Shu yilning 3 oktyabr kuni Ostona shahrida “Xoja Ahmad Yassaviy va uning ma’naviy merosi” nomli Turkiy davlatlar olimlarining xalqaro ilmiy-amaliy anjumani bo‘lib o‘tdi. Unda turkiy davlatlar muftiylari, din va davlat arboblari taniqli ulamolar, mutasavvif olimlar va diniy soha xodimlari qatnashdi.
Anjuman avvalida Qozog‘iston Respublikasi parlamenti yuqori palatasi - Senat raisi Maulen Ashimbayev ushbu mamlakat Prezidenti Qasim-Jomart Toqayev janoblarining ishtirokchilarga tabrigini yetkazdi.
Nufuzli anjumanda Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari so‘zga chiqib, Xoja Ahmad Yassaviy turkiy xalqlarning ma’naviy kamolotiga, axloqiy poklanishi va ruhiy olami boyishi yo‘lida buyuk xizmatlar qilgani, uning ma’naviy merosi bugungi kunda ham ta’lim-tarbiya ishida keng foydalanilayotgani, Ahmad Yassaviy Buxoroi sharifda ta’lim olgani, Xoja Abdulxoliq G‘ijduvoniy kabilar bilan hamsuhbat bo‘lib, Yusuf Hamadoniyning shogirdi sanalishining ilmiy asoslarini keltirdilar.
Shuningdek, Muftiy hazratlari sohibqiron Amir Temur Xoja Ahmad Yassaviy maqbarasini Turkiston shahrida qurdirgani turkiy xalqlar qadimdan bunyodkorlik ishlarida o‘zaro ittifoq bo‘lganiga dalolat qilishi, bugungi zamonimizda ham bir ezgu maqsad yo‘lida birlashish ana shunday asrlarga tatigulik xayrli ishlarga sabab bo‘lishini ta’kidladilar.
Anjumanda so‘zga chiqqan olimlar Xoja Ahmad Yassaviy nafaqat Turk dunyosida, balki butun Islom olamida shuhrat qozongani, uning ta’limoti asrlar bo‘yi davom etib kelayotgani, u zot asos solgan Yassaviylik ta’limoti hamda asarlari uzoq yillardan buyon olimlar, tadqiqotchilarning diqqatini o‘ziga jalb qilib kelayotganini qayd etishdi. Shu bilan birga, Xoja Ahmad Yassaviyga mansub “Devoni hikmat” asari mazmun-mohiyati haqida so‘z yuritildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi mas’ul xodimi Abdulhakim Oripov "Ahmad Yassaviy ta’limotining Qur’on va sunnatga mosligi" mavzusidagi ma’ruzasi bilan ishtirok etdi.
Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman yakunida ishtirokchilarning murojaati e’lon qilindi. Unda Xoja Ahmad Yassaviy ezgu ta’limotlarini keng yoyish, komil inson bo‘lish uchun zarur sifatlarni yoshlar tarbiyasida qo‘llash, alloma merosini chuqur o‘rganish va tasavvuf rivojiga qo‘shgan hissasini targ‘ib etish kabi ishlarni yanada ommalashtirish lozimligi bayon etildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu
Bugun siz azizlarga so‘zlab beradigan hikoyam Makka shahrida bundan bir necha yuz yillar oldin sodir bo‘lgan hayotiy voqea haqidadir. Bu voqea bilan Saudiyada nashr etiladigan gazetalardan birida tanishganman.
Umra ibodatini ado etish uchun Makka shahriga borganimda gazetadagi “Nima uchun nuringni ortingda qoldirding?” degan maqolaga ko‘zim tushdi. Bu qiziqarli sarlavha meni o‘ziga jalb qildi. Bu nima degani ekan deb qiziqdim. Hikoyani o‘qib, uning mazmunini angladim.
Qadim zamonda o‘ta badavlat odam yashagan ekan. U paytlar qullik davri edi. Bu boyning ham barcha shaxsiy ishlarida unga xizmat qiladigan quli bor edi.
Bomdod namoziga azon aytilganda, xizmatkor tahorat uchun suv tayyorlar va xo‘jayinini uyg‘otardi. Tahoratga yordamlashib bo‘lgach, miltillab yonadigan fonusi bilan yo‘lini yoritib masjidga olib borardi. Bu davrlarda hali elektr tok, chiroqlar yo‘q, yo‘llar zimiston, chang, ko‘chalarda tosh va chuqurlar ko‘p edi.
Shu zaylda qul 20 yildan ortiq xo‘jayiniga xizmat qildi. Kunlarning birida odatdagidek bomdod namoziga ketishayotganida boy yurishdan to‘xtab, joyida biroz jim turib qoldi-da, keyin: “Gaplarimni eshit ey Said”, dedi. Qulning ismi Said edi.
Boy: “Ey Said, men vasiyatnomamda vafot etganimdan keyin merosxo‘rlarim seni ozod qilishlarini yozdim. Bu senga 20 yildan beri menga qilgan sodiq xizmatlaring uchun mukofot bo‘ladi”, deb aytdi.
Lekin bu gapdan Said xursand bo‘lmadi, xo‘jayiniga tashakkur ham izhor etmadi, hatto bir og‘iz so‘z ham aytmadi.
Ertasi kuni yana odatdagidek masjid tomon fonusni yoqib yo‘lga tushishdi. Ammo bu safar har gal xo‘jayinning yo‘llarini yoritib ketadigan xizmatchi orqa tomonga o‘tib olgandi. Xo‘jayin nega bunday qilayotganini tushunmay: “Nega orqamdan ketayapsan? Said senga nima bo‘ldi? Nega oldinda yo‘lni yoritib ketmayapsan?” deb so‘radi.
Bu gaplarni eshitib boy odam qattiq ta’sirlandi. Unga: “Ey Said shu daqiqadan e’tiboran sen ozodsan”, dedi. Said uning bu taklifini rad etib: “Men sizning itoatkor xizmatkoringizman”, dedi.
Ushbu qissadan qanday ibrat olinadi. Ko‘pchilik o‘z nurini oldida emas, balki ortida qoldiradi. Bu nima degani? Ayrimlar: “Boy bo‘lsam falon-falon ishlarni qilaman”, “Vafot etsam kambag‘allarga to‘plagan boyliklarimni tarqatishadi”, “10 yildan keyin falon ishlarni qilaman” deyishadi. Nega o‘sha ishlarni hayotlik vaqtingizda, imkoningiz borida qilmaysiz? Nega nuringizni ortingizda qoldirasiz, oldingizda emas. Nega yaxshiliklar qilishni uzoq yillarga suramiz. Imkon borida darhol yaxshilik qilish haqida o‘ylamaymiz? Biror yaxshilik qilishni imkoningiz bormi, uni hozir qiling, shunda nuringiz oldinda bo‘ladi. Nuringizni aslo orqada qoldirmang!
Davron NURMUHAMMAD