяпсан? Саид сенга нима бўлди? Нега олдинда йўлни ёритиб кетмаяпсан?” деб сўради.
Бу гапларни эшитиб бой одам қаттиқ таъсирланди. Унга: “Эй Саид шу дақиқадан эътиборан сен озодсан”, деди. Саид унинг бу таклифини рад этиб: “Мен сизнинг итоаткор хизматкорингизман”, деди.
Ушбу қиссадан қандай ибрат олинади. Кўпчилик ўз нурини олдида эмас, балки ортида қолдиради. Бу нима дегани? Айримлар: “Бой бўлсам фалон-фалон ишларни қиламан”, “Вафот этсам камбағалларга тўплаган бойликларимни тарқатишади”, “10 йилдан кейин фалон ишларни қиламан” дейишади. Нега ўша ишларни ҳаётлик вақтингизда, имконингиз борида қилмайсиз? Нега нурингизни ортингизда қолдирасиз, олдингизда эмас. Нега яхшиликлар қилишни узоқ йилларга сурамиз. Имкон борида дарҳол яхшилик қилиш ҳақида ўйламаймиз? Бирор яхшилик қилишни имконингиз борми, уни ҳозир қилинг, шунда нурингиз олдинда бўлади. Нурингизни асло орқада қолдирманг!
Даврон НУРМУҲАММАД