Ибн Баттута (Буюк Британия) халқаро маданиятлараро тадқиқотлар маркази директори Аббос Панаккал Ислом цивилизацияси маркази музейининг пайдо бўлаётган кўргазмасига 14 аср мусулмон илоҳиётчиси, ҳуқуқшуноси ва саёҳатчиси Ибн Батутта меросини қўшишни таклиф қилди.
Аббос Панаккал “Ибн Баттута тилга олган қадимий шаҳарлар: Ўзбекистон шаҳарларининг мероси ва замонавий ўзгаришлари” лойиҳасини Маданий мерос ҳафталигида Ўзбекистон цивилизацияси маркази музейининг “Биринчи уйғониш” зали кўргазмасини шакллантиришга бағишланган форумда тақдим этди, деб ёзади WOSCU матбуот хизмати.
“Ибн Баттута Европадан Хитойга саёҳат қилган, унинг бу саёҳати Африкани ҳам қамраб олган. У Ўзбекистон ва Ҳиндистон ҳудудларида ҳам бўлди. Шундай қилиб, бу меросни бирлаштирди ва бир қатор ноёб нарсаларни олиб келди. У машҳур олим ва илоҳиётчи эди. Ўзбекистон замини эса муҳаддислар ва етук алломалар юрти эди. Шунинг учун у жуда муҳим одамларни тилга олгани аниқ. Бу ерга келиб, Имом Бухорий қабрини зиёрат қилганини айтди. Ибн Баттута шу ҳудуддаги бошқа олимларни ҳам тилга олган ва кўплаб ҳукмдорларнинг меҳмони бўлган”, – деб таъкидлайди Панаккал.
Ибн Баттута 14 асрда ислом ва ноислом оламининг кўплаб мамлакатларида саёҳат қилган мусулмон илоҳиётчиси, илоҳиёт олими, сайёҳ ва савдогардир, деб ёзади “Даракчи.уз”.
Машҳур сайёҳ ибн Баттута Самарқанд, Урганч ва Бухоро шаҳарларида бўлди. Кейинчалик бу ҳудудларда ҳукмронлик қилган мўғул ҳукмдорлари томонидан қабул қилинди. Чағатой хони Тармаширин қароргоҳига ҳам ташриф буюрди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобаларидан бир нечтаси сафарга чиқишди. Улар араб маҳаллаларидан бирига тушиб, меҳмон қилишини сўрашди. Маҳалладагилар эса уларни меҳмон қилишдан бош тортишди. Ногаҳон, ана шу маҳалла оқсоқолини бир нарса чақиб олди. Унга ҳамма нарсани қилиб кўришди, аммо фойда бермади. Баъзилар: «Ана у меҳмонларга боринглар-чи, шояд, уларда бирор нарса бўлса?» дейишди. Улар бориб: «Эй меҳмонлар жамоаси, бизнинг бошлиғимизни бир нарса чақиб олди. Ҳамма ҳаракатни қилиб кўрдик, аммо фойда бермади. Сизларда бирор нарса борми?» деб сўрашди.
Меҳмонлардан биттаси: «Аллоҳга қасамки, мен дам солинадиган бир дуони биламан. Лекин сизлардан бизни меҳмон қилишингизни сўраганимизда, рад этдинглар. Бизга бу дуонинг эвазига бирор нарса бермасанглар, уни айтмайман», деди. Улар бир тўда қўй беришга келишиб олишди. Шунда у саҳоба «Алҳамду лиллаҳи Роббил ъаламийн»ни (яъни, Фотиҳа сурасини) ўқиб суфлади. Оқсоқол гўё арқон ечилганидек ҳаракатга келди. Унда бирор оғриқ қолмай юриб кетди. Кейин улар келишилган нарсани беришди. Саҳобалар: «Уни тақсимланглар», дейишган эди, дам солган киши: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан бу тўғрида сўраб, бизга бирор нарсани буюрмагунларича тақсимламанглар», деди. Саҳобалар Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларига бориб, бу воқеани айтиб беришди. Шунда у зот: «Сен унинг (Фотиҳа сурасининг) шифо эканини қаердан билдинг? - дедилар, сўнгра тўғри қилибсизлар, уларни тақсимланглар. Менга ҳам улуш ажратинглар», деб Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам кулиб қўйдилар».
Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятлари.
Мана шу имом Бухорийнинг ривоятлари мукаммалроқдир.
Бошқа ривоятда эса: «Фотиҳани ўқиб, туфугини тўплаб суфлаб қўйди. Сўнг ҳалиги киши тузалиб кетди», дейилади.
Имом Нававийнинг «Ал-Азкор» китобидан