15 Июн, 2025, 19 Зулҳижжа, 1446
15 Июн, 2025, 19 Зулҳижжа, 1446
Унда мамлакатимиз ва хорижнинг кўплаб олимлари иштирок этмоқда.
Ислом илмлари халқаро университети профессори, доктор Салоҳ Муҳаммад Абулҳаж (Иордания) улардан бири. Қуйида олимнинг мамлакатимизда ўтказилаётган нуфузли халқаро конференция ҳақида билдирган фикрларини келтирамиз.
–Тошкент ва Хива шаҳарларида “Ислом – тинчлик ва эзгулик дини” мавзусида ташкил этилаётган халқаро конференцияда иштирок этиш мен учун фахр, – деди Ислом илмлари халқаро университети профессори, доктор Салоҳ Муҳаммад Абулҳаж (Иордания). – Асли иорданиялик бўлсам ҳам, Ўзбекистонни биринчи Ватаним деб ҳисоблайман. Чунки бу азиз диёрдан етишиб чиққан буюк алломалар менга маънавий ота-она каби қадрдондир. Қайси китобни очмай Самарқанд, Бухоро деган табаррук манзилларнинг номларига, Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Доримий каби буюк уламоларнинг исмларига такрор-такрор дуч келаман.
Бу юртнинг алломалари, устоз ва имомлари биз учун энг азиз ва мўътабар зотлардир. Уларнинг барчаси бизга қадрдон ва қардош. Шу муборак диёр аҳли билан кўришиш бахтига муяссар бўлганимдан бағоят хурсандман.
Ўзбекистонда буюк ва забардаст уламоларнинг мавжудлиги катта неъмат ва Аллоҳнинг раҳмати деб биламан. Ушбу диёрдаги барча олимлар, имомлар, илмий соҳа вакиллари сабабли юртингизда соф исломий таълимот янада равнақ топиб, турли адашган тоифа вакилларининг фитнасидан омондасиз.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг буюк аллома ва мутафаккирлар илмий меросини чуқур ўрганиш соҳасидаги улкан ташаббусларини қўллаб-қувватлайман. Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Мотуридий халқаро марказларининг ташкил этилгани ўзбек халқига илм ва зиё таратишга ҳисса қўшади. Зотан, Мовароуннаҳр – Ўзбекистондан етишиб чиққан машҳур олимлар, фақиҳлар, муҳаддис, муфассирларнинг фаолиятини ўрганиб, уларнинг асарлари устида тадқиқот олиб бориш улкан шараф ва масъулиятдир.
Н.Усмонова,
ЎзА
Савол: Chatgpt (сунъий интеллект) орқали диний саволларимизга жавоб олсак бўладими, шу жавобларга амал қилсак бўладими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Йўқ, бу жоиз эмас. Тўғри, Chatgpt платформаси айрим соҳаларда инсонларга фойда бермоқда. Аммо диний саволларга тўғри жавоб беришга ожизлик қилади. Чунки у ҳам инсон омили томонидан ишлаб чиқилган бир маҳсулот. Қолаверса, баъзан саволларга тахминий жавоблар, ҳатто бу масала фалон китобда бор деб, арабий иборалар ҳам бериши мумкин. Лекин у келтирган иборалар на у айтган китобда ва на бошқа фиқҳий манбаларда учрамайди. Шу боис шаръий масалаларга аҳли илм, мутахассисларга мурожаат қилиш орқали ечим топиш даркор. Аллоҳ таоло ояти каримада бундай марҳамат қилган:
فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
“Агар билмайдиган бўлсангиз, зикр аҳлидан сўрангиз!” (Анбиё сураси, 7-оят).
Мусулмон одам бирор нарсани билмай қолса, уни биладиган кишидан, ўша соҳанинг «зикр аҳли»дан ўрганиши лозим бўлади. Шундай экан, эътиқод ва дину-диёнатга тегишли нарсаларни ҳам шу соҳанинг билимдонларидан сўраш талаб этилади. Буюк тобеий Ибн Сирин раҳимаҳуллоҳ бундай деганлар:
إن هذا العلم دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم
“Албатта, бу илм диндир. Бас, динингизни кимдан олаётганингизга қаранглар” (Имом Муслим ривояти).
Мазкур иборанинг шарҳида Мулла Али Қори раҳимаҳуллоҳ бундай деганлар:
“Бу илм” сўзидан мурод Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам умматга олиб келган Қуръони карим ва ҳадиси шарифдан иборат бўлган таълимотдир. Уни ишончли ва адолатли зотлардан олмоқдамисиз ёки йўқ, шунга назар солинглар, яъни қаердан, кимдан илм олаётгангизни аниқ билинглар”. (“Мирқотул мафотиҳ” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа