Термизда “Имом Термизий илмий меросининг ислом цивилизациясида тутган ўрни” мавзуига бағишланган халқаро илмий-амалий анжуман бўлиб ўтмоқда.
Анжуман Қуръони карим тиловати билан бошланди.
Президент маслаҳатчиси Хайриддин Султонов давлатимиз раҳбарининг конференция иштирокчиларига йўллаган табригини ўқиб эшиттирди.
Президентимизнинг 2024 йил 15 августдаги “Имом Термизий таваллудининг 1200 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарори ижроси доирасида ташкил этилган нуфузли тадбир Ўзбекистон Республикаси Дин ишлари бўйича қўмита, Сурхондарё вилояти ҳокимлиги, Ўзбекистон мусулмонлари идораси, Ташқи ишлар вазирлиги, Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳамкорлигида ўтказилмоқда.
Икки кун давом этадиган тадбирда дунёнинг ўнга яқин давлатидан дин арбоблари, нуфузли таълим муассасалари олимлари, муфтийлар ва таниқли уламолар иштирок этмоқда.
Анжуманнинг ялпи мажлисида Имом Термизий ва термизий алломалар илмий меросини кенг жамоатчиликка етказишга қаратилган тарғибот фаолияти ва услубларини замон талабларига мос ҳолда ривожлантириб бориш, тарғиботнинг янги методлари ва воситаларидан кенг фойдаланиш юзасидан тажриба алмашилади. Ислом дини равнақига, Ислом цивилизaцияси ривожига беназир ҳисса қўшган Имом Термизий ва термизий алломаларнинг оламшумул аҳамиятга молик диний-маънавий меросини ўрганишга бағишланган тадқиқотлар натижалари умумлаштирилиб, уларнинг навбатдаги босқичида долзарблик касб этаётган вазифалар белгилаб олинади. Муқаддас ислом динининг асл ғоя ва мақсадларини хато талқин этиб, уларни бузғунчи мақсадларда шарҳлаш йўли билан ёшларнинг онги ва дунёқарашини заҳарлашга ҳаракат қилаётган оқимларга қарши ислом уламолари, диний ва илмий-тадқиқот ташкилотлари фаолиятини бирлаштиришга, буюк аждодларимизнинг маънавий меросини чуқур ўрганиш асосида ёшлар онгида соғлом дунёқарашни шакллантириш, уларни азалий қадриятларга садоқат руҳида тарбиялаш масалаларига эътибор қаратилади.
Анжуманнинг шуъба йиғилишларида Термиз ҳадис мактаби, Имом Термизий ҳаёти ва илмий мероси, Имом Термизийнинг ҳадис илми ривожида тутган ўрни, Имом Термизийнинг “Сунани Термизий” асарининг ўзига хос жиҳатлари, Ҳаким Термизийнинг ҳаёти ва илмий мероси, Ҳаким Термизийнинг ҳадис илмида тутган ўрни, Термизий алломалар илмий мероси ва уларнинг ҳозирги кундаги аҳамияти каби кўплаб мавзуларда қизиқарли маърузалар тингланиб, муҳокама этилади.
Тадбир якунида Термиз давлат университетида “Имом Термизий илмий мероси: Анжуман таассуротлари ва истиқбол режалар” мавзуида илмий давра суҳбати ўтказилади.
Халқаро анжуман иштирокчиларининг Термиз туманидаги Ҳаким Термизий, Шеробод туманидаги Имом Термизий мажмуалари ва бошқа муқаддас қадамжоларни зиёрат қилиши ҳам режалаштирилган.
Холмўмин Маматрайимов,
ЎзА мухбири
Ибн Жавзий раҳимаҳуллоҳ айтади: “Бир ажойиб ҳолат ҳақида фикр юритдим: баъзида мўминнинг бошига бир иш тушса, у астойдил дуо қилади, аммо дуоларининг ижобати кўринмайди. Умидсизликка тушай деганда, унинг қалбига қаралади. Агарда у Аллоҳнинг фазлидан умидини узмагани ҳолда тақдирига рози бўлса, дуонинг ижобати тезлашади. Бу маънолар Аллоҳ таоло нозил қилган ояти каримада ўз ифодасини топган: «...Ҳатто Пайғамбар ва иймонли кишилар: “Аллоҳнинг ёрдами қачон (келар экан)?» деган эдилар. Огоҳ бўлингки, Аллоҳнинг ёрдами (ҳамиша) яқиндир”»[1].
Шундай ҳолат Яъқуб алайҳиссалом билан ҳам бўлган. У зотнинг ўғиллари Юсуф алайҳиссалом дом-дараксиз йўқолиб қолганида, кушойиш келишидан ноумид бўлмаганлар. Кейинги ўғиллари ҳам тортиб олинганида, у зот Аллоҳнинг фазлидан умидларини узмаганлари ҳолда: «...Шоядки, Аллоҳ уларнинг (Юсуф, Бинямин ва Мисрда қолган ўғлимнинг) барчаларини (бағримга) қайтарса...»[2], деганлар.
“Дуойимнинг ижобат бўлиш муддати узайиб кетди”, деб қайғурманг. Аллоҳ таоло сизнинг тазарруингиз, ялиниб-ёлворишларингизни кўришни ирода қилмоқда. Сизни қилган сабрингизга ажр ила мукофотламоқчи. Сиз шайтон билан жанг қилишингиз учун ҳам дуойингизнинг ижобатини кечиктириш ила сизни синаяпти.
Гоҳида Аллоҳ таоло сизнинг азиймат, қатъиятингиз нақадар қувватли экани ва балога қанчалик сабрли эканингизни кўриш учун ҳам дард бериб имтиҳон қилади. Агар сабр қила олсангиз, демак, сиз итоаткор бандалар сафидасиз. Борди-ю, иродасизлик қилсангиз, зиёнкорлардан бўласиз. Сабрдан кейин фақат ва фақат ечим, ёруғ кунлар бор.
Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу: “Сабр қилсанг, ажрга эга бўласан, барибир ёзилгани бўлади. Сабрсизлик қилсанг, гуноҳкор бўлиб қоласан, барибир ёзилгани бўлади”, деганлар.
Шоир айтади:
Балою имтиҳон келса, аларга ҳар он ризо кўрсат,
Синов берган сиҳатни ҳам Ўзи бергай аниқ, албат.
Бандасига не ҳукм этса, ҳикмати бор, итоат қил,
Битганидан қутулмоқлик чорасиздир, бил, эй ғофил!
Ноумидлик ханжарини кўкрагингга урма аммо,
Ки Аллоҳнинг қудратила ечилгайдир ҳар муаммо.
Аллоҳдан умидингизни узманг. Синовларга сабр қилинг, шундагина улкан ажрларни қўлга киритасиз. Фазл ибн Саҳл айтади: “Касалликларда неъматлар бор”. Бу борада қуйидагиларга эътиборли бўлинг:
– гуноҳлардан тозалаш;
– савобни қўлга киритиш;
– ғафлатдан уйғониш;
– соғлик неъматини эслаб қўйиш;
– тавбага шошилиш.
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Бақара сураси, 214-оят.
[2] Юсуф сураси, 83-оят.